Wyprowadzenie interesu prawnego do wniesienia odwołania od decyzji

W dniu 6 lutego 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w kwestii, wyprowadzenia interesu prawnego do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie stwierdzenia w części nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie przepisów prawa handlowego.

Zdaniem NSA zgodnie z art. 28 k.s.h. regulujących majątek spółek nie ma podstaw do wyprowadzenia interesu prawnego do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie stwierdzenia w części nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę i odmawiającej w pozostałym zakresie stwierdzenie jej nieważności. Mienie wniesione jako wkład do spółki w czasie jej powstawania i istnienia spółki jest majątkiem spółki, a nie jej wspólników. Nie można zatem na tej podstawie wyprowadzić interesu prawnego wspólników.

Zgodnie z art. 138 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, organ odwoławczy wydaje decyzję, w której umarza postępowanie odwoławcze. Postępowanie odwoławcze podlega umorzeniu w razie ustalenia w toku czynności wyjaśniających, że odwołanie wniosła jednostka, która w sprawie nie ma interesu prawnego. Ustalenie interesu prawnego pozostaje w ścisłym związku z przedmiotem rozpoznawanej sprawy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Odwołanie skarżących

Odwołanie przez skarżących zostało wniesione od decyzji Wojewody Pomorskiego stwierdzającej na wniosek P. Sp.j. z siedzibą w W. nieważność decyzji Prezydenta Miasta z 31 marca 2005 r. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej Przedsiębiorstwu Budowlanemu „B.” R. S. pozwolenia na budowę obiektu handlowo-usługowego wraz z instalacjami wewnętrznymi,.przyłączami i infrastrukturą w części dotyczącej udzielenia pozwolenia na budowę drogi serwisowej na działce, a w pozostałej części odmawiającemu stwierdzenia nieważności decyzji. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji zostało wszczęte na żądanie P. Spółka j.

Wniesienie odwołania przez E. P. i A. P. wymagało ustalenia interesu prawnego. Brak interesu prawnego wnoszących odwołanie wypełnia przesłankę bezprzedmiotowości postępowania, dając podstawę do zastosowania art. 138 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 127 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje stronie. Przyznanie jednostce statusu strony reguluje art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, stanowiąc „Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek”.

Status strony w postępowaniu administracyjnym

Artykuł 28 Kodeksu postępowania administracyjnego nie ustanawia normy samoistnej,.która daje podstawę do wyprowadzenia interesu prawnego, a podstawą do wyprowadzenia interesu prawnego są przepisy materialnego prawa administracyjnego. W sprawach pozwolenia na budowę a następnie w sprawach żądania stwierdzenia nieważności decyzji podstawą do wyprowadzenia interesu prawnego jest art. 28 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane. Według art. 28 ust. 2 ustawy Prawo budowlane „Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządca nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu”. Organ odwoławczy obowiązany jest ustalić czy wnoszący odwołanie ma interes prawny. Przy ustalaniu związany jest faktem posiadania w dniu złożenia odwołania interesu prawnego.

W razie gdy w wyniku następstwa prawnego wnoszący odwołanie utracił prawo własności nieruchomości położonej w obszarze oddziaływania obiektu, traci legitymację do wniesienia odwołania, która przechodzi na następcę prawnego. Ustalając interes prawny na podstawie przepisów prawa materialnego nie ma podstaw do wyprowadzenia interesu prawnego z wadliwych czynności wniesienia wkładu (art. 3 ustawy Kodeks spółek handlowych). Ma to bowiem konsekwencje prawne przewidziane przepisami ustawy Kodeks spółek handlowych,.ale nie daje podstaw do wyprowadzenia interesu prawnego do czynności żądanie stwierdzenia nieważności decyzji.

Skarżący nie byli właścicielami nieruchomości

Skoro w dniu złożenia odwołania, skarżący nie byli właścicielami nieruchomości objętej postępowaniem w sprawie stwierdzenia nieważności, nie mieli interesu prawnego w sprawie, a tym samym legitymacji do wniesienia odwołania. W konsekwencji organ odwoławczy obowiązany był zastosować art. 138 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Tym samym zarzut naruszenia art. 138 § 1 pkt 3 w związku z art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego nie jest zasadny.

Zgodnie z art. 8 ustawy Kodeks spółek handlowych, spółki osobowe są podmiotami prawa, mają zatem zdolność prawną (A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 8 Kodeksu spółek handlowych, Lex 48/2018). Spółka jawna jest spółką osobową (art. 22 ust. 1 ustawy Kodeks spółek handlowych). Z tego wynikają „określone konsekwencje prawne polegające przede wszystkim na tym, że należy ją traktować jako osobny od wspólników podmiot” (A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 22 Kodeksu spółek handlowych).

Z art. 28 ustawy Kodeks spółek handlowych, regulujących majątek spółek nie ma podstaw do wyprowadzenia interesu prawnego skarżących do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie stwierdzenia w części nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę i odmawiającej w pozostałym zakresie stwierdzenie jej nieważności. Mienie wniesione jako wkład do spółki w czasie jej powstawania i istnienia spółki jest majątkiem spółki, a nie jej wspólników. Nie można zatem na tej podstawie wyprowadzić interesu prawnego wspólników. Tym samym zarzut naruszenia art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego nie jest zasadny. Nie naruszono również art. 33 Kodeksu cywilnego, skoro zdolność prawna spółki jawnej została przyznana przepisami ustawy Kodeks spółek handlowych.

Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zaskarżona decyzja jest zgodna z przepisami prawa, nie było zatem podstaw do stosowania wobec niej środków prawnych.