Zmiany dla pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Fundusz alimentacyjny czeka sporo zmian. Od tego roku zwiększy się liczba osób uprawnionych do świadczeń. Osoby, które przekroczą próg dochodowy, również będą mogły skorzystać ze świadczenia. Kwota kryterium dochodowego, która uprawnia do korzystania z funduszu alimentacyjnego, będzie wzrastała wraz z podnoszeniem minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto rząd proponuje też rozwiązania dotyczące świadczeń dla rodzin, które mają przyczynić się do sprawniejszego załatwiania spraw w urzędach.

Fundusz alimentacyjny

W przypadku niemożności wyegzekwowania alimentów na dziecko rodzic może ubiegać się o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Fundusz ten ma na celu pomoc osobom, które nie otrzymują zasądzonych na dzieci alimentów. Pomimo prowadzonej egzekucji komorniczej wobec rodzica zalęgającego z alimentami. Pamiętać jednak należy, iż świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18. roku życia. Co, jeśli osoba uprawniona uczy się w szkole lub szkole wyższej? Wówczas świadczenie to fundusz może wypłacać do ukończenia przez nią 25. roku życia.

Natomiast w przypadku osoby posiadającej orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności świadczenie może być przekazywane bezterminowo. Celem funduszu jest wsparcie dzieci, które nie otrzymują od rodziców zasądzonych alimentów, a egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna. Przez bezskuteczność egzekucji rozumie się sytuację, gdy komornik w okresie dwóch miesięcy przed złożeniem wniosku o świadczenie z funduszu alimentacyjnego nie wyegzekwował pełnej kwoty należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Bezskuteczność musi potwierdzić komornik za pomocą zaświadczenia.

Przeczytaj również: Alimenty od rodzica osadzonego w zakładzie karnym

Przyznawanie świadczenia alimentacyjnego

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 808 z późn. zm.). Na podstawie przepisów tej ustawy odbywa się realizacja wsparcia materialnego dla osób uprawnionych do alimentów, które ich nie otrzymują z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Realizacja wsparcia odbywa się poprzez przyznawanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla osób spełniających kryteria ustawowe (np. kryterium dochodowe).

Próg dochodowy od 1 października 2020 r. wzrósł o 100 zł w porównaniu z poprzednim progiem, tj. do kwoty 900 zł. Zmiana ta stanowi największą zmianę świadczenia od lat – rok wcześniej wysokość świadczenia zmieniła się o 75 zł. Przy ustalaniu dochodu na osobę w okresie 2020/2021 pod uwagę bierze się dochód z roku 2019. Do dochodu zalicza się przychody, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych (zgodnie z przepisami o podatku dochodowym). Przychody pomniejsza się natomiast o koszty uzyskania przychodu, podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie społeczne. Do dochodu wliczają się również świadczenia, które otrzymują dzieci (np. stypendia). Oprócz tego do dochodu należy doliczyć przychody uzyskiwane z gospodarstwa rolnego oraz z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Przeczytaj również: Niepłacenie alimentów. System w Polsce pomaga czy szkodzi?

Fundusz alimentacyjny – nadchodzi zmiana przepisów?

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny, przedłożony przez ministra rodziny i polityki społecznej. W zamierzeniu rządu mają to być korzystne rozwiązania dla osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Jednym z rozwiązań, które przewiduje projekt, jest wprowadzenie stałego mechanizmu wzrostu kwoty kryterium dochodowego, która uprawnia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Ponadto co 3 lata kwota ta ma podlegać zwiększeniu o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik ten stanowi procentowy skumulowany wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pierwsza waloryzacja na nowych zasadach ma mieć miejsce w 2023 r. W planach jest także doprecyzowanie sposobu wyłączenia tzw. trzynastej emerytury. Świadczenie to przyznano w 2019 r. z dochodu uprawniającego do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Planowane zmiany

Obecnie świadczenie alimentacyjne z funduszu przysługuje w wysokości zasądzonych alimentów, ale do maksymalnej wysokości zaledwie 500 zł miesięcznie. Dodatkowo niskie kryterium dochodowe wielokrotnie powodowało, że rodzic samotnie wychowujący dziecko, który zarabiał minimalne miesięczne wynagrodzenie, nie miał możliwości uzyskania świadczenia alimentacyjnego. Tymczasem obecnie kwota kryterium dochodowego, która uprawnia do korzystania z funduszu alimentacyjnego, ma wzrastać wraz z podnoszeniem minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ma to stworzyć stały mechanizm wzrostu świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Co więcej, projekt zakłada wprowadzenie przepisów stanowiących podstawę prawną do uruchomienia nowej usługi samodzielnego pozyskiwania przez gminy danych podatkowych z Ministerstwa Finansów. Ma to na celu ustalenie dochodu dotyczącego działalności opodatkowanej na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także zwolnionego z opodatkowania przychodu osób w wieku do ukończenia 26. roku życia. Dzięki temu osoby wnioskujące o świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie będą musiały dostarczać zaświadczeń z urzędów skarbowych. Gmina będzie bowiem w stanie pozyskać te dane samodzielnie. Wprowadzone mają być też rozwiązania służące przyspieszeniu załatwiania przez wojewodów spraw o świadczenie wychowawcze i świadczenia rodzinne w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. 

Przeczytaj również: Rejestr dłużników alimentacyjnych

Dłużnicy alimentacyjni

Projekt nowelizacji przewiduje również pewne rozwiązania dotyczące dłużników alimentacyjnych. Informacje o ich długach mają nie być usuwane z Biur Informacji Gospodarczej (BIG). Będzie tak do czasu spłacenia przez nich długu wobec Skarbu Państwa.

Rozwiązanie to odnosić się będzie do długów:

• dotyczących świadczeń wypłaconych z tzw. starego funduszu alimentacyjnego (funkcjonującego w ZUS do 30 kwietnia 2004 r.),
• związanych z zaliczką alimentacyjną (funkcjonującą do 30 września 2008 r.) oraz
• dotyczących obecnego funduszu alimentacyjnego (funkcjonującego od 1 października 2008 r.).

Obecnie należności starsze niż 6 lat nie podlegają zgłoszeniu do BIG, a zgłoszone – podlegają wykreśleniu. W Krajowym Rejestrze Zadłużonych ujawnieni będą zarówno dłużnicy, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych, jak i ci, wobec których toczy się egzekucja należności budżetu państwa dotycząca świadczeń wypłaconych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.