Kandydat na wójta, burmistrza lub prezydenta musi zostać zgłoszony w gminnej komisji wyborczej. Do 26 września 2018 roku każdy zainteresowany musi zakończyć wymagane formalności. 21 października odbędą się wybory samorządowe, w których ma zostać wybranych 2477 osób na ww. stanowiska.
Zgodnie z prawem wybory na stanowisko wójta, burmistrza i prezydenta są powszechne, równe i odbywają się w tajnym głosowaniu. Kandydat wybierany jest w sposób bezpośredni przez samych głosujących. W wyjątkowych sytuacjach, kiedy głosujący mając tylko jednego chętnego na ww. stanowisko nie wyrażą swojego poparcia (nie zostanie oddanych na niego więcej niż połowa ważnych głosów) decyzje podejmie rada gminy/miasta.
Każdy kto ma prawo głosować w wyborach na wójta/burmistrza/prezydenta może w tej samej jednostce terytorialnej wystartować jako kandydat. Istotne są dwa warunki, które dodatkowo każdy z zainteresowanych musi spełnić. Są to:
Prawo do zgłoszenia chętnego na ww. stanowisko przysługuje komitetowi wyborczemu, który w danej gminie zarejestrował listy kandydatów na radnych w połowie (lub więcej) okręgów wyborczych. Na liście do konkretnego okręgu musi znajdować się min. tyle chętnych na radnych ile maksymalnie może zostać wybranych na tym konkretnym obszarze.
Państwowa Komisja Wyborcza (PKW), jak również komisarze wyborczy są odpowiedzialni za poprawne zorganizowanie wyborów. W tym celu powoływane są specjalne komisje, nad którymi nadzór sprawują ww. instytucje.
Wójtem, burmistrzem lub prezydentem zostaje ta osoba, która otrzymała więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. W sytuacji, kiedy próg nie został przekroczony przez żadnego z kandydatów odbywa się druga tura. 14 dni po pierwszym głosowaniu każdy z oddających głosy może wybrać już tylko jednego z dwóch chętnych na stanowisko. Są nimi osoby, które w poprzedniej turze otrzymały największą ilość głosów.
Może zdarzyć się tak, że w drugiej turze pierwszy kandydat otrzyma największą ilość głosów, a na drugie miejsce będzie więcej niż jeden chętny. Stać się tak może, gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzyma taką samą liczbę głosów. W takim przypadku decyduje większa liczba obwodów głosowania, a gdy ta liczba jest także równa decyduje losowanie. Jest ono przeprowadzane przez gminną komisję wyborczą i uczestniczą w niej obaj kandydaci lub ich pełnomocnicy.