Dofinansowanie na zatrudnienie niani – komu przysługuje?

Osoby, które chcą zatrudnić nianię, muszą podpisać z nią umowę uaktywniającą. Wówczas mogą skorzystać z dofinansowania z budżetu państwa. Jak podpisać umowę z nianią? Kto może ubiegać się o dofinansowanie na zatrudnienie niani?

Dofinansowanie na zatrudnienie niani

Dofinansowanie na zatrudnienie niani zależy od:

• wynagrodzenia niani,
• daty zawarcia umowy z nianią.

W przypadku dofinansowania do zatrudnienia po 1 stycznia 2018 roku od połowy minimalnego wynagrodzenia opłaca składki Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pozostałą część składek opłaca natomiast osoba zatrudniająca nianię.

Z kolei w przypadku dofinansowania do zatrudnienia do 31 grudnia 2017 roku:

1. jeśli niania ma pensję równą minimalnemu wynagrodzeniu albo mniejszą – nie trzeba opłacać za nią składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne – będą one finansowane z budżetu państwa;
2. jeżeli niania ma pensję wyższą niż minimalne wynagrodzenie – będzie trzeba opłacać tylko składki od kwoty, która przewyższa minimalne wynagrodzenie;
3. jeśli niania będzie chciała mieć też ubezpieczenie chorobowe – trzeba potrącić składkę na to ubezpieczenie z jej pensji i odprowadzić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), tej składki nie finansuje budżet państwa.

Kto może skorzystać z dofinansowania na zatrudnienie niani?

Z dofinansowania mogą korzystać rodzice, opiekunowie prawni albo inne osoby, które opiekują się dzieckiem na podstawie orzeczenia sądu – jeśli:

• ich dziecko ma od 20 tygodni do 3 lat – wówczas mogą korzystać z dofinansowania do końca roku szkolnego; wyjątkowo, jeśli dziecko nie może pójść do przedszkola, na przykład przez brak miejsc – do skończenia 4 lat, dziecko pięcioletnie ma zagwarantowane miejsce w przedszkolu;
• nie są na urlopie macierzyńskim, ojcowskim albo wychowawczym;
• nie tworzą zawodowej rodziny zastępczej;
• aktualnie nie korzystają z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej, czyli na przykład nie zatrudniają innej osoby, która była bezrobotna;
• spełnią 1 z poniższych warunków: pracują na umowę o pracę albo zlecenie, prowadzą działalność pozarolniczą, prowadzą działalność rolniczą, wyjątek stanowią osoby, które są domownikami w gospodarstwie rolnym i podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Rodzice mogą skorzystać z dofinansowania niezależnie od sytuacji życiowej. Rodzic może więc samotnie wychowywać dziecko, czyli być panną, kawalerem, wdową, wdowcem, po rozwodzie, w separacji. Dotyczy to również rodzica, który samotnie wychowuje dziecko – choć jest w związku małżeńskim – bo jego małżonek nie ma praw rodzicielskich albo jest w więzieniu (wtedy umowę podpisuje z nianią tylko ten jeden rodzic). Co istotne jednak, dziecko nie może chodzić do żłobka, klubu dziecięcego ani być pod opieką dziennego opiekuna.

Kto może być nianią?

Nianią może być każdy, kto spełni trzy poniższe warunki:

1. nie jest rodzicem dziecka, którym ma się opiekować,
2. ma więcej niż 18 lat,
3. zrobi badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych i dostanie orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy.

Nianią może więc być więc na przykład babcia, siostra czy kuzynka dziecka. Rolę tę może pełnić także ktoś spoza rodziny – sąsiadka, studentka, emeryt, osoba na świadczeniu przedemerytalnym. Niania nie musi mieć kierunkowego wykształcenia ani doświadczenia zawodowego w pracy z małymi dziećmi. Nie musi też odbywać specjalnych szkoleń.

Dofinansowanie na zatrudnienie niani – jakie dokumenty są wymagane?

W celu uzyskania dofinansowania na zatrudnienie niani należy przygotować przede wszystkim umowę o świadczenie usług. Jest to tak zwana umowa uaktywniająca. Stosuje się do niej przepisy kodeksu cywilnego, które dotyczą umowy zlecenia. Nie ma jednego wzoru takiej umowy. Musi ona jednak zawierać pewne podstawowe elementy. Do takich należą z pewnością np. strony umowy, cel i przedmiot umowy. Musi pojawić się tutaj również informacja, w jakich godzinach niania będzie pracować, a także miejsce, gdzie niania będzie opiekować się dzieckiem. Należy określić również liczbę dzieci do opieki, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia niani oraz sposób i termin jego wypłaty. Ważne jest też wskazanie okresu czasu, na jaki umowa będzie zawarta oraz warunków, sposobu zmiany i rozwiązania umowy.

Do zgłoszenia do ZUS wymagane będą także dane i informacje o niani. Należy podać takie dane jak m.in. imię albo imiona, nazwisko aktualne i rodowe, PESEL, data urodzenia, adres, obywatelstwo. Musi się tu również znaleźć informacja, czy jest emerytką, osobą z niepełnosprawnością lub czy pobiera rentę. Należy także określić, czy niania pracuje na umowę o pracę w innym miejscu i jeśli tak, to jakie ma tam wynagrodzenie, czy wykonuje inne umowy lub czy prowadzi działalność pozarolniczą.

Umowa uaktywniająca

Umowa uaktywniająca to umowa zlecenie dla osoby fizycznej, która opiekuje się dzieckiem w wieku:

• od ukończenia 20. tygodnia życia do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata;
• do 4 lat – jeśli niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym. 

Umowa ta ma formę pisemną. Zawierana jest między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko.

Jak otrzymać świadczenie?

Przede wszystkim należy w pierwszej kolejności porozmawiać z nianią. Trzeba poprosić ją o dane i potrzebne informacje. Następnie konieczne jest przygotowanie umowy i jej podpisanie. Po podpisaniu umowy niania może zacząć pracować. Rodzice zobowiązani się natomiast do zgłoszenia niani do ubezpieczenia. Na złożenie dokumentów do ZUS mają 7 dni od dnia, kiedy niania zacznie pracować według umowy. Warto mieć na uwadze, że jeśli sytuacja rodziny się zmieni (np. niania zostanie zwolniona, rodzic straci pracę, dziecko skończy 3 albo 4 lata), wówczas należy zgłosić do ZUS taką zmianę. Co, jeśli tego nie zrobimy? W takiej sytuacji ZUS wyśle wezwanie, żeby zwrócić składki za czas, kiedy nie spełniamy już warunków do dofinansowania.

Natomiast jeśli umowa z nianią wygaśnie albo zostanie rozwiązana, wówczas należy wyrejestrować nianię z ubezpieczeń do 7 dni od wygaśnięcia albo rozwiązania umowy.

Umowa na zatrudnienie niani – wzór

Decydując się na zatrudnienie niani, należy pamiętać o podpisaniu z nią odpowiedniej umowy zlecenia. Profesjonalny i całkowicie edytowalny wzór znajdziesz w naszym sklepie. Możesz także skontaktować się z naszym prawnikiem, który stworzy dla Ciebie projekt umowy.