Wygaśnięcie mandatu i przedterminowe wybory a prawo
Tragiczna informacja na temat śmierci Pawła Adamowicza obiegła już cały internet. Z perspektywy czysto ludzkiej zamach na prezydenta Gdańska jest wydarzeniem bardzo przykrym i wzbudzającym refleksje. Z perspektywy prawnej uruchomił on pewną machinę, która w tym chaosie musi zachować sprawność działania. Co się dzieje po śmierci prezydenta miasta? Z czym wiąże się wygaśnięcie mandatu? Jak wyglądają przedterminowe wybory?
Wygaśnięcie mandatu
Śmierć jest jednym z wielu zdarzeń, które powodują wygaśnięcie mandatu wójta. Przepisy te odnoszą się również do burmistrza i prezydenta miasta. Wszystkie najważniejsze przepisy można znaleźć w Kodeksie wyborczym i ustawie o samorządzie gminnym. W pierwszym akcie prawnym o sytuacji wygaśnięcia mandatu traktuje rozdział 6, który zaczyna się art. 492.
Wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek (…) śmierci (…) Wygaśnięcie mandatu wójta z przyczyn, o których mowa (…) stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu. Postanowienie komisarza wyborczego ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej.
(art. 492 – Kodeks wyborczy)
Opisane wyżej postanowienie musi być niezwłocznie przesłane do wojewody i przewodniczącego rady miasta.
Sąd przesyła komisarzowi wyborczemu, wojewodzie oraz przewodniczącemu rady gminy odpisy prawomocnych orzeczeń, o których mowa (…) niezwłocznie po ich uprawomocnieniu się. W odpisie
umieszcza się datę uprawomocnienia się orzeczenia.
(art. 492a – Kodeks wyborczy)
Przedterminowe wybory
Przedterminowe wybory może zarządzić jedynie Prezes Rady Ministrów, czyli Premier RP. Muszą się one odbyć w ciągu 90 dni od wygaśnięcia mandatu. Dokładną datę ustala się po obowiązkowej konsultacji z Państwową Komisją Wyborczą. Wybory należy wyznaczyć na dzień ustawowo wolny od pracy. Innymi słowy: od 14 stycznia Premier ma 90 dni na ustalenie, która niedziela będzie odpowiednia na zorganizowanie wyborów.
W razie konieczności przeprowadzenia wyborów przedterminowych danej rady przed upływem kadencji lub wyborów nowej rady z przyczyn określonych w ustawach, wybory zarządza się i przeprowadza w ciągu 90 dni od daty wystąpienia tej przyczyny. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wyborów, o których mowa (…) wojewoda podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, na obszarze działania rady, do której wybory mają być przeprowadzone
(art. 372 – Kodeks wyborczy)
Przedterminowe wybory nie odbędą się, jeżeli miałyby się odbyć niecałe 12 miesięcy przed normalnym końcem kadencji.
Wyborów (…) nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 12 miesięcy przed zakończeniem kadencji rad. W takim przypadku Prezes Rady Ministrów wyznacza, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, osobę pełniącą funkcję rady do końca kadencji.
(art. 377 – Kodeks wyborczy)
Razem z wygaśnięciem mandatu wójta (burmistrza, prezydenta) wygasają również mandaty jego zastępców.
Kto zastąpi prezydenta Gdańska?
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez TVP funkcję komisarza miasta Gdańsk obejmie Aleksandra Dulkiewicz, która podczas rządów Pawła Adamowicza była jego I zastępczynią.
Prawdopodobne daty wyborów Prezydenta Gdańska:
- 20-I-2019;
- 27-1-2019;
- 3-2-2019;
- 10-2-2019;
- 17-2-2019;
- 24-2-2019;
- 3-3-2019;
- 10-3-2019;
- 17-3-2019;
- 24-3-2019;
- 31-3-2019;
- 7-4-2019;
Źródło:
- wspomniane w artykule akty prawne;
- onet.pl;
- tvp.pl.