Podatek progresywny czy liniowy – co się bardziej opłaca?

Duża część zatrudnionych wykonuje swoją pracę w ramach tzw. samozatrudnienia. Osoby te prowadzą działalność gospodarczą i wykonują tak naprawdę usługi na rzecz swoich często jedynych zleceniodawców. Zbliżając się do pewnego pułapu dochodów, pojawia się dylemat, czy nie warto skorzystać z liniowego opodatkowania swoich zarobków. Nie dla wszystkich jednak roczne dochody w wysokości 100 tys. zł stanowią o opłacalności liniowego opodatkowania.

Podatek progresywny

Zasadą jest opodatkowanie naszych dochodów podatkiem progresywnym według skali. Konstrukcja podatku przewiduje progi podatkowe, do których ma zastosowanie jedna stawka. Powyżej tych progów natomiast zastosowanie znajduje inna stawka. Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) występują dwie stawki progresywne: 18% do wysokości podstawy opodatkowania 85.528 zł oraz 32% powyżej tej kwoty. Wyjaśnić należy, że podstawa opodatkowania to dochód pomniejszony przede wszystkim o składki na ubezpieczenie społeczne. Nie należy zatem utożsamiać pojęcia dochód z pojęciem podstawa opodatkowania.

Podatek liniowy

Poza opodatkowaniem według skali progresywnej, w ustawie o PIT, przewidziane zostało opodatkowanie podatkiem liniowym 19%. Zarezerwowane jest ono jednak dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT, w celu wybrania liniowego opodatkowania, należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze tego sposobu opodatkowania. Takie oświadczenie należy złożyć do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnięto w grudniu tego roku podatkowego.

Z liniowego opodatkowania nie mogą skorzystać podatnicy, którzy wykonują na rzecz zatrudniającego usługi odpowiadające czynnościom wykonywanym uprzednio na rzecz tego samego zatrudniającego w ramach łączącego strony stosunku pracy (art. 9a ust. 3 ustawy o PIT).

Co bardzo istotne, przed ewentualnym wyborem liniowego opodatkowania należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• czy istnieje możliwość wspólnego opodatkowania z małżonkiem (ma to znaczenie, o ile małżonek nie osiąga w ogóle dochodów lub osiąga bardzo niskie dochody).
• czy istnieje możliwość skorzystania z ulgi na dziecko (odliczenia te są znaczne w przypadku posiadania 3 lub większej liczby dzieci).

Wspólne opodatkowanie z małżonkiem

Decydując się na opodatkowanie podatkiem liniowym, podatnik nie będzie mógł skorzystać ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem. O korzyściach płynących ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem można natomiast przeczytać w artykule „Rozliczenie PIT z małżonkiem – kiedy się opłaca”. W sytuacji zatem kiedy nasz małżonek nie zarabia w ogóle i mamy możliwość wspólnego opodatkowania, granica opłacalności skorzystania z linowego opodatkowania wynosić będzie ok. 180 tys. zł rocznych dochodów.

Brak ulgi na dziecko w przypadku podatku liniowego

Opodatkowanie podatkiem liniowym oznacza również brak możliwości skorzystania z ulgi podatkowej na dziecko. Ulga na dziecko polega na odliczeniu od podatku pewnej kwoty, zgodnie z art. 27f ustawy o PIT (szerzej o tym zagadnieniu w artykule: „Ulga podatkowa na dziecko”). W przypadku posiadania dwójki dzieci roczne odliczenie wynosi 2.224,08 zł. Co jednak ważne, posiadanie czwórki dzieci daje prawo do rocznego odliczenia podatku w wysokości 6.924,12 zł. Na każde kolejne dziecko ulga wzrasta o następne 2.700 zł.

Jeżeli zatem, poza możliwością wspólnego opodatkowania z małżonkiem, mamy również możliwość skorzystania z ulgi na dziecko, granica opłacalności skorzystania z linowego opodatkowania przekraczać może z pewnością 200 tys. zł rocznych dochodów. W zależności od liczby posiadanych dzieci oraz dochodów osiąganych przez współmałżonka należy dokonać stosownej analizy przed ewentualnym wyborem liniowego opodatkowania.