Powtórka przed egzaminem – ustawa o prawach konsumenta

Przedstawiamy kolejną część cyklu powtórkowego przed egzaminem na aplikację. Dziś ustawa o prawach konsumenta.

Ustawa o prawach konsumenta – definicje

Umowa zawarta na odległość to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość. Oznacza to, że umowę zawiera się bez jednoczesnej fizycznej obecności stron. Wykorzystuje się natomiast wyłącznie środki porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Umowa zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa to między innymi umowa z konsumentem zawarta:

• przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy;
• w wyniku przyjęcia oferty złożonej przez konsumenta w okolicznościach, o których mowa powyżej;
• w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron;
• podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami.

Lokal przedsiębiorstwa to:

• miejsce prowadzenia działalności będące nieruchomością albo częścią nieruchomości, w którym przedsiębiorca prowadzi działalność na stałe;
• miejsce prowadzenia działalności będące rzeczą ruchomą, w którym przedsiębiorca prowadzi działalność zwyczajowo albo na stałe.

Ustawy o prawach konsumenta nie stosuje się przede wszystkim do umów:

• dotyczących usług socjalnych, mieszkań socjalnych, opieki nad dziećmi, wsparcia dla rodzin i osób znajdujących się stale lub czasowo w potrzebie, w tym opieki długoterminowej;
• dotyczących gier hazardowych;
• zawieranych z przedsiębiorcą dokonującym częstych i regularnych objazdów, podczas których przedsiębiorca dostarcza środki spożywcze, napoje i inne artykuły, przeznaczone do bieżącego spożycia w gospodarstwach domowych, do miejsca zamieszkania, pobytu lub pracy konsumenta;
• dotyczących przewozu osób;
• zawieranych za pomocą automatów sprzedających lub zautomatyzowanych punktów sprzedaży;
• o udział w imprezie turystycznej, o której mowa w ustawie z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych;
• zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, jeżeli konsumenta zobowiązano do zapłaty kwoty nieprzekraczającej pięćdziesięciu złotych.

Ustawa o prawach konsumenta – obowiązki przedsiębiorcy

Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały o:

• głównych cechach świadczenia;
• swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, adresie, numerze telefonu przedsiębiorstwa;
• łącznej cenie bądź wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami oraz opłatach za dostarczenie;
• sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę;
• odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia;
• czasie trwania umowy albo gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma ulegać automatycznemu przedłużeniu – o sposobie jej rozwiązania.

Powyższe informacje stanowią integralną część umowy zawieranej na odległość albo poza lokalem przedsiębiorstwa. Mogą być one zmienione jedynie za wyraźnym porozumieniem stron. Wymogów tych nie stosuje się jednakże do drobnych umów życia codziennego wykonywanych natychmiast po ich zawarciu.

Przedsiębiorca zobowiązany jest wydać konsumentowi dokument umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa. Może też ewentualnie wydać potwierdzenie jej zawarcia, utrwalone na papierze albo – za zgodą konsumenta – na innym trwałym nośniku.

Gdy przedsiębiorca proponuje konsumentowi zawarcie umowy przez telefon, ma obowiązek potwierdzić jej treść na papierze albo innym trwałym nośniku.

Jeśli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przedsiębiorca obowiązany jest udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 30 dni od jej otrzymania. Natomiast jeśli we wskazanym terminie przedsiębiorca nie ustosunkował się do reklamacji, uważa się ją za uznaną.

Przeczytaj również: Kiedy przedsiębiorcy przysługują prawa konsumenta?

Ustawa o prawach konsumenta – odstąpienie od umowy

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić w terminie 14 dni bez podawania przyczyny i ponoszenia kosztów. Wyjątkiem są między innymi dodatkowe koszty związane z wyborem przez konsumenta innego sposobu dostarczenia rzeczy niż najtańszy oferowany przez przedsiębiorcę.

Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się:

1. Dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:

• obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części;
• polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy.

2. Dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.

Jeżeli przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu 14-dniowego. Jeśli jednak w tym czasie przedsiębiorca poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia, termin do odstąpienia upływa po 14 dniach od udzielenia informacji.

Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od niej.

W razie odstąpienia od umowy zawartej na odległość albo poza lokalem umowę taką uważa się za niezawartą. Jeśli natomiast konsument złożył oświadczenie o odstąpieniu, zanim przedsiębiorca przyjął jego ofertę, to oferta przestaje wiązać.

W chwili odstąpienia od umowy wygasają powiązane z nią umowy dodatkowe, jeśli na ich podstawie świadczenie jest spełniane.

Kiedy nie przysługuje prawo odstąpienia?

Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje w szczególności w stosunku do umowy, w której:

• cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;
• przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;
• przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;
• konsument otrzymuje dzienniki, periodyki lub czasopisma, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
• sposobem zawarcia była aukcja publiczna.

Konsument, który zawarł na odległość umowę o usługi finansowe, może od niej odstąpić bez podania przyczyny, składając oświadczenie na piśmie, w terminie 14 dni. Termin ten zostanie zachowany, jeśli oświadczenie zostanie wysłane przed jego upływem. Natomiast w przypadku umów ubezpieczenia termin na odstąpienie wynosi 30 dni od dnia poinformowania konsumenta o zawarciu umowy.

Prawo odstąpienia nie przysługuje konsumentowi w razie umów:

• całkowicie wykonanych na żądanie konsumenta przed upływem powyższych terminów,
• dotyczących między innymi instrumentów rynku pieniężnego czy też zbywalnych papierów wartościowych,
• ubezpieczenia odnoszących się do podróży i bagażu, jeśli zawarto je na krócej niż 30 dni.

Gdy czas trwania umowy nie jest oznaczony, każda ze stron może ją wypowiedzieć bez wskazania przyczyny z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, chyba że strony zastrzegły termin krótszy.

Egzamin z 2017 roku

Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, konsument nie może zrzec się praw przyznanych mu w tej ustawie. Postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia tej ustawy są:

A. ważne, pod warunkiem wprowadzenia ich do umowy za zgodą konsumenta,

B. nieważne, a w ich miejsce stosuje się przepisy tej ustawy,

C. ważne.

Odpowiedź: B (art. 7 ustawy o prawach konsumenta)

Egzamin z 2019 roku

Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, uważa się, że przedsiębiorca uznał reklamację konsumenta, jeżeli nie udzielił na nią odpowiedzi w terminie:

A. 14 dni od dnia jej otrzymania,

B. 21 dni od dnia jej otrzymania,

C. 30 dni od dnia jej otrzymania.

Odpowiedź: C (art. 7a ust. 2 ustawy o prawach konsumenta)

Egzamin z 2020 roku

Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia tej ustawy są:

A. ważne, ale bezskuteczne w stosunku do konsumenta,

B. ważne i skuteczne w stosunku do konsumenta,

C. nieważne, a w ich miejsce stosuje się przepisy ustawy o prawach konsumenta.

Odpowiedź: C (art. 7 zdanie drugie ustawy o prawach konsumenta)