Zasady przeprowadzania zwolnień grupowych, a także obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych, związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem, ustala się w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi. Jeżeli nie jest możliwe zawarcie porozumienia, zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, uwzględniając, w miarę możliwości, propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez zakładowe organizacje związkowe.

Regulamin zawierany jest także w sytuacji, gdy u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe. W takim przypadku zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia powinny zostać ustalone po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy (art. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących). Porozumienie (a w razie braku możliwości zawarcia porozumienia – regulamin) powinien zostać sporządzony w terminie 20 dni od dnia zawiadomienia związków zawodowych (lub przedstawicieli pracowników) o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych.

Ogólne informacje o procedurze zwolnień grupowych

Procedura zwolnień grupowych ma zastosowanie tylko względem tych pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników, a przyczyną dokonywanych wypowiedzeń umów o pracę są powody niedotyczące pracownika.

Zakwalifikowanie danej redukcji zatrudnienia do zwolnień grupowych uzależnione jest od tego, czy liczba zwalnianych pracowników realizuje kryteria wskazane w ustawie z dnia z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z art. 1 w/w aktu prawnego „Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

  • 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
  • 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
  • 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników

- zwanego dalej „grupowym zwolnieniem”.

  1. Liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników”.

Przy ustalaniu liczby zwalnianych osób uwzględniamy liczbę wręczanych wypowiedzeń i podpisywanych porozumień o rozwiązaniu umowy przypadających na kolejne 30 dni. Dni te liczone są od wręczenia pierwszego wypowiedzenia/porozumienia. Do liczby tej dolicza się też wypowiedzenia zmieniające. W obliczeniach tych nie uwzględnia się natomiast wygaśnięcia umów terminowych. Czyli tych rozwiązywanych na skutek upływu okresu ich trwania. Nie bierze się też pod uwagę wypowiedzeń umów cywilnoprawnych.

Konsultacja z organizacjami związkowymi

Jeżeli liczba zwalnianych pracowników osiągnie próg zwolnień grupowych, będzie to jednoznaczne z koniecznością wdrożenia przez pracodawcę szczególnej procedury. W ramach realizacji poszczególnych etapów tej procedery pracodawca powinien współpracować ze związkami zawodowymi. Jeżeli w zakładzie pracy nie funkcjonują organizacje związkowe pracownicy powinni wybrać ze swego grona przedstawicieli. Będą się oni kontaktować z pracodawcą w sprawach zwolnień grupowych. Sposób wyboru przedstawicieli zależy od praktyki stosowanej w danym zakładzie pracy.