Zmiany w TK - ustawa podpisana

Nowelizacja przepisów związanych z Trybunałem Konstytucyjnym. Kancelaria Prezydenta RP poinformowała o podpisie Andrzeja Dudy pod aktem prawnym 3 maja 2018 roku.

Rozstrzygnięcia "z naruszeniem przepisów"

22 marca 2018 roku w Sejmie została złożona ww. ustawa - Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Akt prawny składa się jedynie z trzech artykułów. Pierwszą ze zmian jest nowy przepis, który opisuje co zrobić z rozstrzygnięciami, które zostały podjęte z naruszeniem przepisów ustaw poprzednich związanych z TK. Mają one zostać ogłoszone "w odpowiednich dziennikach urzędowych po zarządzeniu ich ogłoszenia przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego lub sędziego pełniącego obowiązki Prezesa Trybunału."

W sytuacji, kiedy ww. rozstrzygnięcia dotyczą aktów normatywnych, które utraciły moc obowiązującą przy ogłoszeniu w odpowiednim dzienniku zaznacza się także te okoliczności.

Publikacja 3 orzeczeń TK w celu "zakończenia sporu"

Nowelizacja określa w uzasadnieniu, że autorzy stoją na stanowisku, w którym publikacja rozstrzygnięć Trybunału z 9 marca, 11 sierpnia i 7 listopada 2016 roku może przyczynić się do zakończenia sporu o TK i "wzmocnienia jego pozycji ustrojowej". Ustawodawca ma nadzieję, że poprawi to także sytuację w sporze Polski z Komisją Europejską.

W pierwszym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny kwestionował określenie pełnego składu TK jako min. 13 sędziów, większość 2/3 głosów przy rozstrzyganiu orzeczeń. W dalszej kolejności krytykowany był również nakaz rozpatrywania wniosków wg kolejności wpływu, wydłużenie terminów rozpatrywania spraw przez Trybunał. Ostatnim z ważniejszych zmian poddanych negatywnej reakcji była możliwość wygaszania mandatu sędziego przez Sejm i brak vacatio legis.

11 sierpnia 2016 roku Trybunał Konstytucyjny (w składzie 12 członków) uznał zmiany zawarte w nowelizacji z lipca 2016 roku jako niekonstytucyjne. Krytyce poddane zostały m. in.

1. zasada badania wniosków w kolejności wpływu;
2. możliwość blokowania orzeczenia pełnego składu przez 4 sędziów (czas blokady mógł trwać do 6 miesięcy);
3. zobowiązanie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego by zezwolił na orzekanie 3 sędziów, którzy zostali wybrani prze obecny Sejm;
4. wyłącznie wyroku z 9 marca (opisany wyżej) z urzędowej publikacji
5. przepis, w którym prezes TK ma kierować wniosek dot. ogłoszenia wyroku do Prezesa Rady Ministrów.

Ostatnie z "ujawnionych" orzeczeń dot. przepisów związanych z wyłanianiem kandydatów na Prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem ówczesnego TK te przepisy były konstytucyjne, jednakże problemem stał się brak ich publikacji.