Czym jest WIPO, czyli Światowa Organizacja Własności Intelektualnej?

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (dalej jako: WIPO) jest jedną z 16 organizacji wyspecjalizowanych ONZ. Jej głównym zadaniem jest natomiast tworzenie stabilnego systemu prawnej ochrony własności intelektualnej.

WIPO powstała na mocy konwencji o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, którą sporządzono w Sztokholmie w dniu 14 lipca 1967 r. Jako instytucja zaczęła natomiast funkcjonować od 1974 r.

Zanim przejdziesz jednak dalej, zachęcam cię również do zapoznania się z podobnymi do WIPO instytucjami, tj. Urzędem Patentowym Rzeczpospolitej Polskiej (UPRP) i Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).

Czym jest WIPO?

WIPO jest organizacją mającą za cel ochronę własności intelektualnej na całym świecie. Jest to możliwe poprzez odpowiednią koordynację państw, które zdecydowały się przystąpić do współpracy na tym polu. Główna siedziba organizacji znajduje się w Genewie (Szwajcaria).

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej została utworzona na mocy wyżej wskazanej konwencji podpisanej w Sztokholmie w 1967 r., która weszła w życie dnia 26 kwietnia 1970 r. WIPO stało się organizacją wyspecjalizowaną ONZ na podstawie późniejszej umowy z 1974 r. Zarejestrowano ją przez Sekretariat ONZ zgodnie art. 102 Karty ONZ z dnia 30 czerwca 1972 r. (dalej jako: Karta ONZ).

Więcej w: Oświadczeniu Rządowym z dnia 21 lutego 1975 r. w sprawie ratyfikacji przez Polską Rzeczpospolitą Ludową Konwencji o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, sporządzonej w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r.

Konwencję podpisało łącznie 50 państw. Spisano ją natomiast w języku:

• angielskim,
• francuskim,
• hiszpańskim,
• rosyjskim.

Jej depozytariuszem jest Dyrektor Generalny Organizacji.

Ważne! Zgodnie z art. 5 Karty ONZ do konwencji może przystąpić każdy z członków ONZ i jej organizacji wyspecjalizowanych, każda ze stron statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i każda ze stron konwencji paryskiej lub berneńskiej, a także państw zaproszonych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej – siedziba

WIPO znajduje się w Genewie (Szwajcaria), a dokładniej przy Chemin de Mon-Soleil 1A, 1202.

WIPO finansuje się prawie całkowicie z własnych środków. Jej budżet wynosi ok. 500 mln franków szwajcarskich, które organizacja pozyskuje w 90% z rejestracji projektów, znaków handlowych i wydawania patentów. Pozostałe 10% czerpie ze świadczenia usług mediacyjnych i arbitrażowych. Na ten moment zrzesza 191 państw członkowskich, w tym Polskę.

Zadania WIPO

Do najważniejszych zadań WIPO należą:

• opracowywanie przepisów mających na celu ulepszanie ochrony własności intelektualnej na całym świecie,
• uzgadnianie ustawodawstw krajowych związanych z prawem własności przemysłowej,
• obsługa administracyjna dla Związku Paryskiego i związków szczególnych utworzonych w łączności z tym związkiem oraz dla Związku Berneńskiego,
• wykonywanie/branie udziału w wykonywaniu czynności administracyjnych związanych z realizacją każdego innego porozumienia międzynarodowego mającego na celu ochronę własności intelektualnej,
• zachęcanie do zawierania porozumień międzynarodowych mających na celu ochronę własności intelektualnej,
• udzielanie pomocy państwom zwracającym się o pomoc techniczno-prawną z zakresu własności intelektualnej,
• gromadzenie i rozpowszechnianie wszelkich informacji dotyczących ochrony własności intelektualnej,
• prowadzenie i zachęcanie do prowadzenia badań dotyczących własności intelektualnej,
• zapewnienie usług ułatwiających międzynarodową ochronę własności intelektualnej,
• prowadzenie rejestracji związanych z prawami własności intelektualnej i publikacja stosownych informacji,
• podejmowanie innych środków z zakresu ochrony własności intelektualnej

Organy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej

Najważniejszymi organami WIPO są:

• Zgromadzenie Ogólne – obraduje co 2 lata, zasiada w nim po jednym delegacie z każdego kraju członkowskiego, od 2008 r. przewodzi mu dyrektor generalny, którym jest Francis Gurry,
• Konferencja Wszystkich Członków – spotyka się raz na 2 lata,
• Komitet Koordynacyjny – liczy 68 członków i organizuje spotkania co rok.

Ponadto organizacja posiada także komitety eksperckie, w tym trzy najważniejsze, tj. Komitet:

• Harmonizacji Praw Ochrony Znaków Towarowych,
• Rozwiązywania Sporów co do Własności Intelektualnej między Państwami,
• Konwencji z Berna o Ochronie Dzieł Literackich i Artystycznych.

WIPO a Światowa Organizacja Handlu

WIPO ściśle współpracuje ze Światową Organizacją Handlu (dalej jako: WTO). Owocem tej współpracy jest np. porozumienie TRIPS, które dotyczy handlowych aspektów praw własności intelektualnej oraz ich ochrony, dochodzenia i egzekwowania.

TRIPS reguluje wszystkie obszary własności intelektualnej, tj. ochronę dla:

• praw autorskich,
• praw pokrewnych,
• programów komputerowych,
• baz danych,
• wykonawców,
• producentów,
• nagrań dźwiękowych,
• organizacji nadawczych,
• patentów,
• praw do wzorów przemysłowych,
• znaków towarowych,
• oznaczeń geograficznych,
• know-how,
• praktyk antykonkurencyjnych w licencjach umownych.