Elementarz prawa restrukturyzacyjnego – zdolność restrukturyzacyjna

Podstawowym celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika poprzez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Podmiot, który chce złożyć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego musi zbadać, czy posiada zdolność restrukturyzacyjną.

Zdolność restrukturyzacyjna

Pojęcie zdolności restrukturyzacyjnej ma charakter doktrynalny, ponieważ nie zostało uregulowane przez ustawodawcę w Ustawie z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne.

Zdolność restrukturyzacyjna określa podmiotowy zakres zastosowania ustawy. To zdolność do bycia podmiotem postępowania restrukturyzacyjnego, przyznana przez ustawodawcę określonym kategoriom podmiotów. W szczególności jest to zdolność do występowania w postępowaniu restrukturyzacyjnym w charakterze dłużnika. Zdolność restrukturyzacyjna jest to przejaw zdolności sądowej, tj. zdolności bycia stroną lub uczestnikiem dowolnego sądowego postępowania cywilnego. Jest ponadto formą uszczegółowienia zdolności sądowej w odniesieniu do postępowania restrukturyzacyjnego.

Zdolność restrukturyzacyjną co do zasady posiada przedsiębiorca w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jest nim osoba fizyczna, osoba prawna i inna jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Ustawodawca przyznał również zdolność restrukturyzacyjną:

• spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółce akcyjnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej,
• wspólnikowi osobowych spółek handlowych, który ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
• wspólnikowi spółki partnerskiej.

Kto nie posiada zdolności restrukturyzacyjnej?

Zdolności restrukturyzacyjnej przede wszystkim nie posiadają:

• Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego,
• banki krajowe,
• Bank Gospodarstwa Krajowego,
• oddziały banków zagranicznych,
• spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,
• firmy inwestycyjne
• zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji,
• fundusze inwestycyjne.

Skutkiem braku zdolności restrukturyzacyjnej jest niedopuszczalność wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego. Oznacza to, że złożony wniosek nie będzie podlegał merytorycznemu badaniu w zakresie istnienia podstaw otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Zdolność restrukturyzacyjną, rozumianą jako formalną przesłankę otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, należy zbadać pod kątem określonych okoliczności na gruncie prawa materialnego. W praktyce brak zdolności restrukturyzacyjnej dłużnika będzie skutkował odrzuceniem wniosku. Jak wcześniej wskazano, zdolność restrukturyzacyjna stanowi bowiem fragment procesowego przymiotu zdolności sądowej w postępowaniu restrukturyzacyjnym.