Zdolność kredytowa: na co bank zwraca uwagę przy jej ocenie?
Bank, zawierając z klientem umowę kredytu, musi zbadać, poddać ocenie, zdolność kredytową osoby ubiegającej się o kredyt.
Zdolność kredytową reguluje art. 70 ust. 1 ustawy Prawo bankowe z dnia 27 sierpnia 1997 roku (Dz. U. 1997 Nr 140, poz. 939 z późn. zm.) o następującym brzmieniu:
Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
Zdolność kredytową określa również wyrok Sądu Najwyższego z 18 czerwca 1997 roku o sygn. akt II CKN 207/97, PB 1998/1:
Zdolność kredytową ma każdy podmiot, którego stan majątkowy oraz bieżąca i przewidywana w przyszłości efektywność gospodarowania zapewnia wypłacalność, gwarantującą zwrot kredytu wraz z należnymi odsetkami w ustalonym w umowie terminie.
Zdolność kredytowa – co analizuje bank?
Zgodnie z przepisami prawa, bank ma obowiązek ocenić zdolność kredytową klienta, dokonując analizy takich czynników jak 1:
- stan majątkowy,
- generowane przepływy środków pieniężnych,
- generowane dochody i wydatki,
- warunki ekonomiczne,
- kondycja gospodarcza rynku.
Przepisy przewidują jednocześnie sytuacje, gdzie bank podjąć może decyzję o zawarciu z klientem umowy kredytu bez wcześniejszej oceny zdolności kredytowej. Stanowi o tym art. 70 ust. 2 ustawy Prawo bankowe:
Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:
- ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu;
- przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni – według oceny banku – uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie, przy czym programem naprawy gospodarki podmiotu, o którym mowa powyżej, może być w szczególności układ przyjęty w ramach postępowania restrukturyzacyjnego prowadzonego zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1508).
Zgodnie z powyższym przepisem prawa, bank może udzielić kredytu osobie fizycznej, prawnej i jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej w przypadkach, gdy zapewniły one szczególne zabezpieczenie spłaty kredytu tudzież programu naprawy gospodarki podmiotu, który ma zapewnić w przyszłości zdolność do spłaty kredytu. W przypadku braku spełnienia powyższych przesłanek, nie zaważy to na ważności umowy, lecz będzie to stanowić o ewentualnym pociągnięciu banku do odpowiedzialności administracyjnej.
Bibliografia:
- Brzozowski, A., Jastrzębski, J., Kaliński, M., Kocot, W.J., Skowrońska-Bocian, E., „Zobowiązania – część szczegółowa”, Wyd. 2, Wolters Kluwer, Warszawa 2017
