Zgodnie z projektem przygotowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości prokuratury regionalne mają badać zasadność skargi nadzwyczajnej. Ostateczna decyzja ma zapadać na szczeblu Prokuratury Krajowej.
Skargę Nadzwyczajną do Sądu Najwyższego może wnieść między innymi Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Obywatelskich czy też Rzecznik Praw Pacjenta. Przesłanki do wniesienia takiej skargi, zgodnie z projektem, ma badać prokuratura regionalna.
Prokurator regionalny zapoznaje się z aktami
Projekt zakłada, że to prokurator regionalny będzie występował do prezesa właściwego sądu apelacyjnego o niezwłoczne nadesłanie akt sprawy, których ma dotyczyć skarga nadzwyczajna. Może ponadto wystąpić do tegoż prezesa o opinię w tym zakresie.
W celu zbadania przesłanek do wniesienia skargi, będzie się mógł ponadto zwrócić do szefów podległych mu prokuratur okręgowych i rejonowych. Projekt ma tu na myśli te prokuratury, które brały udział w badanych postępowaniach sądowych. Prokuratorzy mieliby mieć możliwość przedstawienia swojego stanowiska w tych sprawach.
Kolejny krok - Prokuratura Krajowa
Po dokonaniu powyższych czynności prokurator regionalny miałby przesyłać akta sprawy, projekt skargi nadzwyczajnej oraz zebrane stanowiska do Prokuratury Krajowej. Wyjątkiem ma być stwierdzenie „oczywistego braku podstaw do wniesienia skargi nadzwyczajnej”.
Prokurator Prokuratury Krajowej zawiadamiałby osobę wnioskującą o skargę nadzwyczajną o decyzji. W zawiadomieniu ma podać – jak wynika z projektu rozporządzenia - przyczynę i podstawę prawną; ale nie wymagane jest jej uzasadnienie.
Kiedy skarga nie będzie rozpatrywana?
W projekcie wymieniono również przypadki, w których wniosek o skargę nadzwyczajną nie będzie rozpatrywany. Jest to m. in, brak danych osoby składającej taki wniosek jak też sytuacja, gdy zaginą lub zostaną zniszczone akta sprawy.
Jeśli wniosek zostanie przesłany do prokuratury drogą elektroniczną i nie zostanie opatrzony podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym, również nie będzie on rozpatrywany. Nie będą też rozpatrywane pisma zawierające „treści znieważające lub słowa powszechnie uznawane za obelżywe”.
Z kolei jeśli we wniosku nie będzie wskazania prawomocnego orzeczenia sądu lub okoliczności mogących stanowić podstawę zarzutów skargi nadzwyczajnej, autor pisma będzie mieć siedem dni na usunięcie braków.
Kiedy można wnieść skargę nadzwyczajną?
Skarga nadzwyczajna to środek zaskarżenia przysługujący od spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem przed sądami powszechnymi lub wojskowym.
Przysługuje, gdy:
- prawomocne orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,
- w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
- zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, i orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.
Kiedy skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna?
Nie jest natomiast dopuszczalna w następujących sytuacjach:
- od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa,
- orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński
- od postanowienia o przysposobieniu
- w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe.
Skargę nadzwyczajną można wnieść w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia. Jeśli natomiast od orzeczenia wniesiono kasację albo skargę kasacyjną, skarga nadzwyczajna będzie przysługiwała w terminie roku od ich rozpoznania.
