Powtórka przed egzaminem – ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich

Egzamin na aplikację zbliża się wielkimi krokami, a ilość nauki się nie zmniejsza? Śledź nasze artykuły opisujące „małe” ustawy! Dziś – ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Rzecznikiem Praw Obywatelskich może zostać:

• obywatel polski,
• wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym, a ponadto wysokim autorytetem ze względu na moralność i wrażliwość społeczną.

Kadencja RPO trwa 5 lat. Liczy się ją od dnia złożenia ślubowania. Ponadto ta sama osoba może wykonywać tę funkcję maksymalnie przez 2 kadencje. Rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy 35 posłów.

Sejm odwołuje Rzecznika, jeżeli:

• zrzekł się on wykonywania obowiązków,
• stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, ułomności lub upadku sił,
• złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.

Co ważne, odwołanie Rzecznika następuje uchwałą podjętą większością 3/5 głosów w obecności 1/2 ustawowej liczby posłów.

Rzecznik nie może być – bez uprzedniej zgody Sejmu – pociągnięty do odpowiedzialności karnej, jak również pozbawiony wolności. Nie może być również zatrzymany lub aresztowany, za wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Jednakże o zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Przeczytaj również:

Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich – zadania Rzecznika

RPO może podjąć czynności na wniosek:

• obywateli lub ich organizacji,
• organów samorządów,
• Rzecznika Praw Dziecka,
• Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców,
• z własnej inicjatywy.

Podejmując sprawę, Rzecznik Praw Obywatelskich może:

• samodzielnie prowadzić postępowanie wyjaśniające,
• zwrócić się o zbadanie sprawy do właściwych organów, np. prokuratury,
• zwrócić się do Sejmu o zlecenie NIK przeprowadzenia kontroli.

Po zbadaniu sprawy Rzecznik Praw Obywatelskich może przede wszystkim:

• wyjaśnić wnioskodawcy, że nie stwierdził żadnych naruszeń wolności i praw,
• skierować wystąpienie do organu, instytucji lub organizacji, w których działalności stwierdził naruszenia wolności i praw,
• żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, jak również wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu,
• żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawie o przestępstwa ścigane z urzędu,
• zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a ponadto uczestniczyć w tych postępowaniach,
• wystąpić z wnioskiem o ukaranie, jak również o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
• wnieść kasację od prawomocnego orzeczenia,
• wystąpić do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela,
• zgłosić udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, jak również brać w nim udział,
• wystąpić z wnioskami do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów budzących wątpliwości w praktyce lub których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie.

Rzecznik wykonuje swoje obowiązki przy pomocy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego zadania i organizację określa natomiast statut. Nadaje go Rzecznik Praw Obywatelskich w drodze zarządzenia.

Ponadto Rzecznik może powołać nie więcej niż 3 swoich zastępców, a za zgodą Sejmu może ustanowić swoich pełnomocników terenowych.

Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich – egzamin z 2019 roku

Zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich, kadencja Rzecznika Praw Obywatelskich trwa:

A. sześć lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem,

B. pięć lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Senatem,

C. pięć lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem.

Odpowiedź: C (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich)

Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich – egzamin z 2018 roku

Zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich, zastępców Rzecznika Praw Obywatelskich może powołać:

A. Rzecznik Praw Obywatelskich,

B. Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu,

C. Marszałek Sejmu na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich.

Odpowiedź: A (art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich)

Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich – egzamin z 2017 roku

Zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich, wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie Rzecznika Praw Obywatelskich do odpowiedzialności karnej składa się:

A.Ministrowi Sprawiedliwości,

B.Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego,

C.Marszałkowi Sejmu.

Odpowiedź: C (art. 7d ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich)