Zgodnie z ogólną zasadą sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Odróżnienie dwóch wskazanych wad rodzi często duże problemy. Dlatego więc na łamach poniższego artykułu postaramy się przybliżyć, czym dokładnie charakteryzuje się wada fizyczna.
Co to jest wada fizyczna rzeczy?
Zgodnie z art. 5561 §1 kc wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
- nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
- również gdy nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
- nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy. Sprzedawca natomiast nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
- została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
Przeczytaj również:
Wada prawna – cechy, pojęcie, funkcja
Wada rozumiana jako niezgodność rzeczy z umową
Najbardziej ogólną postacią wady fizycznej jest niezgodność rzeczy sprzedanej z umową. Aby dowiedzieć się, czy mamy do czynienia z taką wadą, niezbędne jest zbadanie oświadczeń woli złożonych przez strony w umowie. To bowiem od treści umowy oraz kontekstu sytuacyjnego złożonego oświadczenia woli zależy to, co strony chciały osiągnąć poprzez zawarcie umowy. Przeprowadzenie takiej operacji w praktyce bywa dość trudne. Dlatego też ustawodawca wprowadził do przepisu katalog sytuacji, w których należy uznać, że przedmiot sprzedaży obciążony jest wadą fizyczną.
Rzecz nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia
Badając zatem, czy mamy do czynienia z wadą fizyczną rzeczy, musimy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, jaki cel oznaczono w umowie. Dla przykładu: jeśli przedmiotem sprzedaży będzie farba do drewna odporna na warunki atmosferyczne, która w rzeczywistości nie nadaje się do używania na powierzchnie drewniane, będzie ona niezgodna z umową ze względu na jej cel.
Rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór
Gdy chcemy kupić jakiś towar, sprzedawcy często stosują różne chwyty marketingowe, które mają na celu zachęcenie nas do dokonania transakcji. Z prawnego punktu widzenia zapewnienia sprzedawcy o określonych właściwościach oferowanego towaru rodzą wymierne skutki. Sprzedawca odpowiada bowiem za wadę fizyczną rzeczy, gdy nie ma ona właściwości, o których istnieniu on sam zapewnił kupującego. Sprzedawca odpowiada również za wadę fizyczną rzeczy w przypadku, gdy uprzednio przedstawił nam próbkę lub wzór danej rzeczy, a następnie po dokonaniu kupna okazało się, że rzecz w żadnym przypadku nie jest z nimi zgodna. Dla przykładu: kupując farbę, sprzedawca przedstawił nam próbkę o kolorze amarantowym, jednak po jej zakupie okazało się, że jest czerwona. W takim przypadku występuje wada fizyczna.
Rzecz nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia
W tym przypadku odpowiedzialność sprzedawcy kształtuje się podobnie do opisanej powyżej. Jednak tym razem mamy do czynienia z odpowiedzialnością za cel, a nie właściwości. W takiej sytuacji kupujący ma prawo przypuszczać, że towar nadaje się do użytku, o jakim zapewniał go sprzedawca. Dla przykładu: sprzedawca zapewniał nas, że płytki, które wybraliśmy w sklepie, są mrozoodporne. Jednak okazało się, że po jakimś czasie popękały, wskutek warunków atmosferycznych. W takiej sytuacji mamy do czynienia z wadą fizyczną
Rzecz wydano kupującemu w stanie niezupełnym
Kupujący odpowiada za wadę fizyczną również w przypadku, gdy wyda rzecz kupującemu w stanie niezupełnym. Taka sytuacja ma miejsce np. wówczas, gdy sprzedawca wyda kupującemu samochód bez odpowiednich dokumentów.
Należy podkreślić również, że zgodnie z art. 5561 §2 kc jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent.
Nieprawidłowe zamontowanie i uruchomienie
Zgodnie z art. 5561 §3 kc rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.
