Czy członek zarządu świadczący na rzecz spółki jest podatnikiem podatku od towaru i usług?
NSA w wyroku z dnia 16 czerwca 2016r. sygn.akt I FSK 83/15 odpowiedziało na pytanie – czy członek zarządu świadczący na rzecz spółki usługi w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem na podstawie kontraktu menedżerskiego jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towaru i usług, a co za tym idzie, czy może wystawiać spółce fakturę VAT.
Była to sprawa, w której toku instancji badano prawidłowość interpretacji podatkowej wydanej przez Ministra Finansów. Wyrok NSA posiada rozległe uzasadnienie, które dotyczy funkcjonowania kontraktów menedżerskich (umów o zarządzanie). W zdaniu NSA, chcąc ocenić czy menedżer będący członkiem zarządu jest podatnikiem od towaru i usług, należy przeprowadzić analizę kontraktu menedżerskiego w celu ustalenia czy stosunek ten ma cechy charakterystyczne dla stosunku pracy czy też bardziej odpowiada regułom umowy cywilnoprawnej.
Konsekwencje niezależności
Należy badać taką umowę pod kątem przesłanek określonych w art.15 ust.3 pkt.3 ustawy o podatku VAT. Jeżeli umowa ta daje szeroko idącą autonomię w wykonywaniu zadań (niezależność), menedżer ponosi ryzyko swojej działalności oraz w pełni i bezpośrednio odpowiada za szkody przez siebie wyrządzone wobec osób trzecich. Taka działalność może być kwalifikowana jako działalność podlegająca podatkowi VAT.
Interpretacja Ministerstwa Finansów
6 pażdziernika 2017 roku Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną dotyczącą traktowania kontraktów menadżerskich, jako samodzielnej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT o sygn. PT3.8101.11.2017 (nawiązującą do powyższego orzeczenia).
Warunki, czyli postulaty umowy cywilnoprawnej
Warto przedstawić warunki, których spełnienie skutkuje wykluczeniem menedżera jako podatnika VAT. Pierwszym warunkiem jest wykonywanie pracy zgodnie z wytycznymi firmy. Odnosi się to do sytuacji wykorzystywania do pracy infrastruktury przestrzennej firmy, godziny pracy dokładnie wyznaczonych i nie tylko. Odnosi się to również do braku niezależności menedżera.
Drugim warunkiem jest wynagrodzenie. Należy dokonać analizy umowy, aby zweryfikować, czy gwarantowane wynagrodzenie ma charakter stały. Jeśli tak, warunek drugi zostaje spełniony. Nawet jeśli część wynagrodzenia jest zmienna (np. część zmienna zostanie wypłacona po zrealizowanym projekcie) to warunek ten zostaje spełniony, z zastrzeżeniem, że część zmienna stanowi procentowo większość całości wynagrodzenia.
Trzeci i ostatni warunek stanowi odpowiedzialność w stosunku do osób trzecich. Mówiąc zwięźle, warunek jest spełniony, gdy odpowiedzialność wobec osób trzecich w całości ponosi firma. W innym przypadku, wykluczałoby to niezależność menedżera.