Pełnomocnictwo – rodzaje i sposób odwołania
Praktycznie każdej czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela. Wyjątkami w tej kwestii są np. uznanie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, jak również sporządzenie i odwołanie testamentu. Czynność dokonana przez przedstawiciela, w granicach umocowania, pociąga za sobą bezpośrednie skutki dla reprezentowanego.
Umocowanie do działania w cudzym imieniu, oparte na oświadczeniu reprezentowanego, nazywane jest pełnomocnictwem.
Pełnomocnictwo ogólne
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności (art. 98 kodeksu cywilnego). Przez czynności zwykłego zarządu rozumie się:
- załatwianie spraw związanych z normalną eksploatacją rzeczy,
- pobieranie pożytków, dochodów, uprawę gruntu,
- szeroko rozumianą ochronę w postaci różnych czynności zachowawczych, takich jak wytoczenie powództwa o zapłatę czynszu, o odszkodowanie, o eksmisję itd.
Co w sytuacji, gdy do ważności czynności prawnej potrzebna jest forma szczególna, np. aktu notarialnego? Wtedy pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie (art. 99 kodeksu cywilnego).
Okoliczność ograniczenia pełnomocnika w zdolności do czynności prawnych nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.
Odwołanie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo można odwołać w każdym czasie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego stanowiącego podstawę pełnomocnictwa. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (art. 101 kodeksu cywilnego).
Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowę zawarto. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę, nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu (art. 103 kodeksu cywilnego).
Jeżeli pełnomocnik, po wygaśnięciu umocowania, dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć (art. 105 kodeksu cywilnego).
Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników, jeżeli treść pełnomocnictwa go do tego uprawnia (art. 106 kodeksu cywilnego).
Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie.
Należy również pamiętać o szczególnej formie pełnomocnictwa, jaką jest prokura.
Potrzebujesz wzoru pełnomocnictwa? Możesz zupełnie bezpłatnie i bez pomocy prawnika stworzyć go w naszym Generatorze Umów.