Czy można wysłać paczkę do więzienia?

Zgodnie z nowelizacją ustawy Kodeks karny wykonawczy (dalej jako „kkw”), od 1 lipca 2015 r. nie ma możliwości przekazywania osadzonym paczek żywnościowych za pośrednictwem poczty, firm kurierskich lub przez osobiste dostarczenie do jednostki. Jak zatem wygląda kwestia przekazywania różnych przedmiotów osadzonym? Co możemy im przekazać?

Zakupy – artykuły spożywcze i wyroby tytoniowe 

Zgodnie z art. 113a § 1 kkw, skazany ma prawo co najmniej trzy razy w miesiącu dokonywać zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych oraz innych artykułów dopuszczonych do sprzedaży w zakładzie karnym, za środki pieniężne pozostające do jego dyspozycji w depozycie. Ustawodawca wskazał więc minimalną liczbę zakupów, stanowiąc, że może to być „co najmniej trzy razy w miesiącu”, zarazem nie określił górnego limitu tych zakupów. Może to uzasadniać wniosek, że mają one charakter nieograniczony. Co istotne, przebywające w zakładach karnych kobiety ciężarne oraz matki z dziećmi mają prawo do dokonywania dodatkowych zakupów artykułów żywnościowych.

Przeczytaj również:
Jak wyglądają zakłady karne dla kobiet?

Skazanym umożliwia się dokonanie pierwszego zakupu nie później niż trzeciego dnia roboczego po przyjęciu do zakładu karnego (art. 113a § 2 kkw). Częstotliwość, terminy, miejsce i sposób dokonywania tych zakupów określa w porządku wewnętrznym dyrektor zakładu karnego (§ 14 ust. 2 pkt 13 regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności). Zgodnie z art. 247 § 1 kkw, dyrektor zakładu karnego w wypadkach uzasadnionych szczególnymi względami sanitarnymi lub zdrowotnymi albo poważnym zagrożeniem bezpieczeństwa może na czas określony wstrzymać lub ograniczyć dokonywanie zakupów.

Paczki żywnościowe

Zgodnie z art. 113a § 3 kkw skazany ma prawo otrzymać raz w miesiącu paczkę żywnościową. Możliwość ta stanowi jedną z form utrzymywania kontaktu z rodziną i osobami bliskimi. Mowa o jednym ze starszych przywilejów penitencjarnych osób osadzonych w więzieniu. W skład takich paczek wchodzą artykuły żywnościowe lub wyroby tytoniowe zakupione za pośrednictwem zakładu karnego, czyli punktu sprzedaży (tzw. kantyny) istniejącego na terenie zakładu karnego. Skazany otrzymuje paczkę żywnościową po złożeniu zamówienia na piśmie oraz po pokryciu kosztów przygotowania paczki. Zamówienie może być również złożone przez osobę najbliższą. Czas dostarczenia osadzonemu paczki żywnościowej od dnia złożenia zamówienia wraz z dowodem wpłaty nie powinien przekroczyć 5 dni roboczych.

Przeczytaj również:
Widzenie w zakładzie karnym – jakie zasady obowiązują?

Eliminacja przemytu na teren zakładu

Zasadniczym celem nowelizacji art. 113a § 3 w 2015 r. było wyeliminowanie możliwości przemytu na teren zakładu karnego zabronionych przedmiotów i substancji. Z tego względu wprowadzono unormowanie, zgodnie z którym skład paczki żywnościowej komponowany jest z artykułów żywnościowych lub wyrobów tytoniowych zakupionych za pośrednictwem zakładu karnego. Jednak to na skazanym będzie ciążyć pokrycie kosztów przygotowania paczki.  Stanowi to dodatkowe obciążenie finansowe skazanego lub jego rodziny. 

Tym samym jednak zwiększono częstotliwość w zakresie możliwości otrzymywania paczek żywnościowych. Wcześniej skazany miał prawo otrzymać ją tylko raz na kwartał. Ponadto nie mogła ona przekraczać 5kg. Od 1 lipca 2015 r. skazany może otrzymać paczkę żywnościową raz w miesiącu. Ciężar artykułów żywnościowych otrzymywanych w paczkach żywnościowych musi być natomiast dostosowany do maksymalnego ciężaru żywności posiadanej przez osadzonego w celi mieszkalnej, czyli (zgodnie z art. 110a § 1 kkw) nie może przekraczać 6 kilogramów – łącznie z artykułami żywnościowymi posiadanymi już w celi mieszkalnej.

Warto więc pamiętać, że nie ma możliwości bezpośredniej realizacji paczki żywnościowej w trakcie widzenia.

Odzież, obuwie i leki

Poza paczkami żywnościowymi skazanemu przysługuje prawo do otrzymywania paczek z niezbędną mu odzieżą, bielizną, obuwiem i innymi przedmiotami osobistego użytku oraz środkami higieny. Jednak przekazanie osadzonemu takiej paczki wymaga zezwolenia dyrektora zakładu karnego (art. 113a § 4 kkw). W przypadku wysyłki leków wymagane jest również pozytywne zaopiniowanie przez lekarza. Również ich późniejsze wydawanie odbywa się na zasadach ustalonych przez lekarza.

Wewnątrz takiej paczki, dostarczonej jako przesyłka pocztowa lub osobiście, musi być umieszczony dokładny spis zawartości z podaniem nazwy oraz ilości znajdujących się w niej przedmiotów. Natomiast w paczkach realizowanych za pośrednictwem punktu sprzedaży na terenie zakładu karnego musi znaleźć się druk złożonego zamówienia oraz paragon fiskalny.

Kontrola paczek

Paczka dostarczona do zakładu karnego przed przekazaniem jej skazanemu podlega kontroli, także za pomocą odpowiednich środków i urządzeń technicznych, a w razie potrzeby przez specjalnie wyszkolone psy. Kontrola paczki oznacza sprawdzanie jej opakowania i zawartości (art. 242 § 11 kkw). Kontrola odbywa się w obecności skazanego (art. 113a § 5 kkw). W paczkach nie mogą być dostarczane artykuły, których sprawdzenie jest niemożliwe bez naruszenia w istotny sposób ich substancji, jak też artykuły w opakowaniach utrudniających kontrolę ich zawartości. Niedozwolone są także przedmioty, których skazany nie może posiadać poza depozytem, czyli środki łączności oraz przedmioty i dokumenty, które mogą stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa w zakładzie karnym (art. 110a § 4 kkw).

Niedozwolona paczka? Zwrot lub zniszczenie

Paczki, która nie spełnia warunków wskazanych w art. 113a § 3 i 4 (dot. paczek żywnościowych i innych paczek), a także paczki zawierającej artykuły, których nie można sprawdzić bez ich istotnego naruszenia (art. 113a § 5 kkw), nie doręcza się skazanemu. Paczkę taką zwraca się do nadawcy na koszt skazanego. W uzasadnionych wypadkach odbywa się to natomiast na koszt zakładu karnego (§ 34 regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności). 

Artykuły żywnościowe, uznane, przez lekarza lub inną upoważnioną osobę wykonującą zawód medyczny w podmiocie leczniczym dla osób pozbawionych wolności, za nienadające się do spożycia, podlegają zniszczeniu w obecności skazanego (art. 113a § 6 kkw).