Tymczasowe aresztowanie

Tymczasowe aresztowanie jest jednym ze środków zapewniających prawidłowy tok postępowania karnego. Osoby tymczasowo aresztowane umieszcza się w aresztach śledczych. Jak wygląda organizacja tych placówek i jakie prawa mają osadzeni tam przebywający?

Tymczasowe aresztowanie? Areszt śledczy

Wykonanie tymczasowego aresztowania służy realizacji celów takich jak m.in. zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego. Zgodnie z art. 208 § 2 ustawy Kodeks karny wykonawczy (dalej jako: kkw), tymczasowe aresztowanie wykonuje się w aresztach śledczych.

Przyjmując osobę tymczasowo aresztowaną do aresztu śledczego, należy ją bezzwłocznie poinformować o przysługujących jej prawach i ciążących na niej obowiązkach oraz o konsekwencjach wynikających z niepodania nowego adresu przy zmianie miejsca zamieszkania. Wówczas bowiem pisma wysłane pod wskazany wcześniej adres uważa się za doręczone – art. 139 § 1 ustawy Kodeks postępowania karnego.

Przede wszystkim jednak osobie takiej należy umożliwić zapoznanie się z obowiązującymi przepisami i regulaminem organizacyjno-porządkowym wykonywania tymczasowego aresztowania. Osobę tymczasowo aresztowaną należy również poddać odpowiednim badaniom lekarskim i zabiegom sanitarnym (art. 210 kkw).

Pobyt w areszcie śledczym

Po przyjęciu tymczasowo aresztowanego do aresztu śledczego bezzwłocznie zawiadamia się o tym organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje (art. 211 § 1 kkw).

Po osadzeniu w areszcie osoba tymczasowo aresztowana ma prawo zawiadomienia o miejscu swojego pobytu osobę najbliższą albo inną osobę, stowarzyszenie, organizację lub instytucję, a także swojego obrońcę. Jeżeli tymczasowo aresztowany jest cudzoziemcem, ma on ponadto prawo zawiadomić właściwy urząd konsularny, a w razie braku takiego urzędu – właściwe przedstawicielstwo dyplomatyczne.

Zgodnie z art. 212c § 1 kkw, tymczasowo aresztowanego poddaje się także badaniom osobopoznawczym, w zakresie niezbędnym dla zapobiegania wzajemnej demoralizacji tymczasowo aresztowanych oraz zapewnienia porządku i bezpieczeństwa w areszcie.

Prawa tymczasowo aresztowanego

Poza kilkoma wyjątkami, tymczasowo aresztowany korzysta co najmniej z takich uprawnień, jakie przysługują skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym typu zamkniętego. Nie stosuje się także do niego ograniczeń innych niż te, które są konieczne do zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego, utrzymania porządku i bezpieczeństwa w areszcie śledczym oraz zapobieżenia wzajemnej demoralizacji tymczasowo aresztowanych (art. 214 § 1 kkw).

Przeczytaj również:
Rodzaje i typy zakładów karnych

Zgodnie z art. 215 § 1 kkw tymczasowo aresztowany ma więc prawo do porozumiewania się z obrońcą, pełnomocnikiem podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie, a gdy jest obywatelem państwa obcego – dodatkowo z urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym.

Tymczasowo aresztowany co do zasady może też korzystać z własnej odzieży, bielizny i obuwia, chyba że zakłóca to porządek ustalony w areszcie śledczym lub sprzeciwiają się temu względy bezpieczeństwa lub względy sanitarne. Nie może on jednak posiadać środków łączności, urządzeń technicznych służących do rejestrowania i odtwarzania informacji, sprzętu komputerowego, a także, poza depozytem, przedmiotów i dokumentów, które mogą utrudniać prawidłowy tok postępowania karnego (art. 216 § 1 kkw).

Za zgodą organu, do którego dyspozycji pozostaje, oraz dyrektora aresztu może korzystać z wyżywienia, środków leczniczych i higieny otrzymywanych spoza aresztu śledczego (art. 216 § 2 kkw).

Tymczasowe aresztowanie a dostęp do telefonu

Przed nowelizacją z 2015 r. Kodeks karny wykonawczy przewidywał, że osoba tymczasowo aresztowana nie może korzystać z aparatu telefonicznego oraz z innych środków łączności przewodowej i bezprzewodowej. W praktycznej działalności administracji penitencjarnej zdarzały się przypadki uniemożliwiania przez organy wykonujące karę pozbawienia wolności utrzymywania kontaktu telefonicznego tymczasowo aresztowanego nawet z obrońcą, a zatem korzystania w pełni z prawa do obrony. Tymczasowe aresztowanie a dostęp do telefonu – jak sytuacja wygląda obecnie? Czy tymczasowo aresztowany ma prawo wykonywać telefony?

Tymczasowe aresztowanie a dostęp do telefonu – komunikowanie się ze światem zewnętrznym

W rozumieniu art. 8 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności korespondencją są różne sposoby komunikowania się. Zatem będzie to również rozmowa telefoniczna. W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka pojęcie „korespondencja” interpretuje się jako bezpośrednie komunikowanie się za pośrednictwem pisma lub środków technicznych z konkretnie oznaczonymi osobami.

Całkowity zakaz prowadzenia rozmów telefonicznych przez osoby tymczasowo aresztowane stoi w sprzeczności z Europejskimi Regułami Więziennymi – m.in. regułą 98.2. Stanowi ona bowiem, że należy zapewnić wszelkie niezbędne warunki, aby pomóc osobom tymczasowo aresztowanym w przygotowaniu własnej obrony i w kontaktach z ich pełnomocnikami oraz przedstawicielami. Podobnie Komitet Zapobiegania Torturom w sprawozdaniu z 2011 r., CPT/Inf (2011)20, z okresowej wizyty w Polsce zakwestionował całkowity zakaz prowadzenia rozmów telefonicznych przez osoby tymczasowo aresztowane. Identyczne stanowisko zajął Krajowy Mechanizm Prewencji w raporcie za 2011 r.

Korzystanie przez tymczasowo aresztowanego ze środków łączności

Zgodnie z art. 217c § 1 ustawy Kodeks karny wykonawczy (dalej jako „kkw”), tymczasowo aresztowany:

1. może korzystać z aparatu telefonicznego, z zastrzeżeniem § 2 i 3, na zasadach określonych w regulaminie organizacyjno-porządkowym wykonywania tymczasowego aresztowania, za zgodą organu, do którego dyspozycji pozostaje;
2. nie może korzystać z innych środków łączności przewodowej i bezprzewodowej.

Prawo do korzystania przez tymczasowo aresztowanego z aparatu telefonicznego może być realizowane wyłącznie za zgodą organu, do którego dyspozycji on pozostaje. Brzmienie przepisu art. 217c § 1 pkt 1 kkw mogłoby sugerować pełną swobodę i uznaniowość organu dysponującego w zakresie tej czynności. Przeciwko takiemu stanowisku przemawia jednak dyspozycja art. 217c § 2 kkw. Jednoznacznie określa on, iż odmowa udzielenia zgody na korzystanie przez tymczasowo aresztowanego z aparatu telefonicznego jest dopuszczalna wyłącznie w ściśle, enumeratywnie określonych sytuacjach.

Wyłączenia możliwości korzystania ze środków łączności

Organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, wydaje zarządzenie o zgodzie na korzystanie z aparatu telefonicznego. Chyba że zachodzi uzasadniona obawa, że zostanie ona wykorzystana:

1. w celu bezprawnego utrudniania postępowania karnego;
2. do popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania do przestępstwa (art. 217c § 2 kkw).

Co więcej, zgodnie z art. 217c § 3 kkw, w wypadku gdy tymczasowo aresztowany pozostaje do dyspozycji kilku organów, wymagana jest zgoda każdego z nich. Chyba że organy te zarządzą inaczej.

Kontakt tymczasowo aresztowanego z obrońcą

Warto jednak zaznaczyć, że zakaz wynikający z art. 217c kkw nie ma zastosowania do kontaktów tymczasowo aresztowanych z obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym, o których mowa w art. 215 § 1 kkw. Zgodnie bowiem z tym przepisem tymczasowo aresztowany ma prawo do porozumiewania się z obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym oraz przedstawicielem niebędącym adwokatem ani radcą prawnym, który został zaaprobowany przez Przewodniczącego Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka do reprezentowania skazanego przed tym Trybunałem podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie.

Odmowa? Przysługuje zażalenie

Na zarządzenie o odmowie wyrażenia zgody na korzystanie z aparatu telefonicznego tymczasowo aresztowanemu przysługuje zażalenie do sądu, do którego dyspozycji pozostaje (art. 217c § 4 kkw). Zażalenie na zarządzenie prokuratora rozpoznaje prokurator nadrzędny. Natomiast w toku postępowania jurysdykcyjnego organem rozpatrującym zażalenie jest sąd, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje.

Felieton o tymczasowym aresztowaniu:

Hipnoza tymczasu

Warto też zwrócić uwagę na pewien ciekawy przypadek. Pochylił się nad nim Rzecznik Praw Obywatelskich. Przypadek ten dotyczy pytania: dlaczego żona nie może zaskarżyć braku zgody na rozmowę telefoniczną z aresztowanym mężem?

Informacje o sprawie dostępne tutaj.

Rozmowa telefoniczna tymczasowo aresztowanego

Osoba tymczasowo aresztowana, która uzyskała zezwolenie na korzystanie z telefonu, może korzystać z samoinkasującego aparatu telefonicznego na własny koszt. Istnieje też możliwość, aby połączenie odbyło się na koszt rozmówcy. Warto wiedzieć, że rozmowa z adwokatem nie jest ograniczona czasowo. Z kolei rozmowa z osobą najbliższą może trwać maksymalnie 5 minut. Tymczasowo aresztowanemu przysługuje natomiast jedna taka rozmowa dziennie.

Tymczasowe aresztowanie a prawo do uzyskania widzenia

Przepisy Kodeksu karnego wykonawczego szczegółowo widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną. Prawo to jest szczególnie eksponowane w regule 99 Europejskich Reguł Więziennych. Zaleca ona, aby poza określonymi ograniczeniami ustanowionymi na określony czas przez organ sądowy osoby tymczasowo aresztowane miały prawo do przyjmowania wizyt i komunikowania się z rodziną i innymi osobami na takich samych zasadach jak więźniowie odbywający karę pozbawienia wolności, dodatkowych wizyt i dodatkowego dostępu do innych form komunikowania się, a także dostępu do książek, gazet i innych mediów informacyjnych. Podobnie stanowi zasada 19 Rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ 43/173.

Zgoda na widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną

Osoba tymczasowo aresztowana ma prawo co do najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą najbliższą. Wyjątek stanowią natomiast sytuacje enumeratywnie wskazane w kodeksie, które uniemożliwiają takie spotkanie. Zgodnie z art. 217 § 1 ustawy Kodeks karny wykonawczy (dalej jako „kkw”) tymczasowo aresztowany może uzyskać widzenie po wydaniu zarządzenia o zgodzie na widzenie przez organ, do którego dyspozycji pozostaje. W wypadku gdy tymczasowo aresztowany pozostaje do dyspozycji kilku organów, wymaga się zgody na widzenie każdego z nich. Chyba że organy te zarządzą inaczej.

Rozwiązanie to skrytykowano w literaturze. Podnoszono bowiem, że z reguły adwokat upoważniony jest do działania jedynie w danej sprawie. Nie ma też dostępu do akt innych spraw. Żaden organ nie może odmówić adwokatowi widzenia z tymczasowo aresztowanym. Nawet jeżeli pozostaje on do dyspozycji wielu organów. Wprowadzenie wymogu uzyskiwania dodatkowych zezwoleń od organów prowadzących sprawy, w których dany adwokat nie jest ustanowiony, jest zatem całkowicie bezcelowe.

Przeczytaj również:
Tymczasowe aresztowanie i organizacja aresztów śledczych

Odmowa zgody na widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną

Zgodnie z art. 217 § 1b kkw odmowa wyrażenia zgody na widzenie z tymczasowo aresztowanym może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że widzenie zostanie wykorzystane:

1. w celu bezprawnego utrudnienia postępowania karnego;
2. do popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania do przestępstwa.

Regulacja ta odpowiada wymaganiom wskazanym w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 lipca 2009 r. (sygn. K 1/07). Organ, podejmując decyzję o odmowie, ma obowiązek wykazania, że te okoliczności są realne i w pełni uzasadnione. W praktyce oznacza to, że nie można powoływać się jedynie na hipotetyczną możliwość wystąpienia warunków, o których mowa w art. 217 § 1b kkw. Uzasadnienie musi być rzetelne. Musi zatem istotnie przedstawiać  powody odmowy wyrażenia zgody na widzenie. Jeżeli zaś nie będzie zawierać właściwego toku myślowego organu procesowego, nie powinno się ostać w toku kontroli instancyjnej.

Na zarządzenie o odmowie wyrażenia zgody na widzenie tymczasowo aresztowanego z osobą najbliższą tymczasowo aresztowanemu oraz ubiegającej się o widzenie osobie dla niego najbliższej przysługuje zażalenie do sądu, do którego dyspozycji pozostaje tymczasowo aresztowany. Zażalenie na zarządzenie prokuratora rozpoznaje prokurator nadrzędny.

Co więcej, organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, może ograniczyć lub określić sposób korzystania przez tymczasowo aresztowanego z prawa do kontaktowania się z duchownymi świadczącymi posługi religijne lub innymi osobami. Będzie tak, jeżeli wymaga tego konieczność zapewnienia prawidłowego toku postępowania karnego (art. 217 § 6 kkw).

Widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną – przebieg

W porządku wewnętrznym aresztu śledczego dyrektor aresztu określa dni, godziny, miejsce i porządek przeprowadzania widzeń (§ 15 ust. 2 pkt 10 regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania). Widzenie trwa 60 minut. W uzasadnionych przypadkach dyrektor może indywidualnie zezwolić na przedłużenie czasu widzenia. Może również udzielić tymczasowo aresztowanemu więcej niż jednego widzenia w tym samym dniu. W widzeniu mogą uczestniczyć nie więcej niż dwie osoby pełnoletnie. Liczba osób niepełnoletnich mających wymaganą zgodę na widzenie nie podlega ograniczeniu. Z tym zastrzeżeniem, że osoby do lat 15 mogą korzystać z widzeń tylko pod opieką osób pełnoletnich mających zgodę na widzenie.

Może zdarzyć się tak, że uprawniony do opieki nad małoletnim podczas widzenia nie uzyskał zgody na widzenie, nie chce lub nie może z niego skorzystać. Co w takiej sytuacji? Małoletni korzysta wówczas z widzenia pod opieką funkcjonariusza lub pracownika aresztu śledczego wyznaczonego przez dyrektora aresztu śledczego. W razie naruszenia przez skazanego lub osobę go odwiedzającą ustalonych zasad odbywania widzenia może dojść do jego przerwania lub zakończenia przed czasem (art. 105a § 7 kkw).

Artykuł 217 § 2 kkw stanowi, że widzenia odbywają się pod nadzorem funkcjonariusza Służby Więziennej. Odbywa się to w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt tymczasowo aresztowanego z osobą odwiedzającą. Organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, może jednak zezwolić na udzielenie widzenia w sposób umożliwiający bezpośredni kontakt tymczasowo aresztowanego z osobą odwiedzającą. Mówi o tym art. 217 § 3 kkw. W razie udzielenia widzenia w sposób umożliwiający bezpośredni kontakt tymczasowo aresztowanego z osobą odwiedzającą tymczasowo aresztowany może spożywać artykuły żywnościowe i napoje zakupione przez osoby odwiedzające na terenie aresztu śledczego. Na żądanie osoby odwiedzającej widzenia udziela się w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z tymczasowo aresztowanym.

Przeczytaj również:
Widzenie w zakładzie karnym – jakie zasady obowiązują?

Odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie

Tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym środkiem zapobiegawczym na gruncie obowiązującego kodeksu postępowania karnego.

Wyjątkowość tego środka wynika przede wszystkim z faktu, iż człowiek zostaje pozbawiony wolności. Zdarza się niestety często, że zastosowanie tego środka nie było prawidłowe. Na przykład w toku postępowania przygotowawczego zastosowano tymczasowe aresztowanie, a następnie sąd wydał wyrok uniewinniający lub orzeczenie o umorzeniu postępowania.

W przypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania

Zgodnie z art. 552 §4 KPK podstawą wypłacenia odszkodowania jest jego niewątpliwa niesłuszność tymczasowego aresztowania. Ta niewątpliwa niesłuszność w orzecznictwie sądowym oznacza sytuację, gdy w świetle realiów sprawy nie ma wątpliwości, ze aresztowanie lub zatrzymanie nie powinno nastąpić lub nie powinno trwać tak długo jak w rzeczywistości trwało. Trudno sklasyfikować okoliczności, które są powodem „niewątpliwie niesłusznego” tymczasowego aresztowania.

Dla przykładu

Przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie w jednym z wyroków stwierdził, iż krzywda powstała w wyniku niesłusznego aresztowania nie jest tak dotkliwa dla osób obytych z więzieniem jak dla tych, które pierwszy raz trafiły do zakładu karnego. Należy zwrócić uwagę na treść uzasadnienia tego wyroku, ponieważ zawiera wyjątkowo interesujące tezy. Jednym z najwyższych odszkodowań za niesłuszne pozbawienie wolności było odszkodowanie na rzecz działacza opozycji Adama Słomki w kwocie 270 tys. czy kwoty po 150 tys. wypłacone żołnierzom aresztowanym w słynnej sprawie ostrzału w Nangar Khel w Afganistanie.

Warto wiedzieć…

Bardzo istotne znaczenie w tej materii ma treść uchwały SN z 15 września 1999 r. sygn. akt I KZP 27/99 opublikowane w OSNKW 1999 nr 11-12 poz. 72. Znajdziesz ją w tym biuletynie.

Nadmiernie długi czas trwania tymczasowego aresztowania

W lipcu 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował orzeczenie, dotykające newralgicznego punktu jeśli chodzi o instytucje postępowania karnego – tj. tymczasowego aresztowania.

W wyroku w wydanym sprawie Zagalski przeciwko Polsce Trybunał analizował skargę pod kątem naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w związku z nadmiernie długim czasem stosowania tymczasowego aresztowania.

Artykuł 5

1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem następujących przypadków i w trybie ustalonym przez prawo:

a) zgodnego z prawem pozbawienia wolności w wyniku skazania przez właściwy sąd;

b) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w przypadku niepodporządkowania się wydanemu zgodnie z prawem orzeczeniu sądu lub w celu zapewnienia wykonania określonego w ustawie obowiązku;

c) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu postawienia przed właściwym organem, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zagrożonego karą, lub, jeśli jest to konieczne, w celu zapobieżenia popełnieniu takiego czynu lub uniemożliwienia ucieczki po jego dokonaniu;

d) pozbawienia nieletniego wolności na podstawie zgodnego z prawem orzeczenia w celu ustanowienia nadzoru wychowawczego lub zgodnego z prawem pozbawienia nieletniego wolności w celu postawienia go przed właściwym organem;

e) zgodnego z prawem pozbawienia wolności osoby w celu zapobieżenia szerzeniu przez nią choroby zakaźnej, osoby umysłowo chorej, alkoholika, narkomana lub włóczęgi;

f) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania osoby, w celu zapobieżenia jej nielegalnemu wkroczeniu na terytorium państwa, lub osoby, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję.

2. Każdy, kto został zatrzymany, powinien zostać nie­zwłocznie i w zrozumiałym dla niego języku poinformowany o przyczynach zatrzymania i o stawianych mu zarzutach.

3. Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c) niniejszego artykułu powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać uzależnione od udzielenia gwarancji zapew­niających stawienie się na rozprawę.

Opis sprawy

W przedmiotowej sprawie skarżącemu postawiono zarzut handlu narkotykami oraz stręczycielstwa w ramach zorganizowanej grupy przestępczej. Zastosowano wobec niego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania w dniu 29 listopada 2012 roku. Stosowanie tego środka następnie wielokrotnie przedłużano. Powoływano się na uzasadnioną obawę popełnienia przestępstwa, skomplikowany charakter sprawy oraz obawę utrudniania postępowania, którą organy krajowe wywodziły z faktu działania skarżącego w zorganizowanej grupie przestępczej. Ostatecznie skarżący został zwolniony z aresztu 30 maja 2016 roku. Środek zapobiegawczy zamieniono na poręczenie majątkowe i zakaz opuszczania kraju. Tymczasowe aresztowanie stosowano zatem przez okres 3 lat i 6 miesięcy. Skarżący wielokrotnie bezskutecznie wnosił o jego uchylenie.

W skardze do Trybunału skarżący zarzucił, że tymczasowe aresztowanie w jego sprawie było nadmiernie długie. Trybunał przychylił się do zarzutu stwierdzając, że organy krajowe ryzyko utrudniania postępowania przez skarżącego wywodziły wyłącznie z faktu jego przynależności do zorganizowanej grupy przestępczej nie wskazując przy tym żadnych konkretnych działań mogących tok postępowania zakłócić. Powyższe, nawet w połączeniu ze szczególnie skomplikowanym charakterem sprawy przesądzało, iż przesłanki tymczasowego aresztowania nie były właściwe i wystarczające. Nie mogły uzasadniać stosowania tego środka przez cały czas jego trwania. Doszło zatem do naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji.

Tytułem słusznego zadośćuczynienie Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 2500 euro.

Organizacja aresztów

Areszty śledcze są jednostkami organizacyjnymi Służby Więziennej. Tworzy je i znosi Minister Sprawiedliwości w drodze zarządzenia, jako samodzielne jednostki bądź jako wyodrębnione oddziały w zakładach karnych (art. 8 ustawy o służbie więziennej). Aresztem śledczym kieruje dyrektor, natomiast wyodrębnionym oddziałem może również kierować kierownik podlegający dyrektorowi. Do zakresu działania dyrektora należy w szczególności zapewnienie prawidłowego i praworządnego wykonywania tymczasowego aresztowania oraz zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w podległej jednostce organizacyjnej (art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie więziennej).

Dyrektor Generalny Służby Więziennej określa, w drodze zarządzenia, przeznaczenie aresztów śledczych, uwzględniając w szczególności potrzebę zapewnienia oraz racjonalnego wykorzystania miejsc zakwaterowania dla wszystkich tymczasowo aresztowanych.

Służba Więzienna

Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie więziennej, do zadań tej służby należy wykonywanie tymczasowego aresztowania w sposób zabezpieczający prawidłowy tok postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną, podległą Ministrowi Sprawiedliwości (art. 1 ustawy o służbie więziennej), posiadającą własną strukturę organizacyjną, realizującą na zasadach określonych w kodeksie karnym wykonawczym m.in. zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności. Do podstawowych zadań Służby Więziennej w zakresie tymczasowego aresztowania należy:

• wykonywanie tymczasowego aresztowania w sposób zabezpieczający prawidłowy tok postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
• zapewnienie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym, a także osobom, wobec których są wykonywane kary pozbawienia wolności i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności, przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków bytowych, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej;
• humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności (art. 2 ust. 1 i 2 pkt 2-4 ustawy o służbie więziennej).

Podległość Ministrowi Sprawiedliwości

Zgodnie z art. 208 § 1 kkw, areszty śledcze podlegają Ministrowi Sprawiedliwości. Podległość ta wynika i określana jest przez przepisy kodeksu karnego wykonawczego oraz ustawy o Służbie Więziennej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, Służba Więzienna realizuje zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności na zasadach określonych w kodeksie karnym wykonawczym.