Udostępnienie ewidencji czasu pracy „byłemu pracownikowi”
Ewidencja czasu pracy pracownika – kto ją prowadzi i w jakim celu ?
Zgodnie z przepisem § 1 art. 149 kodeksu pracy pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika w celu prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą.
Z kolei zgodnie ze zdaniem drugim zawartym w przywołanym wyżej przepisie pracodawca udostępnia ewidencję czasu pracy pracownikowi, na jego żądanie.
Sformułowany w ten sposób zapis umożliwia pracownikowi kontrolowanie, czy ewidencja ta jest prowadzona zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy. Gorzej, jeśli nie jesteśmy już pracownikiem u danego pracodawcy.
Czy ewidencja czasu pracy jest niedostępna dla „pracownika” oraz „byłego pracownika”?
Otóż, o ile w razie zwrócenia się przez pracownika z takim żądaniem, pracodawca nie może odmówić udostępnienia ewidencji, o tyle już prośba wyrażona w formie żądania przez BYŁEGO pracownika może zgodnie z przepisami prawa zostać przez pracodawcę odrzucona.
Tak więc, w przeciwieństwie do „byłego pracownika”, ewidencja czasu pracy nie jest tajna dla pracownika. Bowiem ten drugi chcąc sprawdzić zamieszczone tam informacje (np. czy odpowiadają stanowi faktycznemu), może domagać się od pracodawcy wglądu do niej, a pracodawca obowiązany jest udostępnić mu do wglądu kartę ewidencji czasu pracy w celu skontrolowania, czy wpisano do niej cały czas pracy, w którym pracownik pozostawał w dyspozycji pracodawcy.
Cel omawianej regulacji
Celem art. 149 § 1 k.p. jest gwarancja uczciwości w stosunkach pracy, poprzez stworzenie dokumentacji w której należy odnotowywać rzeczywisty czas pracy pracownika, gwarantującej poprawność wyliczania wynagrodzenia za pracę.
Pracownik może mieć interes prawny, w razie stwierdzenia nieprawidłowości ewidencyjnej, w posiadaniu dla celów dowodowych kopii takiej ewidencji. Karta ewidencji czasu pracy pracownika powinna mieć możliwość do wglądu przez jej posiadacza ma zapobiec ewentualnym sporom co do zgodności jej treści z rzeczywistością.
Uwaga: cel ten dotyczy relacji „pracodawca-pracownik”, NIE zaś „pracodawca-były pracownik”.
Czy prawo pracownika do żądania udostępnienia ewidencji czasu pracy rozciąga się także po ustaniu (rozwiązaniu) stosunku pracy?
Otóż, przepis nie reguluje tej kwestii wprost; dokonując jednak ścisłej wykładni prawnej tego przepisu, należy stwierdzić, że brak jest podstaw do udostępnienia byłemu pracownikowi jego ewidencji czasu pracy, bowiem nie legitymuje się on statutem pracownika. Natomiast przepis art. 149 § 1 k.p. wyraźnie wskazuje, iż żądanie w tej kwestii może skierować wyłącznie pracownik.
W świetle obowiązujących przepisów prawa, należy stosować zasadę ograniczonego prawa w tej materii.
Co z pracownikami objętymi zadaniowym czasem pracy oraz osób zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach?
Zgodnie z § 2 art. 149 k.p. obowiązek ewidencjonowania przez pracodawcę czasu pracy z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych nie dotyczy:
- pracowników objętych systemem zadaniowego czasu pracy,
- osób kierujących zakładem pracy.
