Powtórka przed egzaminem – ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa

Omówiliśmy już ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym, a dziś kilka słów o innym KRS-ie – ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Kompetencje KRS

Do kompetencji KRS należą w szczególności:

• rozpatrywanie i ocena kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego oraz stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz na stanowiskach asesorów sądowych w sądach administracyjnych;
• przedstawianie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosków o powołanie sędziów w Sądzie Najwyższym, sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz o powołanie asesorów sądowych w sądach administracyjnych;
• przedstawianie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosków o mianowanie egzaminowanych aplikantów aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej na stanowiska asesorów sądowych w sądach powszechnych;
• uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej sędziów i asesorów sądowych oraz czuwanie nad ich przestrzeganiem;
• wypowiadanie się o stanie kadry sędziowskiej i asesorskiej;
• opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa, sędziów i asesorów sądowych, a także przedstawianie wniosków w tym zakresie;
• wyrażanie stanowiska w sprawach dotyczących sądownictwa, sędziów i asesorów sądowych, wniesionych pod jej obrady przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, inne organy władzy publicznej lub organy samorządu sędziowskiego;
• opiniowanie programów szkolenia w ramach aplikacji sędziowskiej, zakresu i sposobu przeprowadzania konkursów na aplikację sędziowską oraz egzaminów sędziowskich;
• opiniowanie rocznych harmonogramów działalności szkoleniowej w zakresie dotyczącym szkolenia i doskonalenia zawodowego sędziów, asesorów sądowych i pracowników sądów.

Członkami KRS przez okres pełnienia funkcji są:

• Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,
• Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
• Minister Sprawiedliwości.

Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa – wybór członków KRS

Członek KRS powołany przez Prezydenta RP pełni funkcję bez oznaczania okresu kadencji. Ponadto może być odwołany w każdym czasie. Jednakże mandat tej osoby wygasa najpóźniej w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu kadencji Prezydenta RP albo opróżnieniu jego urzędu.

Sejm wybiera spośród posłów 4 członków KRS, natomiast Senat wybiera spośród senatorów 2 członków. Osoby te pełnią swoje funkcje do czasu wyborów nowych członków.

Sejm wybiera spośród sędziów: Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów wojskowych oraz sądów administracyjnych 15 członków KRS. Ich kadencja trwa 4 lata. Sędzia może pełnić funkcję wybieranego członka Rady tylko przez 2 kadencje.

Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa – procedura wyboru członków

Marszałek Sejmu, nie wcześniej niż na 120 i nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji członków Rady wybranych spośród sędziów, obwieszcza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” o rozpoczęciu procedury zgłaszania kandydatów na członków Rady.

Podmiotami uprawnionymi do zgłoszenia kandydata na członka Rady jest grupa co najmniej:

• 2000 obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli osiemnaście lat, mają pełną zdolność do czynności prawnych i korzystają z pełni praw publicznych;
• 25 sędziów, z wyłączeniem sędziów w stanie spoczynku.

Kandydata na członka Rady zgłasza się Marszałkowi Sejmu, w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia.

Zgłoszenia kandydatów Marszałek Sejmu niezwłocznie przekazuje posłom i podaje do publicznej wiadomości. Następnie zwraca się do klubów poselskich o wskazanie, w terminie 7 dni, kandydatów na członków KRS.

Jeśli łączna liczba kandydatów wskazanych przez kluby poselskie jest mniejsza niż 15, Prezydium Sejmu wskazuje kandydatów w liczbie brakującej do 15.

Sejm wybiera członków KRS większością 3/5 głosów w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów. Wybory odbywają się poprzez głosowanie na listę kandydatów, ustaloną przez właściwą komisję sejmową. W przypadku niedokonania wyboru w tym trybie Sejm wybiera członków KRS bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów.

Mandat wybranego członka KRS wygasa przed upływem kadencji w przypadku:

• śmierci,
• zrzeczenia się mandatu,
• wygaśnięcia mandatu posła albo senatora,
• wygaśnięcia albo rozwiązania stosunku służbowego sędziego,
• przejścia lub przeniesienia w stan spoczynku.

Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa – organy KRS

Organami KRS są:

• Przewodniczący Rady,
• Prezydium Rady.

Rada wybiera ze swojego grona Przewodniczącego, 2 wiceprzewodniczących oraz 3 członków Prezydium Rady. Kadencja każdego z członków Prezydium Rady trwa 4 lata. Członkowie Rady nie mogą jednakże sprawować swoich funkcji dłużej niż przez dwie kadencje.

Prezydium Rady kieruje pracami Rady oraz zapewnia właściwe jej funkcjonowanie między posiedzeniami plenarnymi. W szczególności zaś przygotowuje projekty porządku posiedzeń plenarnych.

Przewodniczący reprezentuje Radę oraz organizuje jej pracę. Przede wszystkim zaś zwołuje posiedzenia Rady, przewodniczy obradom i czuwa nad ich przebiegiem oraz wykonuje czynności zlecone przez Radę.

Krajowa Rada Sądownictwa powołuje ze swego składu stałe komisje:

• do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i asesorów sądowych,
• budżetową,
• do spraw wizytacji i lustracji,
• do spraw etyki zawodowej sędziów i asesorów sądowych.

Może również powoływać inne komisje problemowe.

Egzamin z 2019 roku

Zgodnie z ustawą o Krajowej Radzie Sądownictwa, Sejm wybiera do Krajowej Rady Sądownictwa spośród posłów:

A. trzech członków Rady na okres pięciu lat,

B. czterech członków Rady na okres czterech lat,

C. Pięciu członków Rady na okres trzech lat.

Odpowiedź: B (art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa)