Podatek dochodowy od osób prawnych – CIT

Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą jest zobowiązana do odprowadzania podatku od uzyskanych dochodów. Obecnie w Polsce ustawowo uregulowane są dwa rodzaje podatków dochodowych. Pierwszy z nich dotyczy osób fizycznych, które płacą podatek dochodowy PIT (Personal Income Tax). Drugim z kolei jest podatek dochodowy od osób prawnych, tzw. podatek CIT (Corporate Income Tax). W poniższym artykule dowiesz się – czym jest podatek CIT, kto mu podlega oraz jakie są stawki tego podatku.

Kogo dotyczy podatek CIT?

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych reguluje, kto jest podatnikiem podatku CIT:

1. Osoby prawne, czyli spółki prawa handlowego, banki, fundacje, stowarzyszenia czy spółdzielnie;
2. Jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek osobowych. Oznacza to, że ustawa o CIT dotyczy również spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3. Spółki niemające osobowości prawnej, mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
4. Grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego, mające osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych (Podatkowe grupy kapitałowe).

Należy zaznaczyć, że podatku CIT nie stosuje się do wszystkich rodzajów działalności, nawet gdy prowadzi ją osoba prawna. W ustawie o CIT czytamy, że przepisów ustawy nie stosuje się do:

1. Przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej;
2. Dochodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach;
3. Dochodów przedsiębiorcy żeglugowego opodatkowanych na zasadach podatku tonażowego;
4. Przychodów przedsiębiorcy okrętowego opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Od czego liczymy wysokość podatku CIT?

Podatek dochodowy od osób prawnych, jak sama nazwa wskazuje, płacimy od uzyskanych dochodów. Dochód to inaczej przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów. Jeżeli natomiast koszty uzyskania przychodów przewyższają osiągnięty dochód, mamy do czynienia ze stratą.

Podstawą do opodatkowania podatkiem dochodowym jest wypracowany zysk przez jednostkę. Jeżeli przedsiębiorstwo poniesie w danym roku podatkowym stratę, to w przeciągu 5 lat może odliczyć 50 proc. poniesionej straty, obniżając wypracowany zysk w kolejnym roku.

Przychody i koszty uzyskania przychodów w ustawie o CIT

Do przychodów zaliczamy:

• otrzymane pieniądze,
• wartości pieniężne,
• różnice kursowe,
• wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań,
• wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie.

W podmiotach opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych przychody będą najczęściej związane z prowadzoną działalnością. Przychód powstaje w momencie wydania rzeczy, wykonania usługi lub zbycia prawa majątkowego. Dzieje się to jednak nie później niż w dzień wystawienia faktury.

W ustawie o CIT nie ma konkretnego spisu wydatków, które mogłyby stanowić koszt uzyskania przychodu. W świetle ustawy do kosztów można zaliczyć faktycznie poniesione wydatki w celu osiągnięcia przychodów. Należy również zaznaczyć, że za dzień powstania kosztu uznaje się dzień ujęcia go w księgach rachunkowych (zaksięgowania) na podstawie otrzymanych dokumentów.

Amortyzacja i leasing w ustawie o CIT

W myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodu nie jest nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Jednakże do kosztów zaliczają się odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych. Po wprowadzeniu danego składnika do ewidencji jednostka musi dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Obecnie istnieją cztery metody amortyzacji. Są nimi:

• metoda liniowa;
• amortyzacja jednorazowa – jednorazowe odliczenie kosztów do wartości 10 000 zł. netto;
• metoda degresywna;
• amortyzacja stawką indywidualną.

W ustawie o CIT leasing jest umową, na mocy której jedna ze stron (finansujący) oddaje do odpłatnego używania drugiej stronie (korzystającemu) środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji. Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje leasingu. Pierwszy z nich to leasing operacyjny, drugi natomiast to leasing finansowy. W świetle ustawy o CIT nie ma konkretnego rozróżnienia tych dwóch rodzajów leasingu. Jednak przepisy wskazują różnice w sposobie opodatkowania leasingu ze względu na jego rodzaj.

Zaliczki i deklaracje w CIT

Podatek dochodowy od osób prawnych należy do podatków zaliczkowych. Oznacza to, że podatnik wpłaca zaliczki do urzędu skarbowego w określonych terminach. Podatnicy podatku CIT mają możliwość wpłaty zaliczek miesięcznie lub kwartalnie. Miesięczne wpłaty zaliczek należy uiszczać do 20. dnia następnego miesiąca. Natomiast wpłaty kwartalne do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnicy zobowiązani są do złożenia zeznania rocznego (CIT-8). Deklarację należy złożyć w terminie 3 miesięcy od końca roku podatkowego. Oprócz tego wraz z upływem terminu złożenia zeznania mija również termin zapłaty podatku wynikającego z tej deklaracji.

Przeczytaj również:
Sprzedaż samochodu – jakie podatki muszę zapłacić?

Podatek dochodowy od osób prawnych – stawki

Obecnie podstawowe stawki podatku CIT wynoszą:

1. 19% – stawka obejmująca każdą jednostkę podlegającą podatkowi CIT;
2. 15% – stawka obejmująca małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność (w roku rozpoczęcia działalności).

Należy podkreślić, że od stycznia 2019 roku dotychczasowa stawka wynosząca 15% ulegnie zmniejszeniu do 9%. Stawka ta będzie obejmowała małych podatników podatku CIT, których przychody w roku podatkowym nie przekroczyły 1 200 000 EUR. Oprócz tego instytucje rozpoczynające działalność również będą mogły skorzystać ze stawki 9% w roku, w którym rozpoczęły działalność.