Komu przysługuje lokal zamienny?
Jednym z zadań własnych gminy jest zapewnianie lokali w ramach najmu socjalnego i lokali zamiennych, a także zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach, na zasadach i w przypadkach określonych w ustawie. Co to jest lokal zamienny? Komu przysługuje?
Co to lokal zamienny?
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (dalej jako „uopl”) lokal zamienny to lokal znajdujący się w tej samej miejscowości, w której jest położony lokal dotychczasowy, wyposażony w co najmniej takie urządzenia techniczne, w jakie był wyposażony lokal używany dotychczas, o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu dotychczas używanym. Warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli na członka gospodarstwa domowego przypada 10 m2 powierzchni łącznej pokoi, a w wypadku gospodarstwa jednoosobowego – 20 m2 tej powierzchni.
Komu przysługuje lokal zamienny?
Lokal zamienny, jak sama nazwa wskazuje, to lokal, który gmina przydziela w zastępstwie dotychczasowego lokum. Może to nastąpić np. w związku z remontem lub koniecznością wyburzenia lokalu należącego do gminy. Lokal zamienny powinien znajdować się w tej samej miejscowości, w której położony jest dotychczasowy lokal najemcy. Oprócz tego powinien również być wyposażony w co najmniej takie wyposażenie techniczne, jakie miał lokal dotychczas używany, i o takiej samej powierzchni pokoi. O tym, komu przysługuje lokal zamienny, rozstrzyga się właściwie każdorazowo. Przyznaje się takie lokale w pewnych uzasadnionych przepisami ustawy sytuacjach. Istotne jest, iż co do zasady wykorzystuje się je w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty, co należy do zadań własnych gminy, na których ciąży obowiązek tworzenia warunków do zaspokajania tych potrzeb.
Kiedy przysługuje lokal zamienny?
W razie awarii wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem szkody lokator jest obowiązany niezwłocznie udostępnić lokal w celu jej usunięcia (art. 10 ust. 1 uopl). Natomiast jeżeli rodzaj koniecznej naprawy tego wymaga, lokator jest obowiązany opróżnić lokal i przenieść się na koszt właściciela do lokalu zamiennego.
Lokal zamienny przysługuje także w przypadku używania lokalu, który wymaga opróżnienia w związku z koniecznością rozbiórki lub remontu budynku. Obowiązek zapewnienia lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki spoczywa na właścicielu budynku, z zastrzeżeniem art. 32 uopl. Przepis ten stanowi, że w razie wypowiedzenia najmu takiego lokalu najemcy opłacającemu czynsz regulowany, obowiązek zapewnienia temu najemcy lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki spoczywa (do dnia 31 grudnia 2021 r.) na właściwej gminie.
Na jak długo przysługuje lokal zamienny?
Ustawa określa, że korzystanie z lokalu zamiennego w przypadku awarii lokalu wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem szkody (i gdy rodzaj koniecznej naprawy tego wymaga) może trwać nie dłużej niż rok. Po upływie tego terminu właściciel jest bowiem obowiązany udostępnić lokatorowi w ramach istniejącego stosunku prawnego naprawiony lokal (art. 10 ust. 4 uopl).
Jak ubiegać się o lokal zamienny?
Głównym warunkiem ubiegania się o lokal zamienny jest spełnienie przesłanek z art. 11 ust. 2 pkt. 4, ust. 9 w związku z art. 32 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, czyli dotyczy lokatorów. Kolejnym kryterium jest kryterium dochodowe. Gmina ustala, czy status materialny przyszłego najemcy rzeczywiście nie daje możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na rynku prywatnym. W każdej gminie dochód na osobę, którego nie można przekroczyć, może być inny. Najczęściej jest określany jako procentowy stosunek do najniższej emerytury krajowej.
Szczegółowe informacje o zasadach wynajmowania lokali komunalnych oraz formularze wniosków można uzyskać w wydziałach lokalowych urzędów miast i gmin.
Kto zapewnia lokal zamienny?
Gmina, na zasadach i w przypadkach określonych w ustawie, zapewnia lokale w ramach najmu socjalnego i lokale zamienne. Zaspokaja także potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach (art. 4 ust. 2 uopl). Oznacza to, że gmina tworzy warunki do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej m.in. przez utrzymanie i powiększanie mieszkaniowego zasobu gminy.
