Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego

Osoby, które objęte są ubezpieczeniem chorobowym, mają prawo do świadczeń w sytuacji braku zdolności do pracy. Komu przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego i w jakiej wysokości?

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego mogą otrzymać osoby, które są objęte w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym. Stanowi o tym ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Są to zatem pracownicy, członkowie rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych, a także osoby odbywające służbę zastępczą.

Zasiłek ten przysługuje także osobom objętym dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. O jakich osobach mowa? Są to osoby wykonujące pracę nakładczą lub pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług albo współpracujące z osobą, która wykonuje taką umowę. Dotyczy to także niań, które pracują na podstawie umowy uaktywniającej. Oprócz tego mowa o osobach prowadzących pozarolniczą działalność (lub współpracujących z osobą, która prowadzi taką działalność).

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przysługuje także wykonującym pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz duchownym.

Okres wyczekiwania

Prawo do zasiłku chorobowego uprawniony nabywa po upływie ustalonego okresu ubezpieczenia. Okres ten jest różny w zależności od charakteru ubezpieczenia. I tak, jeśli podmiot podlega ubezpieczeniu chorobowemu:

1. obowiązkowo – prawo do zasiłku przysługuje po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego,
2. dobrowolnie – prawo do zasiłku przysługuje po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Do okresu ubezpieczenia zaliczamy poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo spowodował ją urlop wychowawczy, bezpłatny lub odbywanie czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy. Zalicza się tu także okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, a także okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zasiłek bez okresu wyczekiwania

W niektórych sytuacjach zasiłek chorobowy przysługuje bez okresu wyczekiwania. Jest to możliwe w przypadku osób będących:

• absolwentem szkoły lub szkoły wyższej, które zostały objęty ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpiły do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii – od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacji – od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki,
• ubezpieczonymi, a których niezdolność do pracy spowodował wypadek w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczonymi obowiązkowo i które mają co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłem albo senatorem i które przystąpiły do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji,
• funkcjonariuszem Służby Celnej, który przyjął propozycję pracy i stał się pracownikiem w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej.

Wynagrodzenie chorobowe

Pracownikom wykonującym pracę nakładczą albo odbywającym służbę zastępczą przysługuje prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Wypłaca je pracodawca ze swoich środków za czas niezdolności pracownika do pracy, która trwa łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. Jeżeli natomiast pracownik ukończył 50 rok życia – łącznie do 14 dni. Okres 33 (lub odpowiednio 14 dni niezdolności do pracy) ustala się, sumując poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Nawet jeżeli wystąpiły między nimi przerwy. Będzie tak także, jeżeli w danym roku kalendarzowym dany pracownik zatrudniony był u więcej niż jednego pracodawcy.

Natomiast zasiłek chorobowy finansowany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje od 34. lub odpowiednio od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Jeśli pracownik jest ubezpieczony z innego tytułu, to zasiłek chorobowy przysługuje mu od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Muszą być jednak spełnione ustawowe warunki.

Zasiłek chorobowy w czasie i po ustaniu ubezpieczenia

Zasiłek chorobowy przysługuje w dwóch sytuacjach:

1. jeśli pracownik stał się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia chorobowego, również za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy, która przypada po ustaniu ubezpieczenia, lub
2. gdy niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego albo nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego w przypadku choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Okres zasiłkowy

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy. Jednak nie dłużej niż przez okres 182 dni lub ewentualnie 270 dni. Może również przysługiwać dłuższy okres otrzymywania zasiłku. Będzie tak w sytuacji, gdy niezdolność do pracy spowodowała gruźlica lub przypada w trakcie ciąży. Co istotne, do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy. Do jednego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni) wlicza się także wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Nawet jeżeli nieprzerwaną niezdolność do pracy spowodowały różne przyczyny.

W przypadku przerw w niezdolności do pracy, do jednego okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą przyczyną, jeżeli przerwa w tej niezdolności nie przekroczyła 60 dni.

Istnieje także możliwość skrócenia czasu trwania zwolnienia lekarskiego przez lekarza orzecznika ZUS. Nastąpi to poprzez określenie wcześniejszej daty ustania niezdolności do pracy. Wówczas za okres po tej dacie zwolnienie lekarskie traci ważność i przysługuje zasiłek chorobowy.

Wysokość zasiłku chorobowego

Miesięczny zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia lub 70% podstawy wymiaru – za okres pobytu w szpitalu. Natomiast w przypadku niezdolności do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, w czasie ciąży lub wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, pracownikowi przysługuje 100% podstawy wymiaru.

Wymagane dokumenty

Dokumentem, na podstawie którego istnieje możliwość otrzymania zasiłku chorobowego, jest zwolnienie lekarskie. Może być ono wydane w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA), wydruku zaświadczenia wystawionego elektronicznie (wydruk e-ZLA). Gdy natomiast wystawienie zwolnienia lekarskiego e-ZLA nie jest możliwe może być również wydane na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego. Mamy wówczas do czynienia ze zwolnieniem lekarskim wystawionym w trybie alternatywnym.

Co istotne, wypłata zasiłku przysługuje również w sytuacji, gdy zwolnienie lekarskie wystawiono za granicą. W tym celu należy złożyć przetłumaczony na język polski dokument zagraniczny. Co musi zawierać takie zaświadczenie? Muszą się w nim pojawić takie informacje jak: nazwa zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, data wystawienia i podpis oraz początkowa i końcowa data niezdolności do pracy.

Należy jednak pamiętać, że tłumaczenie zwolnienia nie zawsze stanowi konieczność, gdy wystawiono je na terytorium i w językach urzędowych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Jeśli zasiłek wypłaca ZUS, należy pamiętać także o zaświadczeniu płatnika składek na druku Z-3 (dla pracownika) lub Z-3a (dla osoby objętej ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu, np. pracy na podstawie umowy zlecenia). Jeżeli pracownik występuje o zasiłek chorobowy za okres po ustaniu ubezpieczenia, składa dodatkowo oświadczenie na druku Z-10.