Wypowiedzenie umowy rachunku bankowego

Umowę rachunku bankowego można wypowiedzieć. Możliwość ta wynika z charakteru stosunku zobowiązaniowego. Jest on bowiem ciągły.

Art. 730 KC stanowi, że rozwiązanie umowy rachunku bankowego, zawartej na czas nieoznaczony, może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. Przy czym w przypadku banku istnieje pewne zastrzeżenie. Może on bowiem wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.

Wypowiedzenie musi być uzasadnione

Doktryna zgodna jest co do tego, że prawa posiadacza rachunku do wypowiedzenia umowy, zawartej na czas nieoznaczony, w każdym czasie nie mogą być ograniczone w umowie. Inaczej jednak dzieje się, gdy to bank chce wypowiedzieć umowę. Może to nastąpić tylko z uzasadnionych i ważnych powodów.

Warto zwrócić uwagę na określenie – „na czas nieoznaczony”. W praktyce, umowy rachunku bankowego co do zasady zawiera się na czas nieoznaczony. Niemniej jednak ustawodawca nie wyklucza możliwości zawarcia umów na czas oznaczony. Niestety, instytucja wypowiedzenia umowy rachunku bankowego na czas oznaczony nie została tak samo doprecyzowana jak w przypadku umowy na czas nieoznaczony w art. 730 KC.

Przyjęte zostało zatem, że jeżeli strony nie postanowiły inaczej, posiadacz może wypowiedzieć taką umowę w każdym czasie jej mocy wiążącej. Jednak, mając na uwadze fakt, że sytuacja ta nie została doprecyzowana przez ustawodawcę, spotyka się również poglądy doktryny sprzeczne z powyższym rozwiązaniem.

Można bowiem stwierdzić, że takie postępowanie jest wręcz sprzeczne z art. 730 KC. Na uwadze należy mieć art. 56 oraz 65 KC.  Umowa na czas nieoznaczony wskazuje implicite na wyłączenie możliwości wypowiedzenia umowy, o ile w umowie nie postanowiono inaczej.

Umowa rachunku bankowego na czas oznaczony może również przewidywać możliwość jej wypowiedzenia wskutek wystąpienia określonych wydarzeń.  Są one wymienione wprost w umowie rachunku. W tej sytuacji ogranicza się możliwość posiadacza rachunku do wypowiedzenia umowy na czas oznaczony. Jednocześnie daje się mu względną swobodę. W ostatecznym rozrachunku może on wypowiedzieć tę umowę w czasie jej obowiązywania.

Wygaśnięcie rachunku bankowego

Ważna jest również instytucja wygaśnięcia rachunku bankowego. Określa to art. 60 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939 z późn. zm.). Czytamy tutaj że:

Jeżeli umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, ulega ona rozwiązaniu, gdy w ciągu dwóch lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów, poza dopisywaniem odsetek. Stan środków pieniężnych na tym rachunku nie przekracza natomiast kwoty minimalnej określonej w tej umowie.

Kiedy zatem bank dokonuje rozwiązania takiego rachunku? Stanie się tak, gdy:

• w ciągu dwóch lat nie dokonano żadnych operacji prócz dopisywania odsetek,
• środki pieniężne zgromadzone na rachunku nie przekraczają kwoty minimalnej, którą strony określiły w umowie.

Warto przywołać w tym kontekście nowelizację ustawy o Prawie bankowym z 2015 roku. Porusza ona problem tzw. rachunków uśpionych. Wskutek tego, art. 59a ustawy Prawo bankowe w swym brzmieniu realizuje dwa cele ustanowione w nowelizacji ustawy Prawa bankowego:

• dniem śmierci posiadacza rachunku albo
• upływem 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej tego rachunku, a w przypadku, gdy umowa przewiduje prowadzenie więcej niż jednego rachunku – tych rachunków, chyba że umowa rachunku oszczędnościowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej była zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 10 lat.