Jak zastrzec dowód osobisty?

Kradzież tożsamości stanowi realne zagrożenie. Skala dokonywanych oszustw z wykorzystaniem cudzej tożsamości jednoznacznie wskazuje na konieczność zabezpieczania dowodu osobistego, a w szczególności zawartych na nim danych. Co w sytuacji gdy zgubimy dowód osobisty? Jak zabezpieczyć swoje dane?

Zaginięcie lub uszkodzenie dowodu osobistego

Jeśli dowód osobisty zaginął lub został uszkodzony, należy jak najszybciej zgłosić to w urzędzie gminy albo przez internet.

W przypadku osób przebywających za granicą, utratę lub uszkodzenie dowodu zgłasza się w konsulacie. Można dokonać tego osobiście, drogą listowną lub faksem. Po otrzymaniu takiego zgłoszenia urzędnik unieważni dowód.

A może jeszcze się odnajdzie?

Jeśli istnieje szansa, że zaginiony dowód osobisty jeszcze się odnajdzie, zamiast jego unieważnienia można czasowo go zawiesić (na 14 dni kalendarzowych). Dzięki temu można mieć pewność, że nikt niepowołany nie będzie mógł go używać. Co istotne, z możliwości tej można skorzystać wyłącznie w sytuacji, gdy zaginiony dowód jest e-dowodem (dowodem z warstwą elektroniczną) wydanym po 4 marca 2019 roku.

Przeczytaj również:
Mobilna wersja dowodu osobistego – gdzie można jej używać?

Zawieszony dowód jest czasowo nieważny. Zawieszone zostają wszystkie certyfikaty w dowodzie i sam dowód. W tym czasie używanie dowodu jest niemożliwe. Oznacza to, że wszystkie przypadki użycia zawieszonego dowodu w czasie jego zawieszenia będą nieważne. Będzie tak nawet po cofnięciu zawieszenia. Należy pamiętać o tym, że jeśli zawieszony dowód osobisty posiada wgrany dodatkowo kwalifikowany podpis elektroniczny od prywatnego dostawcy, należy skontaktować się z tym dostawcą. Zawieszenie dowodu nie zawiesza bowiem tego podpisu.

Nie należy także zawieszać dowodu, jeśli mamy pewność, że już się nie odnajdzie.

Cofnięcie zawieszenia dowodu

Jeśli dowód się odnajdzie, należy jak najszybciej cofnąć dokonane zawieszenie. Cofnięcie zawieszenia jest równoznaczne z tym, że dowód i wszystkie certyfikaty (np. wspomniany certyfikat podpisu osobistego) odzyskują ważność. Używanie zawieszonego dowodu staje się natomiast ponownie możliwe. Należy jednak pamiętać o tym, że jeśli zawieszenie nie zostanie cofnięte w ciągu 14 dni kalendarzowych od dokonania zawieszenia, dowód zostanie unieważniony. Jego właściciel będzie musiał z kolei złożyć wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego.

Zawieszenie lub cofnięcie zawieszenia dowodu – jak tego dokonać?

Jeśli zgłoszenie zawieszenia lub jego cofnięcie swojego dowodu (e-dowodu) ma odbyć się przez internet, wymaga się posiadania profilu zaufanego (eGO). Profil ten pozwala potwierdzić tożsamość zgłaszającego. Zgłoszeń dokonuje się bezpośrednio przez stronę obywatel.gov.pl. Po zalogowaniu i sprawdzeniu swojego dowodu osobistego wraz ze wszystkimi danymi użytkownik decyduje, czy chce zawiesić swój e-dowód, czy cofnąć jego zawieszenie. Po wybraniu odpowiedniej opcji status dowodu zostanie od razu zmieniony w Rejestrze Dowodów Osobistych. Zgłaszający otrzyma natomiast na swoją skrzynkę ePUAP zaświadczenie o zgłoszeniu zawieszenia lub cofnięcia zawieszenia. Usługa ta jest bezpłatna. Daje możliwość natychmiastowego zawieszenia lub cofnięcia zawieszenia dowodu.

Przeczytaj również:
Jak założyć profil zaufany ePUAP?

Zawieszenia dowodu (lub jego cofnięcia) możemy dokonać także w urzędzie. Uprawnionym do tego jest każdy, kto ma dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód) wydany po 4 marca 2019 roku lub profil zaufany. W takim przypadku należy wydrukować i wypełnić formularz zgłoszenia zawieszenia lub formularz zgłoszenia cofnięcia zawieszenia. Formularze te dostępne są także w urzędach. Następnie należy udać się do dowolnego urzędu gminy wraz z innym dowodem potwierdzającym tożsamość (jeśli taki posiadamy, np. paszport). Tutaj urzędnik od razu zarejestruje otrzymane zgłoszenie. Zgłaszający otrzyma także zaświadczenie o zgłoszeniu zawieszenia lub cofnięcia zawieszenia. Przeczytaj więcej informacji o możliwości dokonania zgłoszenia w urzędzie.

Kradzież dowodu

W przypadku kradzieży dowodu osobistego wystarcza zgłoszenie tego faktu na policji. W takiej sytuacji zgłoszenie utraty dowodu w urzędzie gminy nie jest konieczne. Dowód zostanie unieważniony bowiem z dniem dokonania zgłoszenia na policji. Co istotne, unieważnić można każdy dowód. Dotyczy to zatem zarówno e-dowodów, jak i dowodów wydanych przed 4 marca 2019 roku.

Co gdy jestem za granicą?

Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego może dokonać każdy, kto zgubił swój dowód osobisty, kogo dowód został skradziony albo uległ uszkodzeniu. Procedura wygląda podobnie jak w przypadku osób zgłaszających w urzędzie w Polsce. W pierwszej kolejności bowiem należy przygotować formularz zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu. Następnie trzeba udać się do najbliższego polskiego konsulatu wraz z:

• dowodem osobistym – jeśli zgłaszane jest uszkodzenie dowodu,
• innym dokumentem tożsamości (np. paszport) – jeśli zgłaszający posiada dowód.

Formularz można także wysłać do konsulatu pocztą lub faksem. Dowód osobisty zostanie unieważniony możliwie jak najszybciej. Konsul przekaże sprawę do urzędu gminy, który wydał dowód. Kiedy urząd dostanie zgłoszenie, od razu go unieważni. Dodatkowo w przypadku osobistego zgłoszenia utraty dowodu w konsulacie, zgłaszający otrzyma odpowiednie zaświadczenie. Jeśli kontakt z konsulatem następuje listownie lub faksem, zgłaszający powinien wyraźnie zaznaczyć w formularzu, że chce dostać zaświadczenie o utracie albo uszkodzeniu dowodu (np. pocztą).

Natomiast jeśli podczas pobytu za granicą dowód osobisty zaginął albo ktoś go ukradł, należy zgłosić ten fakt w swoim banku. Bank przekaże informację o utracie dowodu innym bankom, operatorom komórkowym i wielu różnym firmom. Może to ochronić właściciela zaginionego dowodu przed nieprzyjemnymi konsekwencjami.