Rodzaje ubezpieczeń

W dzisiejszych czasach możemy ubezpieczyć niemal wszystko, począwszy od własnego życia i zdrowia, po kota i rower. Czy warto mieć ubezpieczenie? Jakie są najpopularniejsze rodzaje ubezpieczeń?

Czym jest ubezpieczenie?

Ubezpieczenie jest umownym obowiązkiem dokonania przez ubezpieczyciela świadczenia na rzecz ubezpieczonego, wskutek zaistnienia zdarzeń określonych w umowie ubezpieczeniowej. Umowa zobowiązuje ubezpieczyciela do spełnienia określonego świadczenia w ramach prowadzonej przez niego działalności ubezpieczeniowej, a ubezpieczonego – do zapłaty składek. Ogólne warunki umowy ubezpieczeniowej określa dołączany do niej załącznik. Ubezpieczyciel realizuje świadczenie poprzez wypłatę odszkodowań lub świadczeń z funduszu utworzonego ze składek wnoszonych przez ubezpieczonych. Możemy wyróżnić ubezpieczenia komunikacyjne, zdrowotne, turystyczne i gospodarcze. 

W jakim celu zawiera się ubezpieczenie? 

Ubezpieczenie zawiera się w celu uchronienia się przed finansowymi konsekwencjami niepożądanych zdarzeń losowych – choroby, kradzieży, wypadku komunikacyjnego i wielu innych. Ubezpieczyć możemy się bowiem niemalże od wszystkiego. Ubezpieczyć możemy również praktycznie wszystko, co jest dla nas cenne, począwszy od zdrowia i życia, po rozmaite dobra materialne. Cała idea ubezpieczeń opiera się o transfer ryzyka – na podstawie umowy zawartej z ubezpieczycielem ubezpieczony regularnie opłaca składki, a odpowiedzialność za skutki niepożądanych zdarzeń przechodzi na towarzystwo ubezpieczeniowe. Płacimy więc za to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania, jeżeli zajdzie okoliczność, na którą jesteśmy ubezpieczeni. 

Czy warto się ubezpieczać?

Warto się ubezpieczać, kiedy istnieje ryzyko wystąpienia niepożądanego zdarzenia – czyli praktycznie zawsze. Posiadając ubezpieczenie, mamy gwarancję, że otrzymamy odszkodowanie i nie odczujemy poniesionych strat zbyt dotkliwie. Krótko mówiąc, ubezpieczenie zapewnia nam spokojny sen. Wiele osób uważa ubezpieczenie za zbędne, sądząc, że nic złego im nie grozi, a składki na ubezpieczenie to niepotrzebny wydatek. Nic bardziej mylnego. O tym jednak takie osoby najczęściej przekonują się jednak po fakcie – gdy spotka ich coś, czego konsekwencje odczuliby o wiele lżej, gdyby byli ubezpieczeni.

Rodzaje ubezpieczeń

Ubezpieczenie na samochód

OC

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) samochodu pokrywa rekompensatę szkód powstałych wskutek kolizji bądź wypadku komunikacyjnego. Obejmuje zarówno szkody osobowe, jak i materialne. Posiadanie OC jest obowiązkowe dla wszystkich pojazdów mechanicznych, które są dopuszczone do ruchu drogowego. Na mocy umowy ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń przejmuje ekonomiczne skutki szkód wyrządzonych osobom trzecim, pod warunkiem że ubezpieczony jest zobowiązany do ich naprawienia – w przypadku kolizji drogowej lub wypadku na podstawie odpowiedzialności deliktowej (za czyny niedozwolone – art. 415 kc).

W praktyce oznacza to, że powodując zdarzenie drogowe, w wyniku którego ucierpią osoby trzecie, nie będziemy zobowiązani zrekompensować im szkód z własnej kieszeni – zrobi to za nas ubezpieczyciel. To on będzie wówczas odpowiedzialny za wyrządzone szkody – zarówno umyślne, jak i nieumyślne. W przypadku gdy ubezpieczony nie powinien był  w ogóle wsiadać za kierownicę, np. po spożyciu alkoholu, ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie, lecz skorzysta z prawa do regresu, tj. będzie żądał od ubezpieczonego zwrotu kwoty przyznanego poszkodowanemu odszkodowania. 

Przeczytaj również:
Konsekwencje nieopłacenia ubezpieczenia OC samochodu

AC

Ubezpieczenie autocasco to dobrowolnie wykupowana polisa. Gwarantuje on nam wypłatę odszkodowania w przypadku uszkodzenia pojazdu mechanicznego w wyniku zdarzenia losowego. Obejmuje m.in. uszkodzenie pojazdu z własnej winy, kradzież, działanie sił natury oraz akty wandalizmu i innych działań osób trzecich, tzw. nieznanych sprawców. Dostępne na rynku oferty ubezpieczeń AC różnią się swoim zakresem, a im szerszy zakres, tym zazwyczaj wyższa składka.

Część ubezpieczycieli w wachlarzu swoich ofert posiada również ubezpieczenie minicasco, czyli pomniejszoną wersję AC. Ubezpieczenie minicasco pokryje drobne szkody. Nie obejmuje jednak swym zasięgiem pełnego katalogu możliwych przyczyn uszkodzeń pojazdu. Nie buduje również historii posiadania polisy AC, a zatem nie ma wpływu na późniejsze zniżki. Szczegółowy zakres praw i obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia autocasco kształtowany jest przez jej strony. Zawierając taką umowę, należy zawrócić uwagę przede wszystkim na zakres udzielanej nam ochrony, przypadki, w których odpowiedzialność ubezpieczyciela będzie wyłączona, a także na obowiązki nakładane na ubezpieczanego. 

NWW

Ubezpieczenie NNW obejmuje następstwa nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w wyniku wypadków drogowych oraz innych sytuacji komunikacyjnych. Za tym określeniem kryje się szereg możliwych okoliczności – np. szkoda doznana w momencie wsiadania do lub wysiadania z auta, podczas przebywania w pojeździe w trakcie postoju czy podczas naprawy pojazdu na trasie.

Ubezpieczenie NNW obejmuje tylko zdarzenia, w wyniku których ubezpieczony doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu – stanowi to warunek wypłaty świadczenia przez ubezpieczyciela, który określa skalę uszczerbku procentowo i na tej podstawie wylicza kwotę odszkodowania. Ubezpieczenie NWW wykupuje się na czas trwania polisy OC, zatem maksymalnie na 12 miesięcy. Należy pamiętać, że ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania z tytułu ubezpieczenia NNW, jeżeli w chwili zdarzenia w pojeździe znajdowało się więcej pasażerów, niż wynosi liczba miejsc wskazana w dowodzie rejestracyjnym, ubezpieczony nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa, a także jeżeli kierowca znajdował się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, o ile wpłynęło to na powstanie następstw nieszczęśliwego wypadku. 

Ubezpieczenie na życie

Przedmiotem ubezpieczenia na życie jest, jak sama nazwa wskazuje, życie ubezpieczonego. Jego śmierć rodzi po stronie ubezpieczyciela obowiązek wypłaty świadczenia na rzecz uposażonych – czyli osób imiennie oznaczonych w umowie ubezpieczenia jako uprawnionych do otrzymania świadczenia. Ubezpieczenie na życie można zawrzeć dożywotnio lub tylko na oznaczony okres czasu. W praktyce częściej wybieramy to drugie. Wysokość składek w przypadku polisy na życie zależy od tego, na jakim poziomie ustalimy kwotę ubezpieczenia, a niekiedy również od naszego wieku i prawdopodobieństwa śmierci. Zawierając umowę ubezpieczenia na życie, możemy zdecydować się na tzw. ubezpieczenie czyste lub mieszane. Ubezpieczenie czyste oznacza uśrednione składki i brak możliwości korzystania zgromadzonych środków. Ubezpieczenie mieszane, oprócz zapewnienia uposażonym zaplecza finansowego na wypadek śmierci ubezpieczonego, pełni dodatkowo funkcję oszczędnościową. Ubezpieczony może wówczas korzystać z wpłaconych środków, np. inwestując je. Zakres możliwości gospodarowania środkami wyznacza indywidualna umowa ubezpieczeniowa.

Ubezpieczenie na dożycie

Ubezpieczenie na dożycie jest rodzajem ubezpieczenia na życie. Gwarantuje ono jednak wypłatę świadczenia pod warunkiem, że ubezpieczony dożyje okresu zakończenia ubezpieczenia. Umowy są długoterminowe – zawierane na 10, 20, 25 lat bądź do osiągnięcia przez ubezpieczonego określonego wieku. Jeżeli ubezpieczony umrze w trakcie trwania okresu ubezpieczenia, wówczas wszystkie wpłacone przez niego składki bezpowrotnie przejdą na własność zakładu ubezpieczeń. Z tego względu ta forma ubezpieczenia nie cieszy się w Polsce popularnością. Ubezpieczyciele natomiast coraz częściej oferują tzw. ubezpieczenie na życie i dożycie, czyli umowę mieszaną, która łączy cechy klasycznego ubezpieczenia na życie i ubezpieczenia na dożycie. 

Ubezpieczenie emerytalne

Ubezpieczenie emerytalne jest jednym z ubezpieczeń społecznych, którego celem jest zapewnienie środków na emeryturę. Każdy, kto opłaca składkę ubezpieczenia emerytalnego, ma zagwarantowany dochód po zaprzestaniu pracy zawodowej w wyniku osiągnięcia wieku emerytalnego. Uprawnionym do świadczeń emerytalnych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych mogą ponadto przysługiwać dodatki, m.in. dodatek pielęgnacyjny. Ubezpieczeniu emerytalnemu można podlegać obowiązkowo bądź też dobrowolnie – samemu opłacając składki na to ubezpieczenie. Obowiązkowo ubezpieczeni są pracownicy, ale nie tylko – to również m.in. osoby wykonujące pracę nakładczą, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, osoby wykonujące pracę na podstawie umów agencyjnych i umów zlecenia, a także posłowie i senatorowie. Wysokość składki na ubezpieczenie emerytalne zależy od przychodu – wynosi 19,52 % otrzymywanego comiesięcznie wynagrodzenia. Zatem im wyższe wynagrodzenie, tym wyższa kwota składki. Składkę opłacają, po połowie, pracodawca i pracownik. Środki ze składek przeznaczane są na wypłatę świadczeń obecnym emerytom. 

Obecny system emerytalny składa się z trzech filarów. Dwa z nich są obowiązkowe. Pierwszy ma charakter repartycyjny – na indywidualne konto ubezpieczonego w ZUS trafia 12,22% z 19,52% składki. Przeznaczenie pozostałej części składki, czyli 7,3% w II filarze zależy od decyzji ubezpieczonego. Co najmniej 4,28% jest obowiązkowo przekazywane na subkonto w ZUS, a dobrowolność dotyczy pozostałych 2,92%. Mogą one również trafić na subkonto, a mogą zasilić III, całkowicie dobrowolny, filar o charakterze kapitałowym. III filar realizowany jest poprzez PPE (pracownicze programy emerytalne), IKE (indywidualne konta emerytalne) i IKZE (indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego).

PPE (pracowniczy program emerytalny)

Pracowniczy program emerytalny stanowi dobrowolną formę oszczędności emerytalnych. W ramach jego prowadzenia pracodawca odprowadza składki podstawowe za swoich pracowników w wysokości nieprzekraczającej 7% wynagrodzenia uczestnika programu. Składka ta jest zwolniona z obciążenia składkami na ubezpieczenia społeczne. Program może dopuszczać również odprowadzanie dodatkowych składek przez samych pracowników. Środki mogą zostać wypłacone uczestnikowi programu na jego wniosek po ukończeniu 60 r.ż., po przedstawieniu decyzji o przyznaniu emerytury – po ukończeniu 55 r.ż. lub bez wniosku – po ukończeniu 70 r.ż. Po śmierci uczestnika programu zgromadzone oszczędności wypłaca się na wniosek osoby uprawnionej. Środkami w ramach pracowniczego programu emerytalnego zarządza wybrana instytucja finansowa. 

IKE (indywidualne konto emerytalne)

IKE, czyli indywidualne konto emerytalne, to dobrowolna forma ubezpieczenia społecznego. Stanowi tzw. III filar systemu emerytalnego. IKE umożliwia gromadzenie środków na dodatkową emeryturę – w ramach oszczędzania środki można m.in. lokować na lokacie bankowej, a nawet samodzielnie inwestować na giełdzie. Rachunki IKE oferują nie tylko popularne towarzystwa ubezpieczeniowe, ale również banki oraz domy maklerskie. Do 2008 roku wysokość wpłat na IKE była ograniczona do 1,5-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto rocznie. Obecnie limit wynosi 3-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce krajowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej. 

IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego)

Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych wprowadziła zmiany umożliwiające założenie obok IKE dodatkowego indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Co odróżnia te formy? Wpłaty na IKE nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W IKZE zastosowano natomiast preferencję podatkową. Polega ona na odliczaniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wpłat na to konto. Prawo do wpłat na IKZE przysługuje każdemu, kto ukończył 16 lat. Małoletni może jednak dokonać wpłaty tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę i w wysokości nieprzekraczającej tych dochodów. Oszczędności na IKZE może gromadzić tylko jedna osoba i można je założyć bez względu na to, czy posiada się już funkcjonujące IKE oraz czy jest się uczestnikiem pracowniczego programu emerytalnego. 

Ubezpieczenie zdrowotne

Dzięki ubezpieczeniu zdrowotnemu osobie ubezpieczonej przysługują świadczenia zdrowotne obejmujące profilaktykę chorób, ochronę przed ich skutkami oraz leczenie. W Polsce ubezpieczenie zdrowotne dzieli się na obowiązkowe oraz dobrowolne – prywatne.

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

Ubezpieczony jest każdy, kto podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego według ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz każdy, kto jest członkiem rodziny osoby ubezpieczonej i został zgłoszony do ubezpieczenia. W niektórych przypadkach status członka rodziny zwalnia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

Przykładowo student przed 26 r.ż. powinien być zgłoszony do ubezpieczenia z tytułu pobierania nauki tylko, gdy nie może być zgłoszony jako członek rodziny. Wysokość składki wynosi 9% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli dana osoba jest zatrudniona np. na podstawie umowy o pracę, pracodawca jest zobligowany zgłosić ją do ZUS i odprowadzać składki z jej wynagrodzenia.

Taki sam obowiązek ma urząd pracy wobec bezrobotnego czy uczelnia wobec studenta. Prawo do korzystania ze świadczeń rozpoczyna się z momentem zgłoszenia ubezpieczenia zdrowotnego. Składka trafia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, skąd przekazywana jest do Narodowego Funduszu Zdrowia. W ramach ubezpieczenia każdy ma prawo do profilaktyki zdrowotnej, leczenia, rehabilitacji, przebywania w szpitalu oraz w uzdrowiskach. 

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne

Osoby, które nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, mogą dobrowolnie opłacać je we własnym zakresie. Aby to zrobić, należy zawrzeć z NFZ indywidualną umowę na czas nieokreślony. Po podpisaniu umowy należy zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w swoim oddziale ZUS. Tam zostanie nam wyliczona kwota składki, którą trzeba regularnie opłacać. Zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, którzy nie posiadają innych tytułów do ubezpieczenia, nie powoduje konieczności opłacania dodatkowych składek. Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne ulega zmianie co kwartał. 

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne

Wiele popularnych, niepublicznych placówek medycznych oferuje swoim klientom specjalne pakiety prywatnej opieki medycznej. Druga opcja ubezpieczenia prywatnego to skorzystanie z wykupienia takiego ubezpieczenia w firmie ubezpieczeniowej. Prywatna służba zdrowia zazwyczaj oferuje wyższe standardy obsługi klienta niż publiczna. Jednak pakiety często są węższe niż w przypadku NFZ. Zakres świadczeń zależy od pakietu, a co za tym idzie, wysokości abonamentu, jaki zdecydujemy się opłacać. 

Ubezpieczenie dziecka

Dziecko można ubezpieczyć w ramach szkolnego, grupowego ubezpieczenia NNW lub indywidualnie. Przystępowanie do grupowego ubezpieczenia, oferowanego przez placówkę, do której uczęszcza dziecko, nie jest obowiązkowe. Tylko zatem od decyzji rodzica zależy, czy zdecyduje się na taką opcję. Ubezpieczenia te mają zazwyczaj wąski zakres i gwarantują stosunkowo niską sumę odszkodowania. Dzieje się tak dlatego, że placówki często kierują się wysokością składki. Wybierają zwykle najtańsze opcje. Co jednak ważne, polisy chronią dzieci nie tylko podczas pobytu w szkole, ale także w domu, w drodze do i ze szkoły, na wycieczkach i w trakcie wakacji. Na indywidualne ubezpieczenie powinni zdecydować się rodzice, których pociechy mają szczególne potrzeby, tzn. są bardziej narażone na wystąpienie pewnych niepożądanych zdarzeń. Mowa o dzieciach uprawiających wyczynowo sport, dużo podróżujących czy posiadających szczególne dolegliwości zdrowotne. Wybierając indywidualne ubezpieczenie, sami decydujemy, na jaką kwotę ubezpieczyć dziecko oraz jak szeroki będzie zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela. 

Ubezpieczenie domu i mieszkania

Ubezpieczenie domu/mieszkania opiera się na umowie, w której ubezpieczyciel zobowiązuje się do pokrycia strat powstałych wskutek określonych zdarzeń losowych. Należy tu jednak wyodrębnić dwie kategorie przedmiotu takiego ubezpieczenia: dom/mieszkanie rozumiane jako mury i inne stałe elementy nieruchomości oraz ruchomości domowe, czyli wyposażenie naszego lokum.

Możemy samodzielnie wybrać zakres interesującego nas ubezpieczenia, a ten może być naprawdę szeroki. Ubezpieczyciele coraz częściej oferują ubezpieczenie domu na tzw. zasadzie „all risks”, czyli od wszystkich ryzyk. Korzyść płynąca z takiego ubezpieczenia to gwarancja zwrotu środków nawet w przypadku nietypowych, trudnych do przewidzenia sytuacji. Wysokość składki jest różna. Zależy od sumy ubezpieczenia, jego zakresu, konstrukcji budynku, jego przeznaczenia, a nawet lokalizacji. Ubezpieczenie domu i mieszkania jest dobrowolne. Polisę może natomiast wykupić każdy, nawet osoba niebędąca właścicielem nieruchomości. Istotne jest jednak wskazanie w polisie danych osoby, której majątek ma zostać objęty ochroną. Bowiem to właśnie jej zostaną wypłacone pieniądze w razie powstania szkody. 

Ubezpieczenie na wakacje

Organizując wakacyjny wyjazd, nie warto oszczędzać na ubezpieczeniu. Zapewni nam ono spokojny wypoczynek, a w razie chorób i nieszczęśliwych wypadków – fachową opiekę oraz zwrot poniesionych kosztów. Podstawowym kryterium wyboru ubezpieczenia powinna być gwarantowana suma kosztów leczenia. Te bowiem różnią się znacząco w zależności od miejsca. Przykładowo, w przypadku podróży do państw członkowskich Unii Europejskiej zalecana kwota wynosi 30 000 euro, a w przypadku wyjazdu do Stanów Zjednoczonych to już 120 000 euro. Popularnym rozwiązaniem jest posiadanie EKUZ, czyli Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Ta jednak refunduje wyłącznie podstawowe świadczenia medyczne w krajach UE oraz EFTA. Warto posiadać zatem oprócz niej dodatkowe ubezpieczenie turystyczne, które pokryje koszty ewentualnej akcji ratowniczej czy transportu medycznego do Polski. 

Wybierając się na wakacje, warto również pomyśleć o ubezpieczeniu bagażu. Wówczas w razie jego kradzieży lub zaginięcia można liczyć na odszkodowanie w kwocie do wysokości wybranej podczas zakupu polisy sumy gwarantowanej. 

Ubezpieczenie zwierzęcia

Choć nadal są mało popularne, coraz więcej ubezpieczycieli posiada je w swoich ofertach. Mowa o ubezpieczeniach zwierząt, które ze względu na rosnące ceny usług weterynaryjnych zyskują coraz liczniejsze grono zwolenników. Ubezpieczenie zwierzęcia może obejmować nie tylko koszty wizyty w placówce weterynaryjnej i okresowego pobytu w klinice dla zwierząt. Pokryje również koszty badań, leków i zabiegów, a w razie śmierci pupila, koszty uśpienia i kremacji. Ponadto ubezpieczenie zwierzęcia może obejmować koszt opieki nad nim w trakcie hospitalizacji właściciela. Zwrot poniesionych kosztów ogranicza się do wysokości sumy ubezpieczenia, określonej przy zawieraniu umowy.

Ubezpieczenie, o którym mowa, nie obejmuje szkód wyrządzonych przez zwierzęta – za te odpowiedzialność ponoszą właściciele. Posiadacze czworonogów mogą jednak wykupić polisę od odpowiedzialności cywilnej od szkód wyrządzonych przez zwierzęta. W ramach zwyczajnych polis mieszkaniowych można natomiast ubezpieczyć zwierzę domowe od nieszczęśliwych wypadków. Zwierzę będzie wówczas ubezpieczone na takich samych zasadach jak rzeczy ruchome, stanowiące wyposażenie domu.

Ubezpieczenie roweru

Ubezpieczenia dla rowerzystów są dobrowolne, jednak warto się nimi zainteresować, ponieważ gwarantują zarówno ochronę zdrowia rowerzysty, jak i jego sprzętu. Ubezpieczenie roweru jest szczególnie przydatne w sytuacji jego kradzieży, a te –  jak wiadomo –  zdarzają się często. Rowerzysta w odróżnieniu od innych kierowców nie musi posiadać ubezpieczenia OC. Może jednak wykupić je dobrowolnie – OC ochroni rowerzystę w przypadku drobnych szkód wyrządzonych w ruchu drogowym. Przed uszkodzeniem sprzętu oraz jego kradzieżą ochroni natomiast ubezpieczenie casco, dzięki któremu właściciel roweru otrzyma odszkodowanie w przypadku kradzieży oraz zwrot kosztów naprawy poważniejszych usterek. Regularnie przemieszczający się rowerem powinni zastanowić się nad ubezpieczeniem NWW rowerzysty. W ramach takiej polisy rowerzysta otrzyma środki na leczenie lub rehabilitację niezbędną w wyniku obrażeń doznanych podczas jazdy. 

OC w życiu prywatnym

OC w życiu prywatnym ochroni ubezpieczonego przed finansowymi konsekwencjami zdarzeń, w wyniku których wyrządził szkody osobom trzecim. Taką polisę można wykupić samodzielnie lub jako dodatek, np. do ubezpieczenia domu lub mieszkania. Poszerzenie ubezpieczenia o OC w życiu prywatnym rozszerza wówczas jego zakres o szkody, które lokatorzy nieumyślnie wyrządzą osobom trzecim. Większość polskich towarzystw ubezpieczeniowych posiada polisę OC w życiu prywatnym w swojej ofercie. Ponadto można ją rozszerzyć np. o OC dla posiadaczy broni – na wypadek szkód wyrządzonych w związku z posiadaniem broni, czy OC dla posiadaczy konia – na wypadek szkód przez niego wyrządzonych. Istotną kwestią przy zawieraniu takiej umowy jest ustalenie wszelkich okoliczności wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Może się bowiem okazać, że w niektórych wypadkach ubezpieczyciel nie zechce wypłacić odszkodowania.

Ubezpieczenie grupowe

Ubezpieczenie grupowe polega na tym, że jedna umowa obejmuje wielu ubezpieczonych. Ubezpieczeni grupowo są często pracownicy jednego przedsiębiorstwa, uczniowie szkoły lub przedszkola czy klienci biura podróży. Ubezpieczający zawiera wówczas z ubezpieczycielem umowę, która później obejmuje członków danej grupy – jest to tzw. umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek. Zawierając polisę indywidualną, składamy wniosek o zawarcie umowy, tutaj natomiast do umowy przystępujemy – poprzez wypełnienie deklaracji.

Polisy grupowe mają najczęściej na celu ochronę zdrowia i życia ubezpieczonych. Składki na ubezpieczenie grupowe są niższe niż na ubezpieczenie indywidualne. Ich zakres jest jednak zazwyczaj dość uogólniony i, choć szeroki, może nie odpowiadać indywidualnym potrzebom każdego członka danej grupy. Przed przystąpieniem do takiego ubezpieczenia warto zatem zastanowić się, czy jest ono dla nas korzystne i czy nie powinniśmy oprócz niego wykupić polisy indywidualnej.  

Ubezpieczenia społeczne

Ubezpieczenia społeczne przysługują osobom, które z określonych powodów – np. starość, kalectwo, choroba, są niezdolne do pracy i nie mogą samodzielnie się utrzymać. Mogą mieć charakter krótkoterminowy, długoterminowy bądź dożywotni. Do ubezpieczeń społecznych należą ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Rodzaj wypłacanych świadczeń zależy od zaistniałej przyczyny niezdolności do pracy. Do niektórych świadczeń mogą również przysługiwać dodatki, przyznawane, gdy ubezpieczony znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej.

Wypłata świadczenia zazwyczaj następuje w formie pieniężnej, jednak może być także wsparciem w postaci np. sprzętu rehabilitacyjnego. Podstawa wymiaru składek zależy od tytułu do ubezpieczenia – może to być osiągnięty przychód, zadeklarowana kwota, bądź też kwota określona w odrębnych przepisach. Dla ubezpieczonych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia i przedsiębiorców wszystkie ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe. Przedsiębiorcy są wówczas jednocześnie ubezpieczonym i płatnikiem. Systemem ubezpieczeń społecznych zarządza Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a w przypadku ubezpieczeń obejmujących rolników i ich rodziny – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

ZUS, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych, to państwowa jednostka realizująca zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Do zadań ZUS-u należy szereg działań związanych z przyznawaniem i wypłacaniem świadczeń, począwszy od stwierdzania obowiązku ubezpieczeń społecznych po kontrolę regulowania składek przez płatników. ZUS wypłaca środki w formie emerytur, rent i zasiłków – chorobowych i wypadkowych. Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u wpływają również składki na ubezpieczenie zdrowotne, które ten przekazuje do Narodowego Funduszu Zdrowia.