Podstawowym celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika poprzez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Podmiot, który chce złożyć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego musi zbadać, czy posiada zdolność restrukturyzacyjną.
Zdolność restrukturyzacyjna
Pojęcie zdolności restrukturyzacyjnej ma charakter doktrynalny, ponieważ nie zostało uregulowane przez ustawodawcę w Ustawie z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne.
Zdolność restrukturyzacyjna określa podmiotowy zakres zastosowania ustawy. To zdolność do bycia podmiotem postępowania restrukturyzacyjnego, przyznana przez ustawodawcę określonym kategoriom podmiotów. W szczególności jest to zdolność do występowania w postępowaniu restrukturyzacyjnym w charakterze dłużnika. Zdolność restrukturyzacyjna jest to przejaw zdolności sądowej, tj. zdolności bycia stroną lub uczestnikiem dowolnego sądowego postępowania cywilnego. Jest ponadto formą uszczegółowienia zdolności sądowej w odniesieniu do postępowania restrukturyzacyjnego.
Zdolność restrukturyzacyjną co do zasady posiada przedsiębiorca w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jest nim osoba fizyczna, osoba prawna i inna jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Ustawodawca przyznał również zdolność restrukturyzacyjną:
- spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółce akcyjnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej,
- wspólnikowi osobowych spółek handlowych, który ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
- wspólnikowi spółki partnerskiej.
Kto nie posiada zdolności restrukturyzacyjnej?
Zdolności restrukturyzacyjnej przede wszystkim nie posiadają:
- Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego,
- banki krajowe,
- Bank Gospodarstwa Krajowego,
- oddziały banków zagranicznych,
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,
- firmy inwestycyjne
- zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji,
- fundusze inwestycyjne.
Skutkiem braku zdolności restrukturyzacyjnej jest niedopuszczalność wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego. Oznacza to, że złożony wniosek nie będzie podlegał merytorycznemu badaniu w zakresie istnienia podstaw otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Zdolność restrukturyzacyjną, rozumianą jako formalną przesłankę otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, należy zbadać pod kątem określonych okoliczności na gruncie prawa materialnego. W praktyce brak zdolności restrukturyzacyjnej dłużnika będzie skutkował odrzuceniem wniosku. Jak wcześniej wskazano, zdolność restrukturyzacyjna stanowi bowiem fragment procesowego przymiotu zdolności sądowej w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
