Fundacja rodzinna: budowanie dziedzictwa na przyszłość – zgłęb temat w naszych artykułach!

Przejdź do artykułu

Split payment – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Spis treści
rozwiń spis treści

Split payment – pojęcie, które budzi ogromne zainteresowanie. Mechanizm zastosowano w wielu krajach europejskich, w tym także i w Polsce. Celem jego działania miała być walka z powiększającą się luką podatkową. Co z tego wynikło? Na razie ciężko powiedzieć. Model podzielonej płatności powolnymi krokami wkracza w różne sfery podatkowego życia. Warto zatem zapoznać się z jego działaniem.

Split payment – dla kogo?

Mechanizm podzielonej płatności, czyli tytułowy split payment został wprowadzony ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Akt normatywny wprowadzono do porządku prawnego 1 sierpnia 2017 roku. W potocznym języku znany jest jako “ustawa o VAT”.

Ważne! Model podzielonej płatności może być wykorzystany jedynie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników. Tłumacząc na prosty język – split payment “działa” tylko w relacji business to business, czyli w tzw. B2B. Jest to równoznaczne z tym, że firma nie będzie mogła stosować go w transakcjach z osobą prywatną (business to consumer; B2C)

Split payment – na czym polega?

Mechanizm podzielonej płatności polega na rozbiciu płatności za daną fakturę na dwie kwoty. Pierwszą z nich jest kwota netto, która trafia na standardowy rachunek bankowy przedsiębiorcy (tzw. rachunek bieżący). Drugą zaś jest kwota VAT, która trafia na dedykowany rachunek VAT. W stosunku do niej podatnik ma dość ograniczone pole działania. Nie ma on bowiem swobodnego dostępu do środków zgromadzonych na rachunku.

Ważne! O zastosowaniu mechanizmu split payment decyduje nabywca usługi lub towaru.

Innymi słowy, wystawca faktury (przedsiębiorca) nie może swobodnie dopasowywać swojej polityki finansowej. Tak więc klient ma prawo zapłacić w sposób standardowy (przelew zwykły) lub też z wykorzystaniem split payment.

Split payment a rachunek VAT

Ustawodawca zobowiązał banki i tzw. SKOK-i do założenia dla każdego z klientów-przedsiębiorców specjalnego rachunku VAT. To właśnie na ten rachunek będzie wpływał każdy podatek od sprzedaży towarów i usług.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu traktującego o wprowadzeniu split paymentu każda opłata za przelew ma być “neutralna finansowo”. Innymi słowy, jeżeli normalny przelew wynosi 2 zł to opłata za przelew w mechanizmie podzielonej płatności nie może być wyższa niż 2 zł. Dzieje się tak, ponieważ ustawodawca nie chciał, by czynnik finansowy zniechęcił podatników do korzystania ze split paymentu.

Ważne! Nowy rachunek (rachunek VAT) nie wymaga żadnej dodatkowej umowy z instytucją bankową.

Nowe przepisy traktujące o powyższej usłudze wskazują także, że na rachunek bankowy, który przygotowano do rozliczania podatku VAT, nie mogą być wpłacane inne środki niż te z tytułu podatku od towarów i usług. W związku z tym należy pamiętać, że na rachunek VAT można wpłacać jedynie:

  • zapłatę, która odpowiada kwocie podatku VAT płatnej dostawcy towarów (lub usługodawcy) w ramach mechanizmu split payment;
  • wpłatę kwot podatku VAT przez podatników, o których mowa w art. 103 ust. 5a ustawy o podatkach od towarów i usług na rzecz płatników, o których mowa w art. 17 a tejże ustawy, przy użyciu komunikatu.

Art. 5a porusza temat wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i jednocześnie kieruje odnośnik do art. 5aa, w którym ustawodawca wyjaśnia, do jakich towarów należy stosować split payment. Są to m.in. podatki od benzyn lotniczych, benzyn silnikowych (z wyłączeniem benzyn lakowych i przemysłowych), gazu płynnego (LPG), olejów napędowych, olejów opałowych, paliw typu benzyny do silników odrzutowych, paliw typu nafty do silników odrzutowych, pozostałych olejów napędowych, paliw ciekłych, biopaliw ciekłych.

Ważne! Paliwami silnikowymi w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym są wyroby energetyczne przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane do napędu silników spalinowych.

Kim jest płatnik?

Kim jest zatem płatnik wspomniany w art. 17a ustawy o VAT? Płatnikiem podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest odpowiednio zarejestrowany odbiorca lub podmiot prowadzący skład podatkowy, dokonujący na rzecz podmiotu prowadzącego skład podatkowy lub zarejestrowanego odbiorcy, wewnątrzwspólnotowego nabycia w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

  • płatność z rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego w tym samym banku;
  • zwrot kwoty VAT w przypadku wystawienia faktury korygującej zmniejszającej podstawę opodatkowania (jedynie w sytuacji, kiedy do faktury pierwotnej miał zastosowanie mechanizm split payment);
  • zwrot kwoty VAT w przypadku zwrotu przez urząd skarbowy.

Ważne! Mechanizm split payment używany jest jedynie przy płatnościach w złotówkach (PLN).

Dostęp do środków na rachunku VAT a urząd skarbowy

W treści przepisów nie wskazano, że urząd skarbowy ma dostęp do rachunku VAT. Nie może on zatem samodzielnie dysponować środkami zgromadzonymi na tym rachunku.

Dlaczego warto korzystać ze split payment?

Wśród zmian prawnych związanych z mechanizmem podzielonej płatności pojawił się również szereg sformułowań zachęcających do korzystania ze split paymentu. Przede wszystkim mowa o zmniejszeniu kwoty zobowiązania podatkowego zgodnie z art. 108d ust. 1 ustawy o VAT.

Innymi słowy, jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu podatku następuje w całości z rachunku VAT i odbywa się to w terminie wcześniejszym niż ten określony dla zapłaty podatku, to kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć. 

Ważne! Ustawodawca wskazał na specjalny wzór, w oparciu o który można obliczyć wysokość obniżonej kwoty.

S = Z * r * (n/360)

Jak go jednak rozumieć? Na samym początku warto zapoznać się ze znaczeniem poszczególnych cyfr i liter. Tak więc od początku:

  • S (słownie: duża litera S) – kwota, o którą obniżono kwotę zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, wyrażoną w zaokrągleniu do pełnych złotówek (w wyliczeniu nie można używać “końcówek” z groszami);
  • Z (słownie: duża litera Z) – kwota oznaczająca zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku wynikającego z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania;
  • r (słownie: mała litera r) – stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego, która obowiązuje względem dni roboczych przed dniem zapłaty podatku (włącznie z tym dniem);
  • n (słownie: mała litera n) – liczba dni liczona od dnia, w którym zlecono przelew, z wyłączeniem tego dnia, do terminu określonego dla zapłaty podatku (włącznie z tym dniem).

Split payment a odpowiedzialność solidarna

W split payment nie ma zastosowania tzw. odpowiedzialność solidarna. W przypadku zapłaty konkretnej faktury przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności przepisy zawarte w dziale Xa ustawy o VAT – Odpowiedzialność podatkowa nabywcy w szczególnych przypadkach nie mają zastosowania.

Zgodnie z art. 108c ust. 2 przy korzystaniu ze split payment nie stosuje się względem podatnika art. 56b ustawy Ordynacja podatkowa do zaległości powstałej w wyniku złożonej deklaracji podatkowej, w której podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, którego min. 95% wynika z otrzymanych przez podatnika faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Chodzi o podwyższoną stawkę odsetek za zwłokę w odniesieniu do zaległości w podatku VAT.

Ważne! Powyższa regulacja nie będzie możliwa do zastosowania w stosunku do zaległości w podatku przekraczającej dwukrotność kwoty podatku naliczonego. Zaległość taką należy wykazać w złożonej deklaracji podatkowej, zapłaconej z zastosowaniem split payment.

Korzyści ze split payment – opis sankcji, których można uniknąć cz. I

Ponadto korzystając z powyższego udogodnienia, należy pamiętać, że nie mają również zastosowania regulacje związane ze stosowaniem sankcji określonych w art. 112b ust. 1 pkt 1 i art. 112b ust 2 pkt 1 oraz art. 112c ustawy o VAT. Oczywiście do wysokości kwoty podatku wynikającego z otrzymanej faktury, którą opłacono z zastosowaniem mechanizmu split payment.

Warto zapoznać się więc z treścią wyżej przytoczonych przepisów. Zgodnie z art. 112 b ust, w razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę:

  • zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,
  • zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej,
  • różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,
  • zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego,

naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Korzyści ze split payment – opis sankcji, których można uniknąć cz. II

Zgodnie z art. 112b ust 2 pkt 1 w razie stwierdzenia, że podatnik nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Zgodnie z art. 112b ust. 2 pkt 1 jeżeli po zakończeniu kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, podatnik złożył deklarację podatkową i najpóźniej w dniu złożenia tej deklaracji wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego, wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosi 20% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Korzyści ze split payment – opis sankcji, których można uniknąć cz. III

Zgodnie z art. 112c w zakresie, w jakim (w przypadkach, o których mowa w art. 112b ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1) odpowiednio zaniżona kwota zobowiązania podatkowego, zawyżona kwota zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, zawyżona kwota różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, lub wykazanie kwoty zwrotu różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego, lub kwoty różnicy podatku do obniżenia za następne okresy rozliczeniowe, w miejsce wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego, wynikają w całości lub w części z obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur, które:

  • zostały wystawione przez podmiot nieistniejący,
  • stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane –  w części dotyczącej tych czynności,
  • podają kwoty niezgodne z rzeczywistością –  w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
  • potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności,

wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego w części dotyczącej podatku naliczonego wynikającego z powyższych faktur wynosi 100%.

Zwrot środków zgromadzonych na rachunku VAT

Zgodnie z polskim prawem można ubiegać się o zwrot środków, które podatnik zgromadzi na swoim rachunku VAT. Zgodnie z art. 108b ust. 1 można to zrobić poprzez złożenie odpowiedniego wniosku o dokonanie przelewu środków. Przedsiębiorca ma więc możliwość przekazania powyższych środków na rachunek bankowy prowadzony dla celów działalności gospodarczej.

Ważne! We wniosku należy dokładnie określić kwotę, którą podatnik chce otrzymać.

Wniosek o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na rachunku VAT będzie podlegał odpowiedniej weryfikacji. Naczelnik Urzędu Skarbowego wyda stosowne postanowienie w terminie 60 dni od daty otrzymania wniosku.

W niektórych sytuacjach Naczelnik Urzędu Skarbowego nie wyrazi zgody na przelanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika. Mowa o 3 przypadkach, w których:

  • zachodzi uzasadniona obawa, że nie wykonano zobowiązania podatkowego z tytułu podatku. Taką sytuację bierze się pod uwagę w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu tego podatku. To samo dzieje się w przypadku, kiedy wspomniany podatnik dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję;
  • w trakcie prowadzonego przez podatnika postępowania podatkowego w zakresie podatku zachodzi uzasadniona obawa określenia zaległości podatkowej w podatku. Wspomniana uzasadniona obawa może również wystąpić w przypadku postępowania dążącego do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego;
  • weryfikacja zasadności złożonego wniosku wskazuje, że zachodzi uzasadniona obawa wystąpienia zaległości podatkowej.

Split payment – jak powinien funkcjonować?

Przedsiębiorca sprzedający towary lub usługi ma obowiązek umieszczenia informacji o stosowaniu mechanizmu split payment na wystawionych fakturach. Ustawodawca argumentuje ten fakt założeniem, że powoduje to wyeliminowanie wątpliwości o sposobie rozliczania z danej faktury.

Ważne! Podczas dokonywania przelewu za fakturę takiego przedsiębiorcy należy podawać następujące informacje:

  • kwota płatności brutto;
  • kwota podatku VAT (kwota ta zostanie przekazana na rachunek VAT);
  • nr faktury, za którą należy zapłacić;
  • NIP sprzedawcy.

Dokonując przelewu na rachunek obsługujący mechanizm split payment, klient w przelewie powinien wpisać dwie kwoty. Pierwszą z nich jest pełna kwota brutto (czyli, np. 123 zł), zaś drugą jest sam podatek VAT (w stosunku do powyższego przykładu będzie to 23 zł). Kontynuując powyższy przykład – kwota 100 zł trafia więc na rachunek bieżący, a kwota 23 zł zostanie przekazana na rachunek VAT.

Ważne! Dostęp do rachunku bieżącego przedsiębiorcy jest dla niego nieograniczony. W przypadku środków znajdujących się na rachunku VAT jest jednak inaczej. Kwotę można wykorzystać jedynie do:

  • zapłaty dostawcy kwoty podatku VAT z otrzymanej faktury, na jego podatek VAT;
  • zapłaty podatku VAT do urzędu skarbowego;
  • wysłanie prośby do urzędu skarbowego o zwrot środków na rachunek bieżący.

Split payment w praktyce cz. I

Kancelaria prawna (w dalszej części jako podatnik A) świadczy usługi na rzecz producenta materiałów (w dalszej części jako podatnik B). Producent materiałów sprzedaje swoje materiały na rzecz wykonawcy robót (w dalszej części jako podatnik C). Wykonawca robót realizuje natomiast inwestycję na rzecz spółki państwowej (w dalszej części jako podatnik D).

Uwaga! W przykładzie pomiędzy podmiotami nie występuje sytuacja odwrotnego obciążenia VAT, a rozliczenia dokonywane są w polskiej walucie.

Jeżeli podatnik D zapłaci podatnikowi C za fakturę za pomocą mechanizmu split payment, podatnik C otrzyma na swój rachunek bankowy jedynie kwotę netto (w przypadku standardowego rozliczenia otrzymałby kwotę brutto). Kwota podatku VAT powędruje natomiast na rachunek VAT, do którego podatnik C nie będzie miał swobodnego dostępu. Musi on w tym zakresie uzyskać zgodę naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 108b ustawy o VAT. Jak widać zastosowanie mechanizmu split payment przez podatnika D powoduje, że podatnik C ma niejako „zablokowaną” część należności z tytułu faktury, która znajduje się na jego rachunku VAT.

“Uwolnienie” środków zgromadzonych na rachunku VAT

Jakie kroki powinien poczynić podatnik C, by “uwolnić” środki zgromadzone na rachunku VAT? Najprostszym rozwiązaniem będzie dokonanie płatności przez podatnika C za materiały, które dostarczył podatnik B również w mechanizmie split payment.

W ten sposób „uwolnione” zostaną środki zgromadzone na rachunku VAT podatnika C. Jedynie kwota netto obciąży jego standardowy rachunek bankowy. W przypadku gdyby podatnik C dokonał płatności za materiały standardowym przelewem, to środki zgromadzone na jego rachunku VAT nie zostałyby „uwolnione”.

Mając powyższe na uwadze, odpowiedź na pytanie – w jaki sposób rozliczy się podatnik B z podatnikiem A, wydaje się oczywista.

Jak widać, otrzymanie przez danego podatnika płatności w mechanizmie split payment wymusza na nim dokonywanie z kolei swoich płatności również w mechanizmie split payment. Inaczej mówiąc, podatnikowi, który otrzymuje płatność w split payment, po prostu nie opłaca się realizowanie swoich płatności w sposób standardowy (jeżeli chce szybko „uwolnić” środki zgromadzone na rachunku VAT).

Split payment w praktyce cz. II

Dokonanie płatności w mechanizmie split payment jest możliwe jedynie, jeżeli podatnik, który wystawił fakturę, posiada rachunek rozliczeniowy. Wydawać by się mogło, że każdy przedsiębiorca posiada przecież rachunek rozliczeniowy. Otóż nic bardziej mylnego. To co popularnie nazywamy kontem bankowym, nie zawsze jest rachunkiem rozliczeniowym w rozumieniu przepisów o split payment.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe rozróżnia następujące rodzaje rachunków bankowych: rachunki rozliczeniowe, rachunki lokat terminowych, rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (w tym rachunki rodzinne, rachunki terminowych lokat oszczędnościowych) oraz rachunki powiernicze (art. 49 ustawy Prawo bankowe).

Co ważne, mechanizm split payment dotyczy wyłącznie rachunków rozliczeniowych (zgodnie z art. 62a ustawy Prawo bankowe dla każdego rachunku rozliczeniowego bank prowadzi rachunek VAT). Co za tym idzie, bank nie może prowadzić rachunku VAT dla rachunku oszczędnościowego czy też rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego.

Rachunek rozliczeniowy – czy przedsiębiorca musi go posiadać?

Regułą jest, że każdy przedsiębiorca posiada rachunek bankowy. Nie każdy jednak przedsiębiorca posiada rachunek rozliczeniowy.

Art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców nakłada na firmy obowiązek dokonywania rozliczeń za pośrednictwem rachunku płatniczego. Przedsiębiorca może zatem dokonywać swoich płatności za pośrednictwem rachunku rozliczeniowego, ale może również dokonywać swoich płatności za pośrednictwem rachunku oszczędnościowego (wydaje się, że oba rodzaje rachunków bankowych mieszczą się w definicji rachunku płatniczego).

Co dzieje się, jeżeli przedsiębiorca (wystawca faktury) nie posiada rachunku rozliczeniowego, a kontrahent chce dokonać płatności na jego rzecz w split payment?

Otóż zgodnie z art. 62c ust. 11 ustawy Prawo bankowe, w takiej sytuacji bank dokonuje zwrotu środków płacącemu. Płacący nie ma zatem możliwości dokonania płatności w formule split payment, jeżeli jego kontrahent nie posiada rachunku rozliczeniowego.

„Uwolnienie” środków na rachunku VAT – problem dla płacącego

Warto powtórzyć jeszcze raz to, co było wspomniane w poprzednim artykule: podatnikowi, który otrzymuje płatność w split payment po prostu nie opłaca się realizowanie swoich płatności w sposób standardowy (jeżeli chce szybko „uwolnić” środki zgromadzone na rachunku VAT).

Co jednak gdy jego kontrahent nie posiada rachunku rozliczeniowego? Taki podatnik ma problem z „uwolnieniem” środków zgromadzonych na swoim rachunku VAT. Musi on zatem dokonać płatności standardowym przelewem, a zwrotu środków z rachunku VAT dochodzić w trybie art. 108b ustawy o podatku od towarów i usług.

Mechanizm split payment powinien w najbliższym czasie wymusić na wszystkich przedsiębiorcach założenie rachunku rozliczeniowego. Zaś miarą konkurencyjności danego kontrahenta może być m.in. możliwość rozliczania się z tym kontrahentem w formule split payment.

Split payment w praktyce cz. IIIa

O zastosowaniu split payment decyduje nabywca towarów lub usług (czyli ten, kto płaci za fakturę). To on również w komunikacie przelewu wskazuje wartość brutto faktury oraz sam podatek VAT.

Co ważne, dane te nie muszą odpowiadać danym faktycznie wynikającym z faktury. A co gorsze, bank nie ma możliwości w takiej sytuacji weryfikowania tego, czy płacący prawidłowo określił wartość podatku VAT.

Przykład

Podatnik A wystawił podatnikowi B fakturę za wykonane usługi w wysokości 123 tys. zł brutto. Podatnik B płaci podatnikowi A, wykorzystując mechanizm split payment. W komunikacie przelewu podatnik B wskazuje wartość brutto faktury w wysokości 123 tys. zł, a jako wartość podatku VAT podaje 100 tys. zł (zamiast kwoty podatku VAT w prawidłowej wysokości 23 tys. zł).

Split payment w praktyce cz. IIIb

Zgodnie z art. 62c ust. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, bank nie jest obowiązany do dokonania sprawdzenia prawidłowości obliczenia kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wskazanego w komunikacie przelewu w mechanizmie split payment.

Oznacza to mniej więcej tyle, że bank przekaże na rachunek VAT dokładnie kwotę wskazaną w komunikacie przelewu. Nie nastąpi żadna weryfikacja prawidłowości kwoty. W sytuacji z powyższego przykładu podatnik A będzie zatem miał „zablokowane” na koncie VAT środki w wysokości 100 tys. zamiast 23 tys. zł.

Split payment w praktyce cz. IIIc

Nie ulega wątpliwości, że zapłata na rachunek VAT zwalnia płacącego z zobowiązania. Bądź co bądź uregulował on swoją należność. Suma środków na rachunku rozliczeniowym oraz rachunku VAT podatnika odpowiada bowiem kwocie wynikającej z faktury.

Podatnikowi w takiej sytuacji pozostaje jedynie złożenie wniosku na podstawie art. 108b ustawy o podatku od towarów i usług o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek rozliczeniowy. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje w tym zakresie postanowienie w terminie 60 dni.

Jak widać, dla wystawcy faktury powstaje nie lada problem w przypadku, jeżeli jego kontrahent nieprawidłowo dokonał płatności w split payment. Podatnik, który otrzymał w ten sposób płatność, ma często własne zobowiązania do uregulowania. Z tej perspektywy 60 dni jest długim okresem czasu.

Jak zapobiegać takim sytuacjom, ewentualnie jak w ogóle wyłączyć możliwość rozliczania się przez kontrahentów w split payment?

Split payment w praktyce cz. IV

Split payment jest rozwiązaniem dobrowolnym dla płacącego za fakturę. To płacący za fakturę decyduje o sposobie płatności.  Może on skorzystać z opcji tradycyjnego przelewu lub wykorzystać rachunek VAT podatnika.

Dla podatnika split payment nie jest zatem wcale dobrowolny. Nie ma on bowiem raczej wpływu na to, w jaki sposób nabywca ureguluje swoje zobowiązanie. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby kwestia sposobu regulowania zobowiązania (przelew tradycyjny lub formuła split payment) została określona w umowie.

Płatność w split payment – nie można jej umownie zakazać

Zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania. Byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Pamiętać jednak należy, że czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna (art. 58 Kodeksu cywilnego).

Zapis umowny zakazujący regulowania przez nabywcę swoich zobowiązań w formule split payment należałoby uznać jako nieważny z punktu widzenia art. 58 Kodeksu cywilnego. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług umożliwiające regulowanie należności w formule split payment są bowiem nadrzędne w stosunku do uregulowań umownych.

Kara umowna za split payment

Wątpliwe również z punktu widzenia przepisów kodeksu cywilnego wydaje się zastrzeżenie kary umownej na rzecz podatnika, w przypadku gdyby nabywca zrealizował płatność w formule split payment. Należy bowiem pamiętać, że kara umowna stanowi zryczałtowany substytut naprawienia szkody, która wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 Kodeksu cywilnego). Kara umowna może być zastrzeżona w umowie zatem wyłącznie na wypadek niewykonania zobowiązania o charakterze niepieniężnym. Ponadto trudno mówić w sytuacji otrzymania płatności w split payment o powstaniu szkody po stronie podatnika, który otrzymał część płatności na rachunek VAT.

Korzyści umowne za tradycyjny przelew

Umowa nie może zabraniać stosowania split payment, jak również przewidywać w tym zakresie kar umownych. Niemniej jednak umowa może przewidywać zastosowanie dodatkowego rabatu za zapłatę całej ceny przelewem tradycyjnym lub też inne korzyści w zakresie terminu płatności czy kontynuowania umowy.

Split payment obowiązkowy od 1 listopada 2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw weszła w życie 1 listopada 2019 r. Po dwuletnim vacatio legis split payment stał się obowiązkowy. Na szczęście nie wszyscy mają z góry nakazane, by stosować mechanizm podzielonej płatności. Chodzi jedynie o transakcje (dostawy) towarów lub usług, które wymieniono w załączniku nr 15. Ten załącznik można znaleźć na samym końcu wspomnianej ustawy o VAT, jak również tutaj. Należy jednak przypomnieć, że wszystkie transakcje muszą odbywać się pomiędzy podatnikami, czy w tzw. systemie business to business (B2B). Nie ma znaczenia, czy nabywcą jest podatnik VAT czynny, czy też zwolniony.

Ważne! Zgodnie z przepisami przejściowymi, w sytuacji gdy:

  • przed dniem 1 listopada 2019 r. podatnik dokonał dostawy towarów, lub też świadczył pewnego rodzaju usługi, wymienione w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 ustawy o VAT, dla których powstał obowiązek podatkowy, lub też wystawiono fakturę po dniu 31 października 2019 r.;
  • po dniu 31 października 2019 r. podatnik dokonał dostawy towarów, lub też świadczył pewnego rodzaju usługi, wymienione w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 ustawy o VAT, dla których wystawiono fakturę przed dniem 1 listopada 2019 r.

stosuje się odwrotne obciążenie w brzmieniu przepisów sprzed dnia 1 listopada 2019 r.

Innymi słowy, od dnia 1 listopada 2019 r. obowiązkowy split payment dotyczy jedynie transakcji określonych w załączniku nr 15 ustawy o VAT. Na tej liście znajdują się m.in. takie transakcje, które w poprzednim stanie prawnym rozliczano odwrotnym obciążeniem VAT.

W jakich sytuacjach i dla kogo split payment będzie obowiązkowy?

By zaistniał obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, obowiązek podatkowy, czy też dostawa towarów lub świadczenie usług, jak również data wystawienia faktury, muszą przypadać po dniu 31 października 2019 r.

Ważne! Wartość brutto powyższej transakcji powinna wynosić więcej bądź równo 15 tys. zł (PLN). Warto również pamiętać, że przynajmniej jedna pozycja danej faktury musi być tą zawartą w załączniku nr 15 ustawy o VAT.

Czynni podatnicy VAT, którzy dostarczają towary lub świadczą usługi zawarte w załączniku nr 15 ustawy o VAT, jak również ich nabywcy, mają obowiązek posiadania firmowego rachunku bankowego. Dla prywatnych rachunków bankowych nie ma bowiem możliwości otwarcia specjalnego rachunku VAT. Nie można również skorzystać z komunikatu przelewu do zastosowania split payment.

Ważne! W przypadku, gdy rozliczenie nastąpi w formie kompensaty – nie można zastosować mechanizmu podzielonej płatności.

Jak rozliczać się u sprzedawcy?

Przedsiębiorca, który decyduje się na dokonanie sprzedaży i jednocześnie spełnia wyżej opisane warunki, musi również pamiętać o obowiązku adnotacji na fakturze – “mechanizm podzielonej płatności”.

W momencie, kiedy przedsiębiorca wystawi fakturę sprzedaży bez wymaganego oznaczenia, powinien skorzystać z opcji korekty. Można to zrobić w formie faktury korygującej dane formalne. Takie faktury może poprawić sam nabywca przy pomocą noty korygującej. Warto pamiętać, że jeżeli podatnik chce uniknąć przyszłych konsekwencji, powinien niezwłocznie skorzystać z tej możliwości.

Split payment w praktyce cz. Va

Podatnik VAT dokonał dostawy towaru, który określono w załączniku nr 11 ustawy o VAT. Cała sytuacja miała miejsce w dniu 29 października 2019 r. Relacja kupno-sprzedaż miała miejsce pomiędzy dwoma profesjonalnymi podmiotami (B2B). Wartość brutto wspomnianej dostawy wyniosła 20 tys. zł. Sprzedawca wystawił kupującemu fakturę w dniu 2 listopada 2019 r.

W takiej sytuacji wystawiona faktura powinna zawierać adnotację – “odwrotne obciążenie”. Należy ją również wykazać w informacji VAT-27 składanej za miesiąc październik 2019 r.

Podatnik VAT w dniu 15 października 2019 r. wykonał usługę budowlaną w formie podwykonawstwa na rzecz innego przedsiębiorstwa (również podatnika VAT). Kwota przedsięwzięcia wyniosła 30 tys. zł. Fakturę sprzedaży wystawiono na dzień 5 listopada.

Należy pamiętać, że taka faktura powinna zawierać adnotację – “odwrotne obciążenie” i należy ją wykazać w informacji VAT-27 składanej za miesiąc listopad 2019 r. Dzieje się tak dlatego, ponieważ od 5 dnia każdego miesiąca powstaje obowiązek podatkowy.

Czynny podatnik VAT dnia 10 listopada 2019 r. dostarczył zamówione towary (dostawa) na rzecz innego podatnika. Produkty znajdowały się na liście załącznika nr 11 ustawy o VAT. Całkowita wartość transakcji wyniosła 25 tys. zł. Faktura VAT, która dokumentowała dostawę, została jednak wystawiona wcześniej, tj. w dniu 31 października.

Zgodnie z przepisami przejściowymi taka faktura powinna zawierać adnotację – “odwrotne obciążenie” i należy ją wykazać w informacji VAT-27 składanej za miesiąc listopad 2019 r.

Split payment w praktyce cz. Vb

Podatnik, który jest tzw. podatnikiem czynnym VAT dnia 15 listopada 2019 r. dokonał dostawy towarów. Produkty, które dostarczył, mieściły się w granicach załącznika nr 11 ustawy o VAT. Tenże podatnik wystawił na rzecz innego podatnika fakturę dokumentującą dostawę wystawioną na dzień 31 października 2019 r. Kwota, którą wskazano na dokumencie wynosiła 51 tys. zł brutto.

Taka faktura również powinna zawierać adnotację – “odwrotne obciążenie”. Fakturę należałoby wykazać również w informacji VAT-27 składanej za miesiąc listopad 2019 r.

Czynny podatnik VAT dnia 15 listopada 2019 r. dokonał dostawy towarów, które mieściły się w granicach załącznika nr 15 ustawy o VAT. Fakturę dokumentującą dostawę wystawiono na dzień 29 listopada 2019 r. Kwota, którą wskazano na dokumencie wynosiła 53 tys. zł brutto.

Faktura powinna zawierać adnotację – “mechanizm podzielonej płatności”. Taką też należy wykazać w deklaracji VAT jako sprzedaż krajowa. Dzieje się tak, ponieważ wystawienie dokumentu i sprzedaż towarów odbyła się pod dniu 1 listopada 2019 r.

Ważne! Wydanie faktury po terminie nie zmienia rodzaju adnotacji. Obowiązek podatkowy powstaje 30 dnia od wykonania usługi.

Jak rozliczać się u nabywcy?

Nabywca ma obowiązek uregulowania należności z otrzymanej faktury zawierającej adnotację “mechanizm podzielonej płatności” w taki właśnie sposób, tj. poprzez split payment. Należy jednak pamiętać, że ten obowiązek dotyczy jedynie należności dotyczących towarów lub usług wskazanych w załączniku nr 15 ustawy o VAT.

Split payment w praktyce cz. VI

Po zakupie towarów nabywca otrzymał fakturę. Czytając jej zawartość, zauważył, że dokument posiada adnotację “mechanizm podzielonej płatności”. Całość zakupu opiewała na kwotę 20 tys. zł brutto, zaś faktura zawierała kilka pozycji. Nabywca zauważył, że tylko jedna z nich znajduje się również na liście wymienionej w załączniku nr 15 ustawy o VAT. Zgodnie z instrukcjami zawartymi w akcie prawnym nabywca dowiedział się, że ta właśnie pozycja posiada wartość 1000 zł netto + 23% VAT (czyli w tym wypadku: 230 zł). 

Biorąc pod uwagę powyższy stan prawny, nabywca ma obowiązek zapłacić 1230 zł przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności. Resztę należności, tj. kwotę 18 770 zł może regulować dowolnie, zarówno przy pomocy split payment, jak i zwykłym przelewem.

Ważne! Nawet jeśli faktura nie będzie posiadać adnotacji “mechanizm podzielonej płatności”, to obowiązkiem nabywcy jest samodzielna weryfikacja, czy towar lub usługa nie znajduje się na liście z załącznika nr 15 ustawy o VAT.

Obowiązkowy split payment i jego konsekwencje – sprzedawca

W przypadku, gdy podatnik wystawi fakturę bez adnotacji “mechanizm podzielonej płatności”, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego może narzucić na niego dodatkowe sankcje podatkowe. Wspomniana kara może osiągnąć wysokość 30% kwoty podatku wykazanej na nieodpowiednio przygotowanej fakturze.

Ważne! Sankcja będzie naliczana jedynie od wartości podatku VAT, który przypada na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 ustawy o VAT.

Sprzedawca może uniknąć odpowiedzialności, jeżeli nabywca (kupujący) ureguluje należność poprzez komunikat podzielonej płatności. Oczywiście sprzedawca musi poinformować nabywcę o zaniedbaniu, co da mu szansę na uregulowanie płatności prz pomocy split payment. Można to zrobić zarówno w formie notatki mailowej, jak również przy pomocy faktury korygującej.

Split payment w praktyce cz. VII

Sprzedawca będący podatnikiem VAT wystawił nabywcy fakturę na wartość 30 tys. zł brutto. W tym wypadku jedynie dwie pozycje dotyczyły transakcji wymienionych w załączniku nr 15 ustawy o VAT, tj.:

  1. cyfrowy aparat fotograficzny o wartości 1 tys. zł netto + 23% VAT (w tym wypadku będzie to 230 zł),
  2. cyfrowa kamera 4K UHD o wartości 10 tys. zł netto +23% VAT (w tym wypadku będzie to 2300 zł).

Przez wzgląd na to, iż podatnik nie zawarł w fakturze adnotacji “mechanizm podzielonej płatności”, jak również nie powiadomił o jej braku swojego klienta (nabywcę), będzie zobowiązany do zapłacenia dodatkowego zobowiązania.

 [(230 + 2300) x 30%] = 780 zł

Obowiązkowy split payment i jego konsekwencje – kupujący

Nabywca, który nie dokona płatności za pomocą split payment, kiedy jest to wymagane, tj. kupuje on produkty lub usługi wymienione w załączniku nr 15, będzie musiał zapłacić “karę”. Naczelnik urzędu skarbowego lub urzędnik urzędu celno-skarbowego może obciążyć kupującego dodatkowym zobowiązaniem w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze.

Zarówno ten, jak i wyżej opisany przypadek sprzedawcy znajdują odzwierciedlenie w art. 108a ust. 7 ustawy o VAT.

W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Ważne! Nabywca uniknie konsekwencji, jeżeli sprzedawca rozliczy całą ustaloną kwotę w ewidencjach VAT i odprowadzi od niej podatek VAT.

Obowiązkowy split payment i jego konsekwencje – kupujący jako osoba fizyczna

Dla nabywcy wskazano również inne konsekwencje na gruncie podatku dochodowego. W przypadku, gdy nie uiści on płatności za pomocą split payment (mimo takiego obowiązku), nie będzie mógł jej wprowadzić w koszty podatkowe.

Art. 22p ust. 1 – ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 (…) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Art. 22p ust. 3 – ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 (…) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą:

  • zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
  • w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

– w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Ważne! Podatnik, który dokona płatności przelewem z pominięciem mechanizmu split payment, może uniknąć konsekwencji. Wystarczy, że poinformuje naczelnika urzędu skarbowego, który jest właściwy dla sprzedawcy. W celu spełnienia tego obowiązku musi on złożyć stosowne zawiadomienie na piśmie w terminie trzech dni liczonych od dnia zlecenia przelewu.

Regulowanie płatności split payment

Nowelizacja ustawy o VAT w dniu 1 listopada 2019 r. wprowadziła nowe możliwości regulowania płatności split payment. Od teraz możliwe jest:

  • dokonywanie przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę, za pomocą jednego komunikatu (tzw. płatność zbiorcza)
  • stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do zaliczek wnoszonych przed wystawieniem faktury.
  • przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT na zapłatę zobowiązania z tytułu:
    • podatku:
      • dochodowego od osób prawnych,
      • dochodowego od osób fizycznych,
      • akcyzowego,
    • należności celnych,
    • składek ZUS,
    • zapłaty odsetek za zwłokę,
    • zapłaty wszystkich dodatkowych zobowiązań ustalonych w podatku VAT.

W przypadku uregulowania należności za więcej niż jedną fakturę komunikat przelewu działający w ramach mechanizmu podzielonej płatności obejmie wszystkie faktury wystawione przez:

  • podatnika,
  • dostawcę,
  • usługodawcę.

Ponadto obejmie również kwotę, która odpowiada sumie kwot podatku wykazanych w tychże fakturach. 

Ważne! Okres, za który podatnik ma możliwość dokonania płatności zbiorczej w systemie split payment, nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż miesiąc. W takim wypadku nie wskazuje się numer faktury, a jedynie okres, za który dokonuje się płatności. Nabywca będzie miał obowiązek zapłaty należności ze wszystkich faktur, które otrzymał od danego sprzedawcy w danym okresie. Nie ma znaczenia, czy te faktury będą dotyczyć transakcji podlegających mechanizmowi split payment, czy też nie.

Podatnik powinien również pamiętać, że dokonując opłaty zaliczek, w komunikacie przelewu powinien w miejsce numeru faktury wpisać: “zaliczka”.

Sankcje za naruszenie obowiązku płatności w split payment

Nowe przepisy dotyczące stosowania do niektórych transakcji obligatoryjnego split payment przewidują sankcje zarówno dla dostawcy (wystawcy faktury), jak również dla nabywcy (płacącego za fakturę). Co do zasady obowiązkiem dostawcy jest prawidłowe oznaczenie faktury, natomiast obowiązkiem nabywcy jest dokonanie płatności w mechanizmie split payment. Nie zawsze jednak uchybienie tym obowiązkom skutkować będzie sankcjami.

Sankcje dla dostawcy na płaszczyźnie ustawy o VAT

Podstawowym obowiązkiem dostawcy w zakresie obligatoryjnego split payment jest właściwe oznaczenie faktury. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a) ustawy o VAT faktura taka musi zawierać wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. W przypadku stwierdzenia, że dostawca wystawił fakturę bez takiego oznaczenia, organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku VAT wynikającej z tej transakcji. Co jednak ważne, dostawca uniknie tej sankcji, jeżeli nabywca mimo otrzymania faktury bez prawidłowego oznaczenia, dokona prawidłowo płatności w mechanizmie split payment.

Split payment w praktyce cz. VIII

Firma budowlana Alfa Sp. z o.o. wykonała usługi budowlana na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Alfa Sp. z o.o. wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tyś zł brutto. Niemniej jednak, bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. Mimo tego Beta Sp. z o.o. dokonała płatności w split payment. Firma Alfa Sp. z o.o. nie poniesie negatywnych konsekwencji na gruncie podatku VAT.

Firma budowlana Alfa Sp. z o.o. wykonała usługi budowlana na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Alfa Sp. z o.o. wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tyś zł brutto. Niemniej jednak bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. Beta Sp. z o.o. dokonała płatności standardowym przelewem. Organ podatkowy obciąży firmę Alfa Sp. z o.o. dodatkowym zobowiązaniem podatkowym 30%.

Sankcje karno-skarbowe dotyczące dostawcy

Dostawca, który wystawił fakturę i mimo istniejącego obowiązku nie dokonał jej specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” podlega odpowiedzialności karno-skarbowej na podstawie art. 62 § 1 kodeksu karnego skarbowego (kara grzywny do 180 stawek dziennych). Co jednak istotne, odpowiedzialność karno-skarbowa nie kumuluje się z przewidzianym w ustawie o VAT dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 30%. Sankcji tej nie stosuje się bowiem w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe. Może natomiast dojść do sytuacji, w której osoba prawna zostanie obciążona dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 30% i niezależnie od tego osoba fizyczna, która ponosi winę za to że podatnik nie wypełnił swoich obowiązków, będzie podlegała odpowiedzialności karno-skarbowej.

Split payment w praktyce cz. IX

Firma budowlana Alfa Sp. z o.o. wykonała usługi budowlane na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Alfa Sp. z o.o. Wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tys. zł brutto. Nie było tam jednak oznaczenia sugerującego mechanizm podzielonej płatności. Beta Sp. z o.o. dokonała płatności standardowym przelewem. Organ podatkowy obciąży firmę Alfa Sp. z o.o. dodatkowym zobowiązaniem podatkowym 30%. Dodatkowo odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego poniesie członek zarządu Alfa Sp. z o.o. lub jej dyrektor finansowy.

Firma budowlana Jan Kowalski wykonała usługi budowlane na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Tak więc firma Jan Kowalski wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tys. zł brutto. Niemniej jednak bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. Beta Sp. z o.o. dokonała płatności standardowym przelewem. Jan Kowalski poniesie wyłącznie odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego. Jan Kowalski nie zostanie obciążony dodatkowym zobowiązaniem podatkowym 30%.

Sankcje dla nabywcy na płaszczyźnie ustawy o VAT

Sankcja za dokonanie płatności za pomocą standardowego przelewu w sytuacji istnienia obowiązku dokonania płatności w mechanizmie split payment wynosi 30% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze. Obowiązek zapłaty należności z faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto specjalne oznaczenie. Nawet jeżeli dostawca nie oznaczył w odpowiedni sposób faktury (z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”), nabywca i tak ma obowiązek zapłaty w mechanizmie split payment. Sankcja nie będzie miała zastosowania w pewnej sytuacji. Będzie tak, jeżeli mimo uregulowania takiej faktury w inny sposób (zamiast zastosowania mechanizmu split payment) dostawca rozliczył cały podatek należny wynikający z tej faktury.

Split payment w praktyce cz. X

Firma budowlana Alfa Sp. z o.o. wykonała usługi budowlane na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Alfa Sp. z o.o. Wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tys.  zł brutto. Niemniej jednak bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. Mimo tego firma Beta Sp. z o.o. dokonała płatności w split payment. W przypadku nieodprowadzenia przez firmę Alfa Sp. z o.o. podatku VAT z tytułu ww. faktury firma Beta Sp. z o.o. nie zostanie obciążona dodatkowym zobowiązaniem podatkowym 30%.

Firma budowlana Alfa Sp. z o.o. wykonała usługi budowlane na rzecz firmy Beta Sp. z o.o. Tak więc Alfa Sp. z o.o. wystawiła z tego tytułu fakturę na 20 tys. zł brutto. Niemniej jednak bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. Beta Sp. z o.o. dokonała płatności za pomocą standardowego przelewu. Tylko w sytuacji nieodprowadzenia przez firmę Alfa Sp. z o.o. podatku VAT z tytułu ww. faktury firma Beta Sp. z o.o. zostanie obciążona dodatkowym zobowiązaniem podatkowym 30%.

Sankcje dla nabywcy wynikające z kodeksu karnego skarbowego

Niedokonanie przelewu w mechanizmie split payment, w przypadku istnienia takiego obowiązku, sankcjonowane jest również przez kodeks karny skarbowy. Art. 57c § 1 Kodeksu karnego skarbowego sankcjonuje dokonanie wbrew istniejącemu obowiązkowi płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności. Za popełnienie tego czynu grozi kara grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych. Jak widać, tutaj kara jest surowsza niż w przypadku nieprawidłowego oznaczenia faktury.

Sankcje dla nabywcy w kosztach uzyskania przychodu

Oprócz wspomnianych sankcji na płaszczyźnie ustawy o VAT oraz kodeksu karnego skarbowego, odbiorca ponosi również negatywne konsekwencje wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT). Zgodnie z art. 22p ust. 1 pkt 3) ustawy o PIT podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji, pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności. Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku będzie miał zastosowanie wyłączenie w jednej sytuacji. Mianowicie, gdy faktura posiada stosowną informację „mechanizm podzielonej płatności”, a mimo tego nabywca dokonując płatności, nie zrobi tego w mechanizmie split payment. Analogiczne sankcje w kosztach uzyskania przychodów przewidziane zostały w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT).

Szukasz pracy w branży prawniczej?
Sprawdź na Law.Career