Fundacja rodzinna: budowanie dziedzictwa na przyszłość – zgłęb temat w naszych artykułach!

Przejdź do artykułu

Składasz wniosek o upadłość jako konsument? Przygotuj się na badanie przez biegłego psychiatrę

Spis treści
rozwiń spis treści

Od kilku lat osoba nieprowadząca działalności gospodarczej ma możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jego uwzględnienie i skuteczne przeprowadzenie dalszego postępowania pozwala wyjść z długów. Konsument obciążony wielomilionowymi zobowiązaniami kredytowymi wobec banków może w jednej chwili stać się wolny od finansowych obciążeń. Oczywiście nie każdy może liczyć na takie dobrodziejstwo. Prawo i sądy nie pomogą tym, którzy zadłużyli się umyślnie albo przez rażące niedbalstwo. Zdaniem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy te okoliczności powinien w wielu przypadkach zbadać biegły psychiatra.

Upadłość nie dla nierozsądnych dłużników i oszustów

Zgodnie z art. 4914 ustawy – Prawo upadłościowe Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Nie ma więc szans na oddłużenie ten, kto chciał stać się niewypłacalny albo zachował się nadzwyczaj nierozsądnie. Oddalony zostanie więc wniosek hazardzisty, który trwonił wszystkie pieniądze w kasynach. Tak samo sąd postąpi z oszustem, który brał kredyty bez woli ich spłaty. To są oczywiście najbardziej jaskrawe przypadki. Czasem jednak stan faktyczny jest dużo bardziej skomplikowany.

Niewypłacalność przez ślepą miłość

Z takim właśnie problemem mierzył się Sąd Okręgowy w Bydgoszczy. Wniosek upadłościowy złożył mężczyzna, którego problemy finansowe były związane z jego postawą w życiu prywatnym. Sąd I instancji ustalił, że dłużnik najwięcej zobowiązań zaciągnął w czasie pozostawania w konkubinacie. Brał bankowe kredyty i krótkoterminowe pożyczki, aby finansowo zadowolić swoją partnerkę. Spełniał wszystkie jej zachcianki kosztem własnej płynności finansowej.

Sąd Rejonowy uznał, że takie zachowanie dłużnika było rażąco niedbałe. Został on całkowicie zaślepiony miłością i przez to nierozsądnie dysponował swoim budżetem. Przedkładał chęć zaspokojenia potrzeb partnerki ponad uczciwość w stosunku do instytucji kredytowych. Co istotne, udzielał konkubinie wsparcia w zakupie rzeczy całkowicie zbędnych, luksusowych. W tym celu zaciągnął kilkanaście pożyczek. W sprawie pojawia się jeszcze jedna ważna okoliczność. Mianowicie, u wnioskodawcy stwierdzono niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym, co zawiązane było z nadpobudliwością psychoruchową. Zdaniem Sądu I instancji stan zdrowia dłużnika nie mógł jednak usprawiedliwić braku rozsądku przy podejmowaniu decyzji finansowych.

Jeśli są wątpliwości co do stanu zdrowia, konieczny jest biegły

Wniosek o ogłoszenie upadłości został oddalony.  Niezadowolony dłużnik złożył stosowne zażalenie do Sądu Okręgowego. Ten uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że Sąd Rejonowy nie przeprowadził bardzo istotnego dowodu. Mianowicie, nie powołał biegłego psychiatry, który miałby zbadać wpływ niepełnosprawności konsumenta na  jego decyzje ekonomiczne.

Według sądu odwoławczego w sprawie o ogłoszenie upadłości konieczne jest przeanalizowanie „moralności płatniczej” dłużnika. Chodzi tutaj o ustalenie przyczyn, dla których zaciągał on liczne zobowiązania. Aby tego dokonać w omawianym przypadku, konieczne było zasięgnięcie opinii specjalisty. Tylko on mógł stwierdzić, czy lekki stopień niepełnosprawności miał wpływ na zachowanie dłużnika.

Zmanipulowany dłużnik dostanie drugą szansę

Zdaniem Sądu Okręgowego podczas pierwszego rozpoznania sprawy nie wyciągnięto poprawnych wniosków  z faktu, że problemy finansowe dłużnika zaczęły się właśnie dopiero w momencie wstąpienia w związek partnerski. Możliwe więc, że konkubina wykorzystała problemy psychiczne mężczyzny dla własnych celów. Zdobyła jego zaufanie i za pomocą manipulacji sterowała decyzjami ekonomicznymi. Właśnie taka podatność na wpływy powinna zostać zbadana przez psychiatrę.

Jeśli ustalone zostanie, że dłużnik faktycznie został finansowo wykorzystany, nie będzie mowy o stwierdzeniu jego rażącego niedbalstwa w doprowadzeniu do niewypłacalności. Wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie więc uwzględniony.

Można spodziewać się badania

Omówiony wyrok pokazuje, że w przypadku powzięcia wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego dłużnika, sąd nie powinien samodzielnie ustalać przyczyn niewypłacalności. Konieczne jest powołanie biegłego, który zbada źródło nierozsądnych decyzji ekonomicznych potencjalnego upadłego. Jeśli więc stan faktyczny sprawy nie jest jednoznaczny, konsument powinien się przygotować na to, że może zostać przebadany przez psychiatrę przed wydaniem przez sąd ostatecznej decyzji procesowej.

Postanowienie SO w Bydgoszczy z dnia 4.10.2018r., VIII Gz 182/18

Przeczytaj również:

Biegły musi być ekspertem i kulturalnym człowiekiem

 

Szukasz pracy w branży prawniczej?
Sprawdź na Law.Career