Czy można odmówić badania alkomatem?

Prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu jest istotnym problemem, który niesie za sobą duże niebezpieczeństwo. Z tego powodu bardzo często policjanci za pomocą alkomatów przeprowadzają kontrole stanu trzeźwości kierowców. Czy kierowca może odmówić badania alkomatem?

Badanie zawartości alkoholu w organizmie

Policjant, w związku z czuwaniem nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, jest uprawniony do żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (art. 129 ust. 2 pkt 3  ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 450 z późn. zm., dalej również jako „p.r.d.”, o czym poniżej).

Zgodnie z art. 129i ust. 1 p.r.d. badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu przeprowadza się przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Przepis ten określa podstawowy sposób ustalenia zawartości w organizmie alkoholu poprzez użycie urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Do urządzeń takich zalicza się m.in.: alkometr Promiler iBlow, AlcoDigital P200, AlcoForce Raptor, Certen Professional AT-1000, AlcoBlow czy FITalco Blow 2. Urządzenia te dokonują analizy wydychanego powietrza i na tej podstawie określają stężenie alkoholu we krwi. Badanie przeprowadzane jest zgodnie z zaleceniami producenta, a urządzenie musi posiadać świadectwo wzorcowania. Regułą jest, że w razie stwierdzenia obecności alkoholu w wydychanym powietrzu podczas pierwszego pomiaru przeprowadza się drugi pomiar.

Wyniki badania alkomatem jako środek dowodowy

Zgodnie z uchwałą Izby Karnej Sądu Najwyższego z 15 lutego 1989 r. (sygn. VI KZP 10/88) zawartość alkoholu we krwi można ustalić zarówno analizą chemiczną, jak i innymi sprawdzonymi metodami. Może być to analiza stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu urządzeniem takim jak alkomat lub innym o podobnym działaniu. Sąd Najwyższy uznał zatem wyniki takiego badania za pełnoprawny środek dowodowy w postępowaniu przed sądami w sprawach karnych. Badania alkomatem nie wykonuje się jednak, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie urządzeniem elektronicznym lub osoba ta odmawia poddania się takiemu badaniu (art. 129i ust. 2 p.r.d.). W takim przypadku ustalenie zawartości w organizmie alkoholu następuje na podstawie badania krwi.

Brak zgody nie wyklucza przeprowadzenia badania alkomatem

Zgodnie z art. 129j p.r.d. w toku kontroli ruchu drogowego uprawniony organ kontroli może poddać kierującego pojazdem lub inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka działającego podobnie do alkoholu. Co istotne – badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu można przeprowadzić również w razie braku zgody osoby podlegającej badaniu, o czym należy ją uprzedzić (art. art. 129i ust. 3 p.r.d.).

Czy kierowca może odmówić badania alkomatem?

Odmówić przeprowadzania badania alkomatem można zatem tylko wtedy, gdy jest to spowodowane stanem zdrowia kierowcy. W dalszym ciągu nie oznacza to jednak, że nie nastąpi sprawdzenie zawartości alkoholu. W takiej sytuacji kierowca trafia bowiem do szpitala w celu przeprowadzenia badania krwi, którego wyniku nie da się podważyć.

Przeczytaj również: Jak przebiega badanie trzeźwości i na obecność narkotyków u nieletniego?

Koronawirus kontra alkomaty

Kronawirus przenosi się drogą kropelkową. Powstały więc obawy, czy dmuchanie w kierunku ustnika nie zwiększa ryzyka zarażenia, zarówno u policjantów, jak i u testowanych. Z uwagi na powyższe, policjanci nie będą używać szeroko wykorzystywanych do tej pory alkotestów bezustnikowych. Nie oznacza to jednak, że kierowcy w ogóle nie będą badani. W przypadku podejrzenia kierowania pojazdem po spożyciu alkoholu będzie badana trzeźwość za pomocą urządzeń wyposażonych w ustniki. Po każdym takim badaniu ustniki są wymieniane w obecności badanego. Aby zminimalizować całkowicie ryzyko narażenia na biologiczny czynnik chorobotwórczy, zaleca się nie używać urządzeń bezustnikowych.