Czy bez paragonu można reklamować lub zwrócić towar?

Wraz z początkiem lata w sklepach rozpoczyna się sezon wyprzedaży. Pochłonięci szałem zakupów często kupujemy jednak rzeczy, które po głębszym namyśle okazują się po prostu zbędne. W takiej sytuacji wracamy do sklepu w celu dokonania zwrotu towaru i… okazuje się że zgubiliśmy paragon. Czy w takiej sytuacji sprzedawca może odmówić nam możliwości dokonania zwrotu rzeczy?

„Bez paragonu nie dokona Pan zwrotu!”

Chyba każdy z nas choć raz spotkał się z takim komunikatem widniejącym np. w witrynie sklepowej: „Reklamacja bądź zwrot rzeczy możliwa jest wyłącznie po uprzednim okazaniu paragonu”. Idąc tym tropem, utrata paragonu skutkuje uniemożliwieniem dokonania zwrot lub reklamacji przez kupującego. Sprzedawcy taki stan rzeczy często motywują jako jedyny środek, który umożliwia udowodnienie, że kupujący nabył towar w konkretnym sklepie. Takie żądanie nie znajduje jednak uzasadnienia w przepisach kodeksu cywilnego. Nie ma o nim również ani słowa w ustawie z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta. 

Wyżej przedstawiony proceder znalazł się ostatecznie pod lupą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK, w decyzji z dnia 4 maja 2015 roku (RBG – 7/2015) uznał, że informacja: Paragon jest niezbędny do reklamacji, widniejąca na paragonach fiskalnych w jednym z dyskontów, narusza zbiorowe interesy konsumentów.

Paragon nie może być jedyną podstawą reklamacji 

Uzasadniając swoją decyzję, Prezes UOKiK zwrócił uwagę na fakt, że podstawą do reklamacji może być każdy dowód zawarcia transakcji. Do takich transakcji można zaliczyć np. wyciąg z rachunku bankowego czy nawet zeznanie świadka. Ponadto żądanie przez sprzedawcę paragonu jako podstawy rozpatrzenia roszczenia, mogłoby prowadzić do odstąpienia od reklamacji towaru w momencie, gdy paragon uległby zniszczeniu bądź gdyby zginął. Prezes UOKiK na mocy swojej decyzji postanowił wezwać do usunięcia skutków naruszenia. Miało się to odbyć poprzez umieszczenie na paragonach fiskalnych, wydawanych po dokonaniu transakcji konsumentom, informacji o treści: Paragon może ułatwić złożenie reklamacji, ale nie jest niezbędny do jej złożenia.

Klauzula niedozwolona 

Niewątpliwym wzmocnieniem pozycji konsumenta jest wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 2 czerwca 2016 roku (sygn. akt XVII Amc 695/16). Sąd stwierdził w nim, że brak wydruku z kasy fiskalnej nie uprawnia przedsiębiorcy do odmowy przyjęcia zwrotu towaru. Paragon nie jest bowiem jedyną możliwością potwierdzenia dokonania transakcji. Na podstawie wskazanego orzeczenia postanowienie umowne o treści: „Uwaga! Bez paragonu fiskalnego towar nie podlega zwrotowi” trafiło na listę klauzul abuzywnych (niedozwolonych). Sąd podkreślił nadto, że zastrzeżenie takiego postanowienia w umowie jest praktyką sprzeczną z dobrymi obyczajami oraz rażąco narusza interesy konsumenta. 

Karta płatnicza najlepszym wyborem 

Wybierając się na kolejne zakupy, warto zatem zabrać ze sobą kartę płatniczą. Dokonywanie bowiem płatności za pośrednictwem karty może nam później ułatwić nieco życie. Nawet w momencie utraty paragonu nie powinniśmy mieć wówczas problemu z pozyskaniem dowodu dokonania transakcji. Wystarczy w takiej sytuacji uzyskać wydruk z terminala lub wyciąg z karty kredytowej.