Pozwolenie na broń. Czy dobre stosunki z byłą żoną są warunkiem jego otrzymania?

W Stanach Zjednoczonych posiadanie broni przez zwykłych obywateli jest czymś powszechnym. USA to kraj znany z liberalnego podejścia do wielu obszarów życia. Wolność zawsze była tam na pierwszym miejscu. Nie zmieniły tego nawet liczne w ostatnich latach ataki terrorystyczne. W Polsce natomiast mało kto chociaż raz w swoim życiu trzymał w dłoni pistolet. Pozwolenie na broń w naszym kraju nie jest takie łatwe. Osoba ubiegająca się o stosowny dokument musi sprostać wielu wymaganiom. W tym utrzymywać dobre relacje z byłą żoną.

Kwestie związane z pozwoleniem na broń uregulowane są w ustawie z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji. Rozdział dotyczący tego zagadnienia wyczerpuje niemal połowę treści aktu prawnego. Można z tego wywnioskować, że rządzącym daleko jest do znanego z amerykańskich filmów i wiadomości liberalizmu. Potwierdza to praktyka. Zgodnie ze statystykami pobranymi ze strony Policji, na dzień 21 grudnia 2018 roku pozwolenie na broń posiadało około 215 000 osób, w tym aż 127 000 myśliwych i niemal 31 tysięcy sportowców. Liczba egzemplarzy broni zarejestrowanej dla osobistej ochrony to natomiast jedynie 40 641 sztuk.

Pozwolenie na broń wydawane jest w określonym celu

Pozwolenie na broń wydawane jest przez komendanta wojewódzkiego Policji,  właściwego według miejsca zamieszkania zainteresowanego. Ten na początku pyta o cel złożenia wniosku. Musi on mieścić się w ramach katalogu zamieszczonego w art. 10 ust. 2 ustawy.  Pierwszym ograniczeniem dla amatorów strzelania jest więc brak możliwości uzyskania pozwolenia bez odpowiednio uzasadnionej przyczyny – jedynie dla własnego widzimisię. Ustawodawca przewidział, że broń można posiadać jedynie w celach:

• ochrony osobistej
• ochrony osób i mienia
• łowieckich
• sportowych
• rekonstrukcji historycznych
• kolekcjonerskich
• pamiątkowych
• szkoleniowych

Przeczytaj również: Broń w Polsce pod większą kontrolą

Oczywiście nie wystarczające jest proste wskazanie jednego z powyższych celów. Trzeba jeszcze go dobrze uzasadnić. Przykładowo, aby otrzymać prawo zakupu broni dla celów ochrony osobistej, należy wykazać stałe, realne i ponadprzeciętne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia. Myśliwy z kolei musi przedstawić dokument uprawniający do polowań, a sportowiec – potwierdzenie kwalifikacji albo licencję jednego z polskich związków sportowych.

Pozwolenie na broń a wiek oraz zdrowie fizyczne i psychiczne

Kolejne warunki związane są z dojrzałością oraz stanem zdrowia zainteresowanego. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, pozwolenia na broń nie wydaje się osobom:

• niemającym ukończonych 21 lat, z zastrzeżeniem ust. 2;
• z zaburzeniami psychicznymi, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1878), lub o znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej;
• wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego;
• uzależnionym od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych;
• nieposiadającym miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• stanowiącym zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego:
• skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
• skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za nieumyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia.

Wymagania te mają charakter obiektywny albo co najmniej są możliwe do pewnego zbadania przez uprawnione osoby.  Fakt skazania prawomocnym wyrokiem wynika z Krajowego Rejestru Karnego, do sprawdzenia wieku czy miejsca stałego pobytu wystarczy wgląd w podstawowe dokumenty. Kwestią zaburzeń psychicznych i psychofizycznych oraz uzależnieniami zajmują się z kolei specjalnie przeszkoleni lekarze oraz psychologowie z co najmniej pięcioletnim stażem i odpowiednią specjalizacją.

Pozwolenie na broń a charakter uznaniowy decyzji

W przypadku powyższych warunków trudno mówić o uznaniowości ani nawet o swobodzie organów administracji. Ustawodawca zdecydował się jednak wprowadzić jeszcze jeden wymóg, który w pewnym stopniu tworzy taką dowolność. Mianowicie, w art. 10 ust. 1 ustawy wskazano, że wydanie pozwolenia na broń jest możliwe, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Jest to inny warunek niż wcześniej wskazany, gdyż nie powiązano go z faktem skazania prawomocnym wyrokiem za określone przestępstwo.

Przeczytaj również: Ustawa o broni i amunicji

Tutaj więc jedynie do oceny własnej komendanta wojewódzkiego Policji pozostaje to, czy dana osoba daje rękojmie braku zagrożenia dla siebie oraz otoczenia. W ramach posiadanych kompetencji może on, a wręcz powinien, zbadać obecną sytuację życiową wnioskodawcy czy też sprawdzić jego przeszłość.  Właśnie taka kontrola skończyła się negatywnie dla jednego z zainteresowanych mieszkańców Mazowsza. Komendant odmówił mężczyźnie wydania pozwolenia na broń dla celów łowieckich z powodu jego problemów rodzinnych.

Pozwolenie na broń a konflikt z żoną

Ustalono, że  kandydat na myśliwego w 2013 roku popadł w konflikt z byłą żoną, córkami oraz wnukami. Wszystko to spowodowane było właśnie zakończoną sprawą rozwodową. Rodzina została objęta Niebieską Kartą. Podobno wnioskodawca został dotkliwie pobity przez występujące przeciw niemu najbliższe osoby. Zdaniem organu, istniało podejrzenie, że mężczyzna będzie chciał zemścić się na rodzinie albo ewentualnie użyje broni w emocjach. Brak było więc gwarancji bezpieczeństwa dla otoczenia wnioskodawcy.

Decyzja negatywna została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego (II OSK 3221/17). Obydwa te organy podtrzymały rozstrzygnięcie Komendanta. Zwrócono uwagę, że możliwość uzyskania pozwolenia na broń nie jest konstytucyjnym prawem obywateli, a co za tym idzie państwo może w tym zakresie stawiać daleko idące wymogi. Przedstawiciele władzy publicznej muszą być pewni, że nadają uprawnienia odpowiedzialnej i bezkonfliktowej osobie. Nawet niewielka rysa na przeszłości obywatela może więc przekreślać szanse na zostanie myśliwym, sportowym strzelcem czy kolekcjonerem broni.