Odstępstwa od obowiązku posiadania pozwolenia na broń

Ustawa o broni i amunicji przewiduje pewne wyjątki dotyczące reglamentacji broni, czyli wykaz broni, która może być posiadana bez pozwolenia. O jakich wyjątkach mowa?

Pozwolenie na broń nie jest wymagane

Broń, na której posiadanie nie jest wymagane pozwolenie, może być sprzedawana wyłącznie osobom pełnoletnim (zgodnie bowiem z art. 139 ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, kto sprzedaje osobom niepełnoletnim wyłączone spod koncesjonowania wyroby pirotechniczne lub broń, na posiadanie której nie jest wymagane pozwolenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2).

Przeczytaj również:
Pozwolenie na broń. Czy dobre stosunki z byłą żoną są warunkiem jego otrzymania?

Wyłączenie reglamentacji

Zgodnie z art. 11 ustawy o broni i amunicji (dalej jako „uba”), pozwolenie na broń nie jest wymagane w przypadku:

1. gromadzenia broni w zbiorach muzealnych na podstawie odrębnych przepisów;
2. używania broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwego organu;
3. używania broni palnej sygnałowej i alarmowej do celów wzywania pomocy, ratowniczych, poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych, jeżeli wymaga ona takiej sygnalizacji;
4. dysponowania bronią przez przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na podstawie koncesji lub świadczących usługi rusznikarskie na podstawie odrębnych przepisów, o ile jest to związane bezpośrednio z prowadzeniem działalności gospodarczej;
5. dysponowania bronią przekazaną w celu pozbawienia lub potwierdzenia pozbawienia cech użytkowych;
6. posiadania broni palnej pozbawionej cech użytkowych;
7. posiadania przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA;
8. bycia w posiadaniu ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego;
9. posiadania broni pneumatycznej;
10. dysponowania bronią palną rozdzielnego ładowania, wytworzoną przed rokiem 1885 oraz replikami tej broni;
11. posiadania broni palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm.

Repliki

Od 1 stycznia 2004 r. można bez pozwolenia kupić funkcjonalną replikę broni palnej wytworzonej przed 1850 r. Taka broń lub jej replika to w pełni funkcjonalna broń. Nie można jednak do niej nabyć amunicji. Za popularną można uznać tzw. broń czarnoprochową, ładowaną odprzodowo. W Polsce posiadacze takiej broni nie mogą legalnie kupić do niej prochu. Proch strzelniczy i spłonki można sprzedawać osobom, które okażą legitymację posiadacza broni myśliwskiej lub sportowej (art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym). 

Zgodnie z art. 2 uba, poza przypadkami w niej określonymi nabywanie, posiadanie oraz zbywanie broni i amunicji jest zabronione. Natomiast art. 11 pkt 1 uba uprawnia jedynie do posiadania bez pozwolenia broni palnej wytworzonej przed 1850 r. lub repliki tej broni. Nie uprawnia zaś do nabywania prochu czarnego do tej broni (stanowisko Biura Prawnego KGP z 3 lutego 2009 r., l.dz. PP-219/186/09/RL).

Zbiory muzealne

Funkcjonowanie muzeów opiera się na przepisach ustawy o muzeach. Zgodnie z art. 1 tejże ustawy muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku. Celem tej instytucji jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym. Do zadań muzeum należy także informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów. Upowszechnia ono podstawowe wartości historii, nauki i kultury polskiej, a także światowej. Oprócz tego instytucja ta kształtuje wrażliwość poznawczą i estetyczną oraz umożliwia korzystanie ze zgromadzonych zbiorów. Tam też znajdują się przepisy dotyczące gromadzenia zbiorów muzealnych.

Obrót bronią i amunicją

Dysponowanie bronią przez przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na podstawie koncesji lub świadczących usługi rusznikarskie, jeżeli wiąże się to bezpośrednio z prowadzeniem działalności gospodarczej, określa ustawa o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi. W kategorii osób określonych w art. 11 pkt 4 uba mieszczą się rusznikarze.

Używanie broni w celach sportowych 

Biorąc pod uwagę cele sportowe, mimo braku pozwolenia, każda osoba może legalnie strzelać. Chodzi o używanie broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwego organu. Te zezwolenia to uzyskanie pozwolenia na tzw. broń obiektową (świadectwo broni może być wydane podmiotom prowadzącym strzelnicę – art. 29 ust. 1 pkt 3 uba) oraz zatwierdzenie regulaminu strzelnicy (art. 47 uba). Art. 11 pkt 2 uba stosuje się do wszystkich użytkowników broni używających jej w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwego organu, w tym również prowadzących strzelanie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby niedopuszczone do posiadania broni nie mogą poza strzelnicą mieć dostępu do broni pozostającej w dyspozycji podmiotu posiadającego ją na podstawie świadectwa broni. 

Broń sygnałowa i alarmowa

W myśl art. 11 pkt 3 używanie broni palnej sygnałowej i alarmowej do celów wzywania pomocy, ratowniczych, poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych nie wymaga uzyskania pozwolenia, jeżeli wymaga ona takiej sygnalizacji.

W rozumieniu ustawy bronią palną sygnałową jest urządzenie wielokrotnego użycia. W wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, jest ono zdolne do wystrzelenia z lufy o kalibrze nie mniejszym niż 25 mm substancji w postaci ładunku pirotechnicznego. Celem wywołania efektu wizualnego lub akustycznego (art. 7 ust. 2 uba).

W rozumieniu ustawy bronią palną alarmową jest urządzenie wielokrotnego użycia. W wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, wywołuje ono efekt akustyczny. Wystrzelona z lufy lub elementu ją zastępującego substancja razi cel na odległość nie większą niż 1 metr (art. 7 ust. 3 uba). W art. 11 pkt 11 uba przewidziano, że posiadanie broni alarmowej o kalibrze do 6 mm nie wymaga zezwolenia.

Przedmioty przeznaczone do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej

Zgodnie z art. 11 pkt 7 uba posiadanie przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA nie wymaga pozwolenia. W tej sytuacji oczywiste jest, że decydujące znaczenie dla odpowiedzialności za wykroczenie określone w art. 51 ust. 1 uba (który stanowi, że kto bez wymaganej rejestracji posiada broń pneumatyczną albo zbywa osobie nieuprawnionej broń pneumatyczną albo miotacz gazu obezwładniającego lub narzędzie albo urządzenie, którego używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu, podlega karze aresztu albo grzywny) będzie miało ustalenie parametrów technicznych zakwestionowanego paralizatora elektrycznego (wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2002 r., sygn. V KKN 268/01).