Ograniczenie ilości dyscyplin naukowych – Jarosław Gowin podpisał rozporządzenie

Nowe rozporządzenie podpisane w czwartek 20 września 2018 przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosława Gowina przewiduje, że będą 44 dyscypliny naukowe oraz 3 artystyczne. Celem tej zmiany jest ułatwienie komunikacji ze środowiskiem międzynarodowym. Astronomia po protestach została uznana za osobną dyscyplinę. Rozporządzenie wejdzie w życie 1 października 2018 roku.

Jaki jest cel zmiany klasyfikacji?

Dotychczasowa klasyfikacja dziedzin i dyscyplin obejmuje 8 obszarów wiedzy, 22 dziedziny nauki oraz 102 dyscypliny. Ministerstwo nauki i szkolnictwa wyższego podaje, że nie przystaje ona do światowych standardów. Przywołuje również klasyfikację przyjętą przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Wyodrębnione są w niej tylko 42 dyscypliny, czyli aż o 60 mniej niż w dotychczasowym rozporządzeniu.

Astronomia odrębną dyscypliną

Po protestach Polskiego Towarzystwa Astronomicznego astronomia znalazła się na liście jako oddzielna dyscyplina naukowa. Astronomowie w tym celu zebrali ponad 8 tys. podpisów pod petycją skierowaną do MNiSW. Kolejną ze zmian, jakie pojawiły się w rozporządzeniu, jest rozdzielenie dyscypliny „nauki o kulturze i sztuce” na dwie odrębne: „nauka o kulturze i religii” oraz „nauka o sztuce”. Minister Jarosław Gowin wytłumaczył, że był to postulat stowarzyszenia Obywateli Nauki. Jest również zmiana wydzielająca osobną dyscyplinę nauk leśnych.

Zamiast likwidacji – konsolidacja

„Nauki medyczne” są oddzielną dyscypliną, w której skonsolidowane zostały dyscypliny: „podstawowe nauki medyczne i farmaceutyczne” oraz „medycyna kliniczna i stomatologia”. W rozporządzeniu uznano za odrębną dyscyplinę teologię. Prawo kanoniczne również będzie osobną dyscypliną w dziedzinie nauk społecznych. Szef resortu tłumaczy, że w interpretacji prawników do takiego rozwiązania zobowiązuje Polskę konkordat. Po zmianach zniknie również dyscyplina „biotechnologia”. Tłumaczone jest to tym, że ten obszar nauki jest powiązany ściśle z różnego rodzaju badaniami prowadzonymi nawet w różnych dziedzinach. 

Rozporządzenie jest propozycją środowiska oraz samego OECD

Punktem zaczepienia w budowie klasyfikacji dyscyplin jest systematyka dziedzin i dyscyplin przyjęta przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Zmiany zostały opracowane w oparciu o przygotowane propozycje przez przedstawicieli poszczególnych organizacji. Te organizacje to Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów, Komitet Polityki Naukowej, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych.