Podział majątku między małżonkami a podatek
Czy każda operacja związana z nieruchomościami, które należą do wspólnego majątku małżonków musi wywoływać negatywne skutki podatkowe? Odpowiedź na to pytanie możemy znaleźć w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2017 roku. Może ona usatysfakcjonować wiele osób.
Orzeczenie NSA dotyczy sprawy małżeństwa, które w 2003 roku rozszerzyło wspólność na cały majątek. Także na te jego składniki, które małżonkowie nabyli jeszcze przed powstaniem wspólności ustawowej. Przez to czynność prawna małżonków dotyczyła także domu, który mąż nabył przed ślubem.
Rozwód małżonków nastąpił w 2013 roku. Po zakończeniu małżeństwa, w wyniku podziału majątku wspólnego właścicielem domu ponownie stał się podatnik. Dokonał on wcześniej spłaty na rzecz byłej żony. Po kilku miesiącach sprzedał dom oraz zwrócił się z pytaniem do odpowiedniego organu podatkowego. Czy sprzedaż nieruchomości podlegała PIT?
Podział majątku – czy nastąpiło dwukrotne nabycie? Czy należało odprowadzić podatek?
Fiskus stwierdził, że nabycie nastąpiło dwukrotnie (w 1998 oraz 2013 roku). Z tego wynikałoby, że od części nabytej po rozwodzie podatnik musi rozliczyć PIT. Urząd Skarbowy uznał, że transakcja nastąpiła przed upływem 5 lat od końca roku, w którym nieruchomość została nabyta.
Z tą tezą nie zgodził się ani WSA w Poznaniu, ani NSA. Zgodnie z ich stanowiskiem w tej sprawie nie można mówić o ponownym nabyciu domu. Nie można uznać bowiem w tym przypadku, iż jeden małżonek zbywa, a drugi nabywa rzecz. Wspomniany pięcioletni termin nie może być zatem liczony od 2013 roku, ale zgodnie z datą pierwotnego nabycia – od roku 1998.
W jaki sposób NSA uzasadnił swoją decyzję?
Kluczowym jest fakt, że wspólność małżeńska jest przykładem współwłasności łącznej, w której nie wyróżnia się udziałów. Współwłasność łączna powstaje i ustaje z mocy prawa. Dzieje się tak w momencie powstania i ustania stosunków prawnych, których jest konsekwencją (na przykład małżeństwa w przypadku rozwodu). Małżeński majątek wspólny jako współwłasność łączna jest niepodzielny.
Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 09.08.2017 r. o sygnaturze akt II FSK 1937/15