Zawieszenie postępowania na czas trwania sprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości
Zgodnie z treścią art. 177 § 1 pkt 3 1 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, iż jedyną przesłanką warunkującą zawieszenie postępowania na tej podstawie jest występująca zależność między postępowaniem w sprawie a postępowaniem toczącym się przed jednym ze wskazanych trybunałów. Ustawodawca nie zastrzegł kompetencji dla sądu do zawieszenia postępowania tylko w razie wystąpienia przez sąd meriti. Czy to ze skargą konstytucyjną, czy z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Jako dopuszczalne zatem jawi się przyjęcie, iż z uprawnienia może skorzystać sąd odwołując się do innego postępowania, w którym występuje taki sam problem związany z wykładnią prawa. Na podobnym stanowisku stanęli m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z dnia 15 marca 2018 roku oraz doktryna.
Rozstrzygnięcie TSUE ważne dla prawa krajowego
W ocenie Sądu rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-260/18 ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, której przedmiotem są roszczenia wynikające z umowy o kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego,.a strona powodowa podnosi, że określone postanowienia umowy winny być uznane za nieuczciwe warunki umowne. Wobec powyższego, w razie stwierdzenia, iż zastosowany w przedmiotowej umowie mechanizm indeksacji do waluty obcej CHF stanowi klauzulę abuzywną, rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, pozwoli ustalić, czy zgodnym z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej i w celu zapewnienia ochrony konsumentom będzie zastąpienie ewentualnych nieuczciwych klauzul umownych przepisami prawa krajowego, które umożliwiają uzupełnienie skutków czynności prawnej również przez skutki wynikające z zasad słuszności, czy ustalonych zwyczajów. Aktualne zatem będzie określenie kryteriów oceny skutków niekorzystnych dla konsumenta w razie uznania, iż zastosowanie uzupełnienia luki w umowie jest możliwe.
W sprawie przedmiotowej, podobnie jak w sprawie C-260/18, wątpliwości rodzi także moment oceny skutków upadku całej umowy dla konsumenta. Istotne jest bowiem, czy powinny zostać uwzględnione okoliczności w chwili zawarcia umowy, czy też w chwili zaistnienia sporu pomiędzy stronami. Wreszcie wątpliwości w niniejszej sprawie może stwarzać możliwość utrzymania w mocy postanowień stanowiących co prawda nieuczciwe warunki umowne, ale obiektywnie korzystnych dla konsumenta. I co nastąpić powinno w sytuacji,.kiedy przy pominięciu skutków nieuczciwych warunków umownych, kształt stosunku prawnego łączącego strony odbiegać będzie od objętego zamiarem stron.
Powyższe kwestie są wprost przedmiotem pytania postawionego Trybunałowi,.którego rolą w strukturach Unii Europejskiej jest w szczególności ustalenie wiążącej wykładni przepisów prawa unijnego. Rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma charakter wiążący dla wszystkich sądów krajowych państw członkowskich.
Zawieszenie jest stosowne do czasu rozstrzygnięcia TSUE
W konsekwencji należało uznać, iż dopóki kwestie skierowane w trybie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie będą w sposób wiążący rozstrzygnięte,.przy jednoczesnym ewentualnym braku podstaw do stwierdzenia,.że roszczenia powoda z innych przyczyn nie jest uzasadnione, celowe jest zawieszenie niniejszego postępowania.
Niejako na marginesie warto wskazać, że ewentualne postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie koncentrować będzie.się także w przedmiocie rozważenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Znając zatem stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-260/18 Sąd będzie miał możliwość prawidłowo oznaczyć chociażby tezę dla biegłego,.a tym samym wydatki jakie zostaną wygenerowane w związku z przeprowadzeniem tego dowodu będą racjonalne i nie obciążą strony ponad potrzebę.
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, III Wydział Cywilny, sygn. akt III C 1699/17
