Jedziesz na narty? Weź ze sobą EKUZ!

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, pozwala na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych w krajach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Jeśli planujesz wczasy za granicą, wyjazd służbowy poza terytorium kraju czy też naukę na zagranicznym uniwersytecie, warto zaopatrzyć się w EKUZ.

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego może otrzymać każdy, kto ma ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia. Dokument ten mogą ponadto otrzymać osoby nieubezpieczone, ale mające prawo korzystania z opieki medycznej w Polsce na podstawie krajowych przepisów.

Wniosek o wydanie EKUZ można złożyć w oddziale NFZ, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub tradycyjnej – poprzez ePUAP lub faksem.

Wniosek o wydanie EKUZ

Pierwszym krokiem jest wybór wniosku, który należy wypełnić. Wnioski różnią się od siebie w zależności od powodu wyjazdu. Wśród dokumentów znajdą się te związane z wyjazdem czasowym (np. wypoczynkowym lub naukowym) albo takie, które dotyczą wyjazdu związanego z pracą (np. w delegację, w celu poszukiwania pracy zagranicą, z powodu wyjazdu dyplomatycznego). Wniosek koniecznie musi być podpisany. Jeśli druk w naszym imieniu składa pełnomocnik, to on musi go podpisać.

Do wniosku należy załączyć dokument umożliwiający zweryfikowanie, czy podlega się ubezpieczeniu zdrowotnemu. Będzie to na przykład:

• w przypadku ucznia lub studenta – legitymacja szkolna/uniwersytecka lub zaświadczenie ze szkoły lub uczelni potwierdzające podjęcie nauki,
• w przypadku pracownika wyjeżdżającego zagranicę w związku z wykonywaną pracą – zaświadczenie A1 z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
• w przypadku osoby bezrobotnej wyjeżdżającej w celu poszukiwania pracy – zaświadczenie U2 z Urzędu Pracy.

W celu weryfikacji…

Najczęściej będą to wystarczające dokumenty do zweryfikowania, czy wyjeżdżający posiada aktualne ubezpieczenie zdrowotne. Urzędnik ma jednak prawo poprosić o dodatkowe potwierdzenie bycia ubezpieczonym. Mogą to być następujące druki, jeśli:

• jesteś pracownikiem — aktualne zaświadczenie płatnika składek (czyli na przykład pracodawcy), ZUS RMUA (Raport Miesięczny dla Ubezpieczonego) z ostatniego okresu pracy,
• prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą — na przykład aktualne zaświadczenie z ZUS, które potwierdzi, że opłacasz składki,
• prowadzisz rolniczą działalność gospodarczą — aktualne zaświadczenie z KRUS (Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego), które potwierdzi, że masz ubezpieczenie zdrowotne w NFZ,
• jesteś emerytem — legitymacja emerytalna, odcinek emerytury,
• jesteś rencistą — legitymacja rencisty, legitymacja rencisty SOC (renta socjalna), decyzja o przyznaniu renty okresowej,
• jesteś osobą, która zawarła dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne — dowód wpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne do ZUS,
• jesteś osobą zarejestrowaną w urzędzie pracy jako bezrobotna — aktualne zaświadczenie z urzędu pracy,
• jesteś studentem, którego uczelnia zgłosiła do ubezpieczenia — ZUS RMUA, aktualne zaświadczenie z uczelni,
• ktoś z rodziny zgłosił cię do ubezpieczenia:
  • legitymacja studencka lub uczniowska — do 26. roku życia,
  • dokument, który potwierdza zgłoszenie cię do ubezpieczenia — druk ZUS ZCNA (Zgłoszenie Danych o Członkach Rodziny dla Celów Ubezpieczenia Zdrowotnego),
  • dokument, który potwierdza ubezpieczenie osoby, która zgłosiła cię do ubezpieczenia.

Wypełniony wniosek wraz z ewentualnymi załącznikami należy złożyć osobiście, wysłać mailem lub faksem albo tradycyjną pocztą do właściwego dla ubezpieczonego oddziału NFZ.

Za pośrednictwem ePUAP

Jeśli chcesz złożyć wniosek za pomocą ePUAP, musisz zalogować się na platformę ePUAP.  Jest to możliwe dla osób posiadających profil zaufany eGo lub certyfikat kwalifikowany.  Następnie należy znaleźć zakładkę dotyczącą EKUZ. Późniejsze postępowanie musi odbywać się zgodnie z krokami wyświetlanymi na ekranie.

Po złożeniu i zweryfikowaniu wniosku przez urzędnika – czas oczekiwania na kartę to najczęściej od 3 do 5 dni roboczych – karta EKUZ będzie gotowa do odbioru w Twoim oddziale NFZ. Można również poprosić o wysłanie karty pocztą na wskazany we wniosku adres. To może jednak spowodować wydłużenie się czasu oczekiwania. Kartę odebrać może również w naszym imieniu osoba przez nas do tego upoważniona. Wydanie karty EKUZ jest bezpłatne.

Jak długo ważna jest karta EKUZ?

Przede wszystkim należy pamiętać, że termin ważności EKUZ nie może być dłuższy niż czas trwania ubezpieczenia zdrowotnego na terytorium Polski. Czas ważności karty EKUZ zależny jest od Twojej sytuacji życiowej:

• 42 dni — jeśli jesteś nieubezpieczoną kobietą do 6 tygodni po porodzie (w połogu), masz polskie obywatelstwo i mieszkasz w Polsce — niezależnie od tego, czy wcześniej płaciłaś składki. Dotyczy to również kobiet do 6 tygodni po porodzie (w połogu), które mieszkają w Polsce i mają status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy,
• 2 miesiące — jeśli jesteś osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy albo jeśli nie jesteś żadną z powyższych osób i masz ubezpieczenie.
• 90 dni — jeśli korzystasz z pomocy społecznej,

Dłuższe terminy ważności

Terminy ważności karty EKUZ mogą być również dłuższe:

• do 12 miesięcy — jeśli jesteś zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, opłacasz składki i jesteś: osobą zatrudnioną, na przykład na podstawie umowy o pracę, rencistą, osobą, która prowadzi pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych, duchownym, funkcjonariuszem służb mundurowych, ABW, AW, CBA, SKW, SWW, BOR, posłem lub senatorem, sędzią, prokuratorem lub ławnikiem, studentem zgłoszonym przez uczelnię, z rodziny osoby, która opłaca składki zdrowotne (jeśli masz więcej niż 18 lat, przedstaw dokument, który potwierdza, że się uczysz),
• do 6 miesięcy — jeśli jesteś nieubezpieczoną kobietą w ciąży, masz polskie obywatelstwo i mieszkasz w Polsce — niezależnie od tego, czy wcześniej płaciłaś składki. Dotyczy to również kobiet w ciąży, które są nieubezpieczone, mieszkają w Polsce i mają status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy bądź też jesteś nieubezpieczonym dzieckiem (nie masz ukończonych 18 lat) i masz polskie obywatelstwo — karta straci ważność w dniu, w którym skończysz 18 lat. Dotyczy to również dzieci, które są nieubezpieczone, mieszkają w Polsce i mają status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy,

• 5 lat — jeśli jesteś emerytem.

Data, od której należy liczyć ważność karty EKUZ zależna jest od typu wyjazdu. W przypadku wyjazdu czasowego (np. wyjazdu wypoczynkowego) ważna jest od dnia jej wystawienia. Inaczej dzieje się w  przypadku wyjazdu związanego z pracą. Wówczas będzie ona ważna w zależności od naszych preferencji, od dnia jej wystawienia lub od dnia wyjazdu.