Elementarz prawa restrukturyzacyjnego - sąd restrukturyzacyjny

Pozytywne zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego jest uzależnione od wielu czynników, również od sprawnego działania sądu, który pełni kluczową funkcję w przedmiotowym postępowaniu.

Sąd

Sprawy restrukturyzacyjne rozpoznaje sąd restrukturyzacyjny, którym jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy. Sąd restrukturyzacyjny orzeka w składzie jednego sędziego. Są jednak sytuacje, w których sytuacja ta jest nieco odmienna. Rozpoznając zażalenie na postanowienie sędziego-komisarza oraz w przedmiocie wynagrodzenia nadzorcy sądowego albo zarządcy w postępowaniu układowym i sanacyjnym, sąd orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych. Po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, w skład sądu nie może wchodzić sędzia-komisarz, ani jego zastępca. Sprawy z zakresu postepowania restrukturyzacyjnego rozpoznaje sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Zgodnie z ustawą, przez główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, należy rozumieć miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym. Jest ono  rozpoznawalne dla osób trzecich.

Domniemywa się, że głównym ośrodkiem podstawowej działalności:

• osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną jest miejsce jej siedziby,
• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub zawodową jest główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej,
• osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub zawodowej jest miejsce zwykłego pobytu tej osoby,
• jeżeli dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej głównego ośrodka podstawowej działalności, właściwy jest sąd miejsca zwykłego pobytu albo siedziby dłużnika. Jeżeli dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zwykłego pobytu albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.

Sędzia-komisarz

W artykule 18 ustępie 1 Ustawy z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne wprowadzono zasadę domniemania kompetencji sędziego-komisarza w zakresie dokonywania czynności sądowych w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sędzia – komisarz jest to organ, który pojawia się z momentem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Wyznaczenie konkretnej osoby do pełnienia tej funkcji następuje jednakże w toku postępowania.

Rolą sędziego – komisarza jest przede wszystkim kierowanie tokiem postępowania restrukturyzacyjnego, sprawowanie nadzoru nad czynnościami nadzorcy sądowego i zarządcy, oznaczanie czynności, których wykonywanie przez nadzorcę sądowego lub zarządcę jest niedopuszczalne bez jego zezwolenia bądź bez zezwolenia rady wierzycieli. Ponadto zwraca uwagę na ich uchybienia. W zależności od zastosowania jednego z poszczególnych trybów postępowań, kompetencje sędziego – komisarza będą miały różny zasięg. Sędzia – komisarz kończy pełnić swoją funkcję z momentem zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego bądź uprawomocnienia się postanowienia o jego umorzeniu.