Sędziowie będą losowani do spraw
System Losowego Przydziału Spraw (SLPS), zacznie obowiązywać we wszystkich sądach powszechnych w całym kraju od 1 stycznia 2018 roku. Pilotaż systemu ruszył 16 października. Według opinii Ministerstwa Sprawiedliwości zapewni to większą bezstronność, a przydzielanie spraw poszczególnym sędziom będzie całkowicie przejrzyste i wolne od 'ręcznego’ sterowania.
Losowy przydział spraw sędziom ma według założeń chronić przed nadużyciami i dawać pewność, że sprawa nie została przydzielona sędziemu umyślnie wybranemu do danej sprawy. Ma to być w konsekwencji dodatkowa gwarancja uczciwego przebiegu procesu.
Losowy przydział spraw – czym to skutkuje?
Obecnie wymóg losowego przydziału obowiązuje tylko w postępowaniu karnym, i to w bardzo ograniczonym zakresie. Pozostałe sprawy przydzielają przewodniczący wydziałów. Według pomysłodawców zmiany nie zawsze jest to przydział zapewniający pełną transparentność. To z pewnością nie buduje zaufania obywateli do wymiaru sprawiedliwości. Dopiero losowy przydział spraw ma według planu dać gwarancję, że sprawa nie została przydzielona sędziemu w sposób mogący budzić wątpliwości. Ma to również zminimalizować ryzyko wywierania nacisku na sędziów.
Procedura losowania
Praca systemu do losowania będzie się odbywała po godzinach pracy sądu. Losowanie rozpocznie się w całym kraju o tej samej porze, automatycznie. SLPS kolejno „zajmie się” każdym wydziałem w 374 sądach w Polsce i dokona przydziału wprowadzonych spraw. Cała operacja w każdym wydziale sądu potrwa kilka sekund. Będzie się ona odbywać bez jakiejkolwiek ingerencji. Losowania w żaden sposób nie będzie można przyśpieszyć ani opóźnić. Następnego dnia wynik, w postaci raportu o przydzieleniu sędziego do danej sprawy, zostanie wydrukowany i umieszczony w aktach.
Wyspecjalizowani sędziowie
W opinii Ministerstwa Sprawiedliwości system będzie też umożliwiał zachowanie dotychczasowych specjalizacji sędziów. Sędziowie specjalizujący się aktualnie w danej kategorii spraw, będą nadal otrzymywać sprawy dotyczące zagadnień, w których są ekspertami. Na przykład komuś, kto – zgodnie z przyjętym w danym okresie ustaleniem – zajmuje się takimi sprawami jak rozwody, system nie przydzieli nagle sprawy dotyczącej np. dochodzenia zapłaty za wykonanie odcinka autostrady.
